Το να γνωρίζεις ότι εξαρτάσαι από ένα άλλο άτομο είναι ο καλύτερος τρόπος για να επανεκτιμήσεις και να επαναπροσδιορίσεις τον εαυτό σου για μια καλύτερη, πληρέστερη ζωή. Η συνεξάρτηση είναι μια δυσλειτουργική συμπεριφορά που έχεις όταν εξαρτάσαι από την έγκριση και την αποδοχή κάποιου άλλου ατόμου εκτός του εαυτού σου. Είναι συχνά ένα πιο περίπλοκο θέμα, απ’ όσο φαίνεται. Η συνεξάρτηση δεν εξαρτάται απλώς από κάποιον για κάτι συγκεκριμένο, αλλά σε κατακλύζει και σε ορίζει εξ’ ολοκλήρου από κάποιον άλλο.
Το περαιτέρω ζήτημα εδώ είναι ότι η συνεξάρτηση δεν αφορά ένα υγιές άτομο που βασίζεται σε ένα άλλο υγιές άτομο για μια διαβεβαίωση. Το συνεξαρτημένο άτομο επιτρέπει τις κακές συνήθειες, τους εθισμούς ή την ανωριμότητα του άλλου. Η συνεξάρτηση δεν είναι το αντίθετο της ανεξαρτησίας. Είναι η ιδέα ότι η ανεξαρτησία σου βασίζεται στη σχέση σου με αυτό το άτομο.
Όμως, οι σχέσεις είναι περίπλοκες, ακόμη και οι πιο υγιείς, οπότε πώς εντοπίζεις αυτήν τη συμπεριφορά; Πώς ξέρεις εάν εμφανίζεις σημάδια συνεξάρτησης;
Τι είναι η συνεξάρτηση;
Στην πραγματικότητα, η συνεξάρτηση είναι ένας πολύ περίπλοκος ψυχολογικός όρος. Έχουν γραφτεί πολλά βιβλία για αυτό. Μερικοί άνθρωποι κλίνουν προς την συνεξάρτηση σε όλες τις σχέσεις τους, από ρομαντικές έως πλατωνικές ή ακόμη και οικογενειακές. Άλλοι έχουν αυτές τις τάσεις μόνο σε ρομαντικές σχέσεις.
Οι λόγοι που προκαλούν αυτήν τη συμπεριφορά δεν είναι απλοί. Είναι ποικίλοι και διαφέρουν πολύ από άτομο σε άτομο. Θα μπορούσε να προκληθεί από τους γονείς σου, μια σχέση από το παρελθόν, το bullying από την παιδική σου ηλικία και μια ατελείωτη λίστα από άλλα πράγματα. Αυτό που μπορεί να φαίνεται σαν φροντίδα και αφοσιωμένη συμπεριφορά είναι συχνά η συνεξάρτηση που κρύβεται πίσω από ένα τείχος αγάπης.
Μόλις μπορέσεις να προσδιορίσεις τη συνεξάρτηση, θα εκπλαγείς από το πόσο συχνά παρατηρείς αυτά τα χαρακτηριστικά στην τηλεόραση, τις ταινίες και την καθημερινή σου ζωή.
Ακολουθούν 9 σημάδια που υποδεικνύουν ότι είσαι συνεξαρτημένη.
1. Δεν ξέρεις ποια είσαι χωρίς αυτούς
Δεν μπορείς να σκεφτείς τίποτα χωρίς να τους έχεις υπόψην σου. Εαν θέλεις να συμμετάσχεις σε ένα νέο χόμπυ, για παράδειγμα, δεν μπορείς να το κάνεις χωρίς την έγκρισή τους. Θέλεις να δοκιμάσεις μια νέα συνταγή αλλά δεν το κάνεις γιατί δεν τους αρέσει. Εαν κάποιος σε ρωτήσει τι θέλεις, δίνεις την απάντηση που θα ήθελε να ακούσει. Αυτή η σχέση ορίζει το ποια είσαι.
2. Προσπαθείς να τους αλλάξεις
Καταβάλλεις όλη σου την προσπάθεια για να τους βελτιώσεις. Θα μπορούσε να είναι ένας εθισμός, ανωριμότητα, έλλειψη εστίασης, ή ανάπτυξη που έχεις αναθέσει στον εαυτό σου. Αυτός είναι ο στόχος σου. Πιστεύεις απεγνωσμένα ότι εαν κάνεις μόνο ένα ακόμα πράγμα, θα δούν ό,τι κάνεις γι’ αυτούς, θα σε εκτιμήσουν και θα αλλάξουν. Όμως, εαν αλλάξουν θα χάσεις τον εαυτό σου επειδή αυτό έχει καθοριστεί ως στόχος σου.
3. Τους “χρειάζεσαι”
Νιώθεις ότι δεν θα τα καταφέρεις χωρίς αυτούς. Τους χρειάζεσαι στη ζωή σου. Ακόμα κι αν σε κάνουν δυστυχισμένη, νιώθεις ότι δεν μπορείς να ζεις μακριά τους. Απλώς η ιδέα του χωρισμού σου προκαλεί άγχος.
4. Νιώθεις ότι δεν αξίζεις κάτι καλύτερο
Βαθιά μέσα σου ξέρεις ότι είσαι δυσαρεστημένη. Μπορεί ακόμη και να αισθάνεσαι κολλημένη σε αυτήν τη σχέση ή τη φιλία. Είναι ακόμα πιο δύσκολο όταν είναι οικογένεια, αλλά νιώθεις ότι έτσι είναι και δεν υπάρχει διέξοδος. Γιατί νιώθεις έτσι; Έχεις χάσει την αίσθηση του εαυτού σου τόσο πολύ που δεν πιστεύεις ότι αξίζεις κάτι καλύτερο από αυτό. Δεν πιστεύεις ότι αξίζεις να εστιάσεις στον εαυτό σου και στην ευτυχία σου.
5. Τους καλύπτεις
Αυτό είναι το δύσκολο σημείο της ανεξαρτησίας, καθώς μπορεί να σε βάλει σε δύσκολη θέση. Μπορεί να είναι τόσο σε μεγάλα όσο και σε μικρά πράγματα. Για παράδειγμα, όταν ο σύντροφός σου έχει hangover θα καλέσεις στη δουλειά του να πεις ότι είναι άρρωστος. Δυστυχώς, θα είσαι διατεθιμένη να πεις ψέματα για να τον προστατεύσεις. Βάζεις ουσιαστικά τις ανάγκες και την ασφάλειά τους πάνω από τη δική σου κάθε φορά.
6. Θέλεις οπωσδήποτε την έγκρισή τους
Θέλεις αυτό το άτομο να σε εγκρίνει. Σίγουρα, θέλεις να τους αρέσει αυτό που μαγείρεψες και να εγκρίνουν το ντύσιμό σου. Εάν δεν είναι περήφανοι για κάτι που έκανες και είσαι, χάνεις το πάθος και τον ενθουσιασμό σου γι΄ αυτό. Δεν θα κόψεις τα μαλλιά σου εάν δεν το θέλουν. Η αξία σου εξαρτάται αποκλειστικά από το όραμά τους για εσένα.
7. Οι αγώνες τους γίνονται και δικοί σου
Μια κοινή σχέση συνεξάρτησης είναι αυτή μεταξύ ενός εξαρτημένου και ενός νηφάλιου ατόμου. Το νηφάλιο άτομο παίρνει τον εθισμό ως έργο, αλλά καταλήγει να το επιτρέπει στον σύντροφό του. Είτε ο σύντροφος είναι μεθυσμένος ή “φτιαγμένος”, το άτομο που εξαρτάται από αυτόν θα τα φροντίσει και θα του δώσει ό, τι θέλει να το κάνει καλύτερο, αλλά αυτό οδηγεί μόνο σε πιο κακή συμπεριφορά. Κάνοντας αυτό, η ηρεμία του εξαρτημένου αρχίζει να καθορίζει την αίσθηση του εαυτού του νηφάλιου.
8. Αναλαμβάνεις την ευθύνη για τα συναισθήματά τους και για τις πράξεις τους
Αυτό είναι πολύ κοινό. Εάν ο σύντροφός σου κάνει κάτι λάθος, αναλαμβάνεις την ευθύνη. Ισχυρίζεσαι ότι εάν δεν είχες κάνει το Α, δεν θα έκαναν το Β. Εάν έχουν μια κακή μέρα, είναι δική σου ευθύνη να το βελτιώσεις. Και αν έκαναν κάτι λάθος, είναι επειδή δεν έκανες κάτι σωστό.
9. Αφήνεις τη διάθεσή τους να αλλάξουν τη δική σου
Όταν βρίσκεσαι κοντά σε αυτά το άτομα και είχαν μια κακή μέρα, τροφοδοτείς την ενέργειά τους. Εάν έχουν κακή διάθεση, το αφήνεις να ορίσει την ημέρα σου. Η μέρα σου περιστρέφεται πλέον γύρω από τη διάθεσή τους. Κάνεις ό,τι μπορείς για να νιώσουν καλύτερα.
Εάν αντιμετωπίζεις αυτά τα σημάδια της συνεξάρτησης, δεν είναι μια ισόβια ποινή. Μπορείς να ξεφύγεις από αυτό το μοτίβο καταστροφικής συμπεριφοράς και να ανακτήσεις την ταυτότητά σου.
