Σύμφωνα με το επικοινωνιακό μοντέλο του Albert Mehrabian, μόνο 7% ενός μηνύματος μεταφέρεται μέσω των λέξεων. Το υπόλοιπο 93% βασίζεται στη μη λεκτική επικοινωνία. Ένα καθόλου ευκαταφρόνητο ποσοστό.
Μήπως λοιπόν έφτασε η ώρα να δώσεις την απαραίτητη προσοχή και στα στοιχεία της γλώσσας του σώματος;
Ο τόνος της φωνής σου, η στάση του σώματός σου και η διατήρηση της οπτικής επαφής με τους συνομιλητές σου είναι μερικά από αυτά τα στοιχεία που λειτουργούν ως σημαντικοί παράγοντες που θα σε βοηθήσουν, αν τα χρησιμοποιήσεις σωστά, να αυξήσεις τον αντίκτυπο των προφορικών σου δηλώσεων.
Και ενώ μπορεί να γνωρίζεις ήδη τη σημαντικότητα της μη λεκτικής επικοινωνίας, δεν της δίνεις την απαραίτητη βάση, δεν την δουλεύεις, όπως θα δούλευες μία παρουσίαση στη δουλειά σου. Βέβαια, δεν είναι πάντοτε στο χέρι σου πώς θα αντιδράσεις σε κάποια απρόσμενη συγκυρία ούτε μπορείς να κινείσαι συνέχεια —και δη συνειδητά— με έναν συγκεκριμένο τρόπο. Το σώμα «ξεχνιέται» πολλές φορές και επανέρχεται, και γι’ αυτό είναι εξαιρετικά σημαντικό να μάθεις να το ελέγχεις όσο το δυνατόν καλύτερα. Αν νιώθεις για παράδειγμα άγχος, πολύ πιθανό να προδοθείς από τον τόνο της φωνής σου ή τη στάση του σώματός σου.
Τα μη λεκτικά σήματα που στέλνεις με τις χειρονομίες (ή την απουσία τους), τη φωνή, το σώμα και τις εκφράσεις του προσώπου σου πρέπει να συνάδουν με τις προφορικές σου δηλώσεις. Διαφορετικά είναι πολύ πιθανό να μπερδέψεις τον συνομιλητή σου ή και να «στείλεις» το λάθος μήνυμα. Ακόμη και αν παρουσιάσεις τα καλύτερα επιχειρήματα στον κόσμο, μπορεί εύκολα να χάσεις την αξιοπιστία σου δείχνοντας ανασφαλής ή νευρική, επειδή δεν έχεις επίγνωση των μη λεκτικών μηνυμάτων που περνάς παράλληλα με τα λεκτικά.
Πώς θα καταφέρεις λοιπόν να εντοπίζεις και να ελέγχεις τα στοιχεία της γλώσσας του σώματος;
Ο τόνος της φωνής σου
Διάλεξε το πρώτο κείμενο που θα βρεις μπροστά σου —γιατί όχι, το συγκεκριμένο άρθρο— και μαγνητοφώνησε τον εαυτό σου, ενώ το διαβάζεις δυνατά. Στη συνέχεια παίξε την ηχογράφηση και παρατήρησε τα ακόλουθα στοιχεία: Ένταση της φωνής, δυναμική της φωνής, άρθρωση και ταχύτητα.
- Μιλάς αρκετά δυνατά; Θα ακουγόσουν, αν υπήρχε θόρυβος από πίσω;
- Έχει δυναμική και ζωντάνια η φωνή σου ή ακούγεσαι κάπως μονότονη;
- Μιλάς καθαρά και με σαφήνεια ή καταπίνεις γράμματα; Αν δυσκολεύεσαι να κρίνεις την ομιλία σου, παίξε την ηχογράφηση σε κάποια φίλη σου και ζήτα τη συμβουλή της.
- Μιλάς γρήγορα ή αργά; Όπως όταν μιλάς χαμηλόφωνα, έτσι και όταν μιλάς γρήγορα, είναι πολύ πιθανό να σου ζητηθεί να επαναλάβεις όσα είπες, καθώς είναι δύσκολο να ακολουθήσουν τη σκέψη σου. Ένας αποτελεσματικός τρόπος να μιλάς πιο αργά είναι να κάνεις μικρά διαλείμματα στο τέλος των προτάσεων.
Στάση του σώματος και χειρονομίες
Η ίσια στάση του σώματος δείχνει αυτοπεποίθηση και κύρος. Επιπλέον, οι κινήσεις και η τοποθέτηση του κεφαλιού, των χεριών και των ποδιών σου παίζουν εξίσου σημαντικό ρόλο στη μη λεκτική επικοινωνία. Στο βιβλίο The Dictionary of Body Language ( του πρώην πράκτορα του FBI Joe Navarro αναφέρεται το λεγόμενο turtle–effect. Το turtle-effect είναι η στάση του σώματος στην οποία καμπουριάζεις και φέρνεις το κεφάλι σου προς τα μέσα, σαν χελώνα που κρύβεται στο καβούκι της. Η στάση αυτή αντιστοιχεί σε ένα άτομο ανασφαλές και κλειστό.
Τα πόδια
Τα πόδια χρειάζονται επίσης προσοχή. Όταν συνομιλείς με κάποιον, τα πόδια σου κοιτάνε ασυνείδητα προς τη μεριά που θες να πας. Όταν λοιπόν είναι στραμμένα προς τον συνομιλητή σου, τότε καλωσορίζεις υποσυνείδητα την παρουσία του. Αντιθέτως με το να είναι στραμμένα προς την πόρτα, δείχνεις να αισθάνεσαι άβολα και να θες να φύγεις. Αναφορικά με την απόσταση των ποδιών μεταξύ τους, τα πολύ ανοιχτά πόδια δείχνουν επιθετικότητα ενώ τα πολύ μαζεμένα ντροπή και ανασφάλεια.
Τα χέρια
Τα χέρια σου αποκαλύπτουν πολλά για τη συναισθηματική σου κατάσταση. Απόφευγε να τα σταυρώνεις, καθώς δίνεις την εντύπωση ότι είσαι απόμακρη και κλειστή. Εν αντιθέσει με το να κρατάς τα χέρια σου στο πλάι, που δείχνει ευημερία. Σύμφωνα με τον Navarro, η ελεύθερη και παθιασμένη κίνηση των χεριών δείχνει χαρά και καλή διάθεση.
Οι εκφράσεις του προσώπου
Για αρχή πρόσεξε το eye-contact σου. Η διατήρηση της οπτικής επαφής είναι ιδιαίτερα σημαντική, καθώς χαρίζεις έτσι στον συνομιλητή σου την απόλυτη προσοχή σου. Επιπλέον παρατήρησε τα φρύδια σου. Αν τα σουφρώνεις, όταν είσαι αγχωμένη και νευρική, πρέπει να μάθεις να το προσέχεις και να τα χαλαρώνεις.
