Τα υπάρχοντα στοιχεία καταδεικνύουν ότι η γη που προορίζεται για γεωργική καλλιέργεια καταλαμβάνει τη μισή κατοικήσιμη γη έκταση του πλανήτη, την ίδια στιγμή που η παραγωγή κρέατος και γαλακτοκομικών προϊόντων ευθύνεται για το 14,5% περίπου των παγκόσμιων εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου.
Κι ας μην αμελούμε ότι η κλιματική κρίση που απειλεί τον πλανήτη και τη βιοποικιλότητα, αποτελεί τη βάση υγειονομικών και οικονομικών κρίσεων που τείνουν να πλήττουν τους πιο ευάλωτους πληθυσμούς του πλανήτη.
Την ίδια στιγμή, τα ποσοστά θανάτων από καρδιαγγιακές νόσους ή καρκίνο θα αρκούσαν για να δημιουργήσουν έντονη ανησυχία. Ιδίως αν αναλογιστεί κανείς τα στατιστικά που θέλουν τη 1 στις 2 γυναίκες και τον 1 στους 3 άνδρες στις Η.Π.Α. να αναπτύσσει καρκίνο κατά τη διάρκεια της ζωής του.
Παρόμοια ποσοστά έχουν αφορούν πλέον και άλλες χώρες του πλανήτη, όπως το Ηνωμένο Βασίλειο, όπου σύμφωνα με το British Journal of Cancer, 1 στους 2 ανθρώπους θα λάβει κάποια στιγμή στη ζωή του διάγνωση για καρκίνο.
Μπορεί άραγε η αλλαγή αυτών που τρώμε να συμβάλει στη μείωση αυτών των ποσοστών; Και όσον αφορά τις εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα, τι ισχύει; Υπάρχουν φιλικές προς το κλίμα διατροφικές προσεγγίσεις για να στηρίξει κανείς τη βιώσιμη γεωργία και το μέλλον του πλανήτη;
Φάε καλύτερα για έναν καλύτερο πλανήτη
Δείτε αυτή τη δημοσίευση στο Instagram.
Climatarian diet
H climatarian διατροφή δημιουργήθηκε από τη μη κερδοσκοπική οργάνωση Climates Network, με στόχο να αποτελέσει μια υγιεινή, φιλική προς το κλίμα και τη φύση διατροφική προσέγγιση. Το διατροφικό πλάνο της climatarian επιτρέπει την κατανάλωση κόκκινου κρέατος και άλλων “ενοχοποιημένων” από περιβαλλοντική άποψη τροφίμων, όπως τα πουλερικά, τα ψάρια, τα γαλακτοκομικά προϊόντα και τα αυγά.
Ωστόσο, οι οπαδοί ενθαρρύνονται να αντικαταστήσουν όσο το δυνατόν περισσότερες μερίδες κόκκινου κρέατος (μοσχάρι, αρνί, χοιρινό, μοσχάρι και ελάφι) με ψάρι ή λευκό κρέας. Σε γενικές γραμμές, προωθείται η συνολική μείωση του κρέατος και η επιλογή κρέατος που παράγεται υπεύθυνα.
Δείτε αυτή τη δημοσίευση στο Instagram.
Flexitarian diet
H flexitarian προορίζεται για όσους δεν θέλουν τη δέσμευση σε μια vegetarian ή vegan διατροφή, αλλά επιθυμούν να επωφεληθούν από τα πλεονεκτήματα της μη κατανάλωσης κρέατος. Συγκαταλέγεται στις plant-based διατροφές και είναι βασισμένη σε ένα ευέλικτο πλάνο που δίνει έμφαση στην προσθήκη φυτικών ή φυτικών τροφίμων και ποτών, χωρίς όμως να αποκλείει γαλακτοκομικά και αυγά.
Στο πλαίσιο μιας flexitarian διατροφής, ενθαρρύνει τη λιγότερο συχνή κατανάλωση κρέατος, χωρίς όμως να το απαγορεύει. Δεν υπάρχουν καθορισμένοι στόχοι θερμίδων ή μακροθρεπτικών συστατικών σε μια flexitarian δίαιτα. Παράλληλα, συστήνεται η μείωση επεξεργασμένου κρέατος και επεξεργασμένων υδατανθράκων.
Δείτε αυτή τη δημοσίευση στο Instagram.
Vegan
Η vegan διατροφή αποκλείει πλήρως όλα τα τρόφιμα ζωικής προέλευση, όπως το κρέας, το ψάρι, τα πουλερικά, τα θαλασσινά, τα γαλακτοκομικά, τα αυγά και τα μελισσοκομικά προϊόντα. Παράλληλα, αποκλείει τρόφιμα που περιέχουν συστατικά που έχουν υποστεί κατεργασία με κάποιο ζωικό προϊόν (πχ. λευκή ζάχαρη), ή περιέχουν ζελατίνη, μέλι, ίχνη από αυγό κτλ.
Στην ουσία η vegan διατροφή δεν είναι απλά μια δίαιτα αλλά ένας συνολικότερος τρόπος ζωής (τροφή, ένδυση, περιποίηση σώματος, διασκέδαση κλπ.), στο πλαίσιο του οποίου αποφεύγεται οποιοδήποτε προϊόν ζωικής προέλευσης.
Δείτε αυτή τη δημοσίευση στο Instagram.
Vegetarian
Η χορτοφαγική ή vegetarian διατροφή, είναι μια λιγότερο αυστηρή εκδοχή της vegan και δεν προϋποθέτει το να συνοδεύεται από αλλαγές στο γενικότερο τρόπο ζωής. Υπάρχουν διάφορες παραλλαγές όπως:
- η lacto vegetarian διατροφή, όπου το μόνο επιτρεπτό τρόφιμο ζωικής προέλευσης είναι τα γαλακτοκομικά
- η ovo vegetarian, που επιτρέπει μόνο τα αυγά
- η lacto-ovo vegetarian, η οποία δεν περιλαμβάνει ζωικά προϊόντα (κόκκινο ή λευκό κρέας, ψάρια, θαλασσινά) αλλά επιτρέπει γαλακτοκομικά και αυγά
Τελικά, τι αξίζει περισσότερο;
Από τη vegan έως την flexitarian και από κει μέχρι τη μεσογειακή διατροφή, όλες οι plant-based διατροφές μπορούν να είναι πιο υγιεινές από την τυπική Δυτική διατροφή και πιο επωφελείς για το περιβάλλον. Μελέτες δείχνουν ότι αν όλος ο κόσμος πραγματοποιούσε μετάβαση σε μια οποιαδήποτε φυτική διατροφή, η παγκόσμια θνησιμότητα θα μειωνόταν έως και 10 τοις εκατό έως μέχρι το 2050.
Παράλληλα, μια παγκόσμια απομάκρυνση από το κρέας θα απελευθέρωνε μια τεράστια έκταση γης, η οποία σήμερα αξιοποιείται για τη σίτιση δισεκατομμυρίων ζώων που προορίζονται για κατανάλωση από τον άνθρωπο.
Και κάπως έτσι, η μειωμένη ανάγκη για γεωργική γη θα βοηθούσε στο να σταματήσει η αποψίλωση των δασών, συμβάλλοντας παράλληλα στην προστασία της βιοποικιλότητας. Η γη θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί για την αναδάσωση μεγάλων εκτάσεων, που με τη σειρά τους θα αποτελούσαν μια φυσική αποθήκη διοξειδίου του άνθρακα.
Ωστόσο, το κρέας, τα γαλακτοκομικά και τα ψάρια δεν παύουν να αποτελούν κύριες πηγές ορισμένων βασικών βιταμινών και μετάλλων, όπως το ασβέστιο, ο ψευδάργυρος, το ιώδιο και η βιταμίνη Β12. Μια αυστηρή χορτοφαγική διατροφή θα μπορούσε συνεπώς να θέσει αρκετές κατηγορίες καταναλωτών σε κίνδυνο ανεπάρκειας, ιδίως αν στρερούνταν την πρόσβαση σε διατροφικά συμπληρώματα.
Κι ας μην ξεχνάμε ότι πολλές φορές, τα συμπληρώματα αλλά και πολλά vegan τρόφιμα και υποκατάστατα, είναι είτε πολύ ακριβά είτε δύσκολα προσβάσιμα.
Έτσι, μια climatarian ή μια flexitarian προσέγγιση θα μπορούσε να ωφελήσει εξίσου τον άνθρωπο, περιορίζοντας τους πιθανούς κινδύνους για την υγεία, αλλά και τον πλανήτη (ενδεικτικά, θα αρκούσε μια απλή μετάβαση στη μεσογειακή διατροφή ώστε να εξοικονομηθούν 3 δισεκατομμύρια τόνοι διοξειδίου του άνθρακα).
Παράλληλα, μια πιο ευέλικτη διατροφική προσέγγιση, θα επέτρεπε στους καταναλωτές να διατηρήσουν τη δυνατότητα της επιλογής, δημιουργώντας λιγότερες διατροφικές δεσμεύσεις και περιορισμούς. Και όλα αυτά, διατηρώντας πάντα τα ωφέλη της plant based διατροφής.
