Συμβαίνει παντού γύρω σου: Στρες, βιασύνη, προδοσία, μεγάλες στενοχώριες, αλλά και μεγάλες χαρές. Δύσκολα προβλήματα που ζητούν λύσεις. Νιώθεις να βομβαρδίζεσαι από απανωτά, έντονα συναισθήματα. Περιμένεις το τέλος, αλλά δε λέει να έρθει. Μέχρι που συνειδητοποιείς ότι αυτή είναι η ζωή και αποφασίζεις να προσαρμοστείς. Ξαφνικά, πηγαίνεις από το «όλα, πολύ» στο «σχεδόν τίποτα». Δε νιώθεις τίποτα, τα αντιμετωπίζεις όλα με στωικότητα. Σε κυριεύει μια αίσθηση θολή, ένα μούδιασμα.

Τι συμβαίνει;

Σε στιγμές συναισθηματικής υπερφόρτωσης, η αίσθηση του μουδιάσματος είναι μια συνηθισμένη αντίδραση. Οι ειδικοί συμφωνούν ότι λειτουργεί ως μηχανισμός άμυνας όταν βομβαρδιζόμαστε από έντονα, αντικρουόμενα συναισθήματα. Η κατανόηση του γιατί συμβαίνει αυτό και πώς αντιμετωπίζεται είναι το κλειδί για να μη μείνεις για πάντα εγκλωβισμέν@ σε αυτό το -ασφαλές αλλά χωρίς ουσία- συναίσθημα.

Το μούδιασμα δεν είναι έλλειψη συναισθήματος, αλλά περισσότερο ο τρόπος του εγκεφάλου να σε προστατεύει όταν τα συναισθήματα γίνονται υπερβολικά για να τα διαχειριστείς. Αντιμέτωπος με μια υπερφόρτωση άγχους, θλίψης, φόβου ή απώλειας, ο εγκέφαλος επιλέγει να μην αισθάνεται τίποτα απολύτως, για να αποφύγει να κατακλυστεί.

Αυτή η αντίδραση είναι ιδιαίτερα συχνή σε στιγμές σοκ. Ακόμη κι αν έχεις προετοιμαστεί για μια δύσκολη κατάσταση, η πραγματικότητα μπορεί να σε «χτυπήσει» με εκπληκτική ένταση. Εάν δεν έχεις επεξεργαστεί πλήρως τον πιθανό αντίκτυπο, το συναισθηματικό βάρος μπορεί να σε αφήσει σοκαρισμέν@ και προσωρινά αποσυνδεδεμέν@.

Η άρνηση, ένα βασικό στάδιο του πένθους, βοηθά στην άμβλυνση του αρχικού πλήγματος των κακών ειδήσεων. Η ψυχολόγος Helen McKibben σημειώνει ότι η δυσπιστία είναι μια φυσική στρατηγική αντιμετώπισης όταν δεν υπάρχει κλείσιμο, αφήνοντάς μας σε μια κατάσταση «συναισθηματικής αναστολής». Ενώ αυτή η νοητική απώθηση μπορεί να προσφέρει προσωρινή ανακούφιση, τα μη επεξεργασμένα συναισθήματα μπορεί να επανεμφανιστούν απροσδόκητα, δημιουργώντας έναν κύκλο μουδιάσματος και συντριβής.

Το αίσθημα αδυναμίας, επίσης, μπροστά σε ανεξέλεγκτα γεγονότα μπορεί να εμβαθύνει το συναισθηματικό κλείσιμο. Αυτή η αίσθηση απελπισίας οδηγεί συχνά σε προληπτική θλίψη – πενθώντας για πιθανές απώλειες, ακόμη και πριν αυτές συμβούν. Για πολλούς, αυτό το συναισθηματικό βάρος μπορεί να φαίνεται ανυπέρβλητο.

Οι τραυματικές εμπειρίες μπορούν επίσης να οδηγήσουν σε συναισθηματικό μούδιασμα. Σύμφωνα με την δρ. McKibben, επιδεινώνονται με την πάροδο του χρόνου, καθώς κάθε απώλεια ή αποτυχία μπορεί να ενεργοποιήσει μνήμες παρόμοιων γεγονότων του παρελθόντος, ενισχύοντας το συναισθηματικό βάρος. Αυτό το σωρευτικό αποτέλεσμα μπορεί να σε κάνει να αισθάνεσαι ότι έχεις εγκλωβιστεί σε έναν φαύλο κύκλο απογοήτευσης και απελπισίας.

Πώς μπορείς να ξεφύγεις από το συναισθηματικό μούδιασμα;

Κανείς δεν θέλει να αισθάνεται ανήμπορος να νιώσει το οτιδήποτε -ακόμη και τα αρνητικά συναισθήματα- για πάντα. Οι παρακάτω τεχνικές μπορούν να σε βοηθήσουν:

1. Χρησιμοποίησε τις αισθήσεις σου για να εστιάσεις στο παρόν

Η επανασύνδεση με το παρόν θα σε βοηθήσει να ξεθολώσεις. Η δρ. Saltz συνιστά ασκήσεις γείωσης που εμπλέκουν τις αισθήσεις σου, όπως το να κρατάς ένα παγάκι, να μυρίζεις κάτι φρέσκο κι έντονο, όπως εσπεριδοειδή, ή να παρατηρείς κάτι όμορφο, όπως ένα ηλιοβασίλεμα. Μπορείς, επίσης, να περάσεις χρόνο στη φύση, καταγράφοντας ενεργά τι βλέπεις, ακούς κι αισθάνεσαι. Αυτό θα σε βοηθήσει να αποκαταστήσεις τη σύνδεσή σου με τον κόσμο γύρω σου.

2. Φρόντισε τις σωματικές σου ανάγκες

Η βασική αυτοφροντίδα -ενυδάτωση, κατανάλωση θρεπτικών γευμάτων, κίνηση- είναι ζωτικής σημασίας όταν αισθάνεσαι αποσυνδεδεμέν@. Η Gina Moffa, ψυχοθεραπεύτρια με ειδίκευση στο τραύμα, προτείνει την ενσωμάτωση σωματικής δραστηριότητας, όπως έναν γρήγορο περίπατο, για να επανέλθεις στη στιγμή.

3. Μίλα σε έμπιστους ανθρώπους

Το να μοιραστείς τα συναισθήματά σου με ανθρώπους που εμπιστεύεσαι μπορεί να σου προσφέρει τη συναισθηματική υποστήριξη που έχεις ανάγκη.

4. Επικεντρώσου σε ό,τι μπορείς να ελέγξεις

Σε περιόδους αβεβαιότητας, η εστίαση στις πτυχές της ζωής σου που μπορείς να επηρεάσεις θα σου δώσει δύναμη. Επικεντρώσου σε ό,τι ξέρεις ότι είσαι πραγματικά καλ@ και, αν διαθέτεις τους πόρους -γιατί όχι- διοχέτευσέ τους σε σε δραστηριότητες με νόημα, όπως ο εθελοντισμός, από τις οποίες μπορείς να αντλήσεις θετικά συναισθήματα και μια αίσθηση ολοκλήρωσης.

Μπορεί να ακούγεται ασφαλές να μη νιώθεις τίποτα, όμως είναι μια αίσθηση πραγματικά τρομακτική. Κι όσο κι αν, στις δύσκολες στιγμές, πιστεύεις ότι αυτό χρειάζεσαι, είναι απλά τα δύσκολα συναισθήματα που προκαλούν τις δυνάμεις σου.

Σκέψου, ποια ταινία ήταν καλύτερη: Εκείνη που σε έκανε να κλάψεις με μαύρο δάκρυ ή εκείνη που δε σε έκανε να αισθανθείς τίποτα; 

Βοήθησε, λοιπόν, τον εαυτό σου να νιώσει ξανά. Ξέρουμε πως το έχεις ανάγκη.