Η υπερανάλυση, οι ασταμάτητοι αρνητικοί κύκλοι σκέψεων που κάνει το μυαλό μας, μπορεί να μας εξαντλήσει. Σε κάποιες περιπτώσεις η πίεση και το στρες που προκαλεί μπορεί να έχει αρνητικές επιπτώσεις στην ψυχική μας υγεία, στην απόδοση στη δουλειά μας αλλά και στις σχέσεις μας. Όλοι κάποιες στιγμές πέφτουμε σε αυτή την παγίδα, για κάποιους όμως γίνεται το default mode του εγκεφάλου τους. Δεν ξέρουν να λειτουργήσουν αλλιώς.
Επειδή είναι πράγματι ένα θέμα που απασχολεί πολύ κόσμο, ζητήσαμε την γνώμη της ειδικού. Η Ιφιγένεια Παρασκευοπούλουε είναι life-coach και συμβουλευτική ψυχολόγος και μας δίνει τις συμβουλές της μέσα από την εμπειρία της.
Η υπερανάλυση έχει πολλά πρόσωπα
Μπορεί να είναι η αναποφασιστικότητα μπροστά σε μια απόφαση, και οι αμέτρητες αμφιβολίες εάν και όταν την πάρουν. Η συνεχής προσπάθεια να μπουν στο μυαλό των άλλων, να διαβάσουν τις σκέψεις τους, να προβλέψουν συμπεριφορές. Είναι επίσης η εστίαση στην παραμικρή λεπτομέρεια, κάθε λέξη, κάθε βλέμμα και έκφραση των άλλων αλλά και δική τους. Στο μυαλό τους κυριαρχούν τα “και αν” και τα “έπρεπε να” καθώς αγωνιούν και αγχώνονται. Αυτό έχει σαν αποτέλεσμα να κριτικάρουν ανελέητα τον εαυτό τους. Ακόμη κι ένα post που θα ανεβάσουν στα social media μπορεί να τους κάνει να χάσουν τον ύπνο τους γιατί ανησυχούν και υπεραναλύουν το πώς θα το ερμηνεύσουν οι άλλοι.
Το μυαλό μας είναι ένα λιβάδι με ψηλό χορτάρι
Όταν κάνουμε μια σκέψη πατάμε το χορτάρι κι όσο την ξανακάνουμε ανοίγουμε ένα μονοπάτι. Η ύπαρξη πλέον ενός μονοπατιού μπροστά μας, μας κάνει ασυναίσθητα να το ακολουθήσουμε και πάλι. Έτσι αποφεύγουμε να περπατήσουμε στο απάτητο χορτάρι δίπλα που βρίσκεται ακριβώς δίπλα. Κάπως έτσι δημιουργούνται οι επαναλαμβανόμενες σκέψεις. Το μονοπάτι γίνεται σιγά σιγά λεωφόρος και τρέχουμε πλέον πάνω σε αυτή. Δηλαδή, πάνω στις υπεραναλυτικές σκέψεις, τα άγχη και τις ανησυχίες μας. Η χρόνια ανησυχία και υπερανάλυση είναι μια συνήθεια και μπορεί να διακοπεί.
Μπορούμε να εκπαιδεύσουμε τον εγκέφαλό μας να παίρνει άλλα μονοπάτια, μπορούμε να βλέπουμε τη ζωή από άλλες οπτικές
Αντικατάστησε την αρνητική σκέψη με μια καινούργια θετική. Το να σου λέει κάποιος ή να λες στον εαυτό σου “σταμάτα να αγχώνεσαι” είναι σα να σου λέει “σταμάτα να σκέφτεσαι τον ροζ ελέφαντα”. Τι θα σκεφτείς; Τον ροζ ελέφαντα φυσικά. Την ώρα που αρχίζεις να βυθίζεσαι στην υπερανάλυση, επίλεξε συνειδητά να σκεφτείς ή να ασχοληθείς με κάτι άλλο. Μια ιδέα είναι το λαστιχάκι στον καρπό του χεριού σου. Τη στιγμή που καταλαβαίνεις ότι έχεις μπει στο φαύλο κύκλο των σκέψεων πες στον εαυτό σου stop και τράβα το λαστιχάκι στον καρπό σου.
Μπορείς επίσης να δαμάσεις το “τέρας” εάν αρχίσεις να παρατηρείς τον εσωτερικό σου διάλογο. Τη φωνή αυτή δηλαδή, που μονολογεί στο κεφάλι σου όλη μέρα και νύχτα και την αμφισβητήσεις. Πάρε μια απόσταση ανακαλύπτοντας άλλες οπτικές, που κάνουν τις αρνητικές σου σκέψεις λιγότερο ρεαλιστικές. Αναρωτήσου “ πόσο πιθανό είναι να συμβεί;”, “ποια είναι η χειρότερη πραγματικά εκδοχή ακόμη κι αν συμβεί;”, “σε άλλες περιπτώσεις που ανησυχούσα τι έγινε τελικά;”
Γράψε με χαρτί και μολύβι τις σκέψεις σου, όπως ακριβώς σου έρχονται στο μυαλό. Ουσιαστικά άδειασε τις αγωνίες και τις ατέρμονες σκέψεις σε ένα χαρτί, ξεφορτώσου τες και θα δεις ότι θα νιώσεις ανακούφιση. Μπορείς να το κάνεις αυτό κάθε βράδυ πριν κοιμηθείς.
Προσπάθησε να συνδεθείς με το εδώ και το τώρα
Με τις αισθήσεις σου, την αναπνοή σου, με τον πραγματικό κόσμο γύρω σου. Όταν είσαι “εδώ” περισσότερη ώρα, είσαι λιγότερη ώρα στο μυαλό σου, στις σκέψεις, στην υπερανάλυση. Οι ασκήσεις ενσυνειδητότητας ή mindfulness θα σε βοηθήσουν να παρατηρείς τις σκέψεις και να τις αφήνεις να φύγουν, ως κάτι περαστικό γιατί αυτό είναι. Για λίγα λεπτά κάθε μέρα μπορείς να κάθεσαι σε μια ήσυχη γωνιά και να εστιάζεις στην αναπνοή σου ή ακόμη και στην ακοή σου. Οι σκέψεις θα έρχονται, γιατί αυτό κάνουν, αλλά εσύ θα τις παρατηρείς και θα τις “ακουμπάς” σε ένα φύλλο που κυλά σε ένα ποταμάκι και θα φεύγουν μακριά.
Θέλει χρόνο κα πρακτική για να μάθεις να γυρνάς τον διακόπτη αλλά γίνεται
Όπως κάθε συνήθεια, το να αλλάξεις τα καταστροφικά μοτίβα σκέψεις θα είναι πρόκληση αλλά δεν είναι ακατόρθωτο. Με τον καιρό και την πρακτική εκπαιδεύεις το μυαλό σου να βλέπει τα πράγματα αλλιώς, να εστιάζει αλλού, να παίρνει άλλα μονοπάτια και να αποφεύγει το στρες της υπερανάλυσης. Εάν όμως νιώθεις ότι τα πράγματα ξεφεύγουν για εσένα ένα ειδικός θα μπορούσε να σε βοηθήσει.
Μπορείς να γνωρίσεις καλύτερα την Ιφιγένεια Παρασκευοπούλου μέσα από το site της www.coaching-psychology.gr Κλείσε τη δική σου συνεδρία μαζί της στο γραφείο της στο 2108082676 | 693708571 Ή ακολούθησε τη σε Instagram | Facebook
