Το reparenting ξεκίνησε ως ένας ακόμη όρος που έγινε της «μόδας», ωστόσο σύντομα απέδειξε ότι είναι κάτι με το οποίο πρέπει πραγματικά να ασχοληθούμε. Αν διαλέγαμε έναν σύντομο ορισμό της έννοιας, θα το περιγράφαμε ως το να παρέχεις στον εαυτό σου τη συναισθηματική υποστήριξη που σου έλειψε ως παιδί από τους φροντιστές σου.
Τι σημαίνει αυτό πρακτικά; Η απάντηση ποικίλει, όσο και ο τρόπος με τον οποίο μεγάλωσε και ανατράφηκε ο καθένας από εμάς.
Ρίχνοντας μια γρήγορη ματιά στους νέους γονείς, ίσως παρατηρήσεις ότι ο τρόπος ανατροφής έχει αλλάξει. Ένα κίνημα που αναπτύσσεται τα τελευταία χρόνια είναι η συνειδητή ανατροφή. Πρόκειται για ένα στυλ γονικής μέριμνας που επικεντρώνεται στο να διδάξει στα παιδιά πώς να μαθαίνουν και να αναπτύσσονται ως ανεξάρτητα όντα και όχι υπακούοντας τους ενήλικες και ακολουθώντας προκαθορισμένους κανόνες. Με λίγα λόγια, οι νέοι γονείς προσπαθούν να μάθουν στα παιδιά τους να αισθάνονται, να αναγνωρίζουν και να ρυθμίζουν τα συναισθήματά τους, αντί να τα ακυρώνουν.
Ωστόσο, αυτό το στυλ ανατροφής δεν υπήρχε πάντοτε. Στο μεταξύ, πολλοί από εμάς μεγαλώσαμε με έναν εντελώς διαφορετικό τρόπο, με τα συναισθήματά μας συχνά να ακυρώνονται και τις αντιδράσεις μας να αντιμετωπίζονται ως υπερβολικές ή δραματικές. Οι γονείς μας προσπάθησαν να μας μάθουν ότι αυτά τα συναισθήματα είναι αδυναμία και πρέπει να τα καταπνίγουμε πριν καν εκφραστούν, γιατί κάνουν τους άλλους να αισθάνονται άβολα και αποκαλύπτουν προσωπικά μας προβλήματα, που καλό θα ήταν να λύσουμε.
Αυτό έχει ως αποτέλεσμα πολλοί από εμάς να μην είμαστε σε θέση, μέχρι και σήμερα, να επικυρώνουμε ή να ρυθμίζουμε αποτελεσματικά τις συναισθηματικές μας εμπειρίες. Οι συνέπειες αυτού του στυλ ανατροφής, όμως, δεν σταματούν εκεί, αλλά δημιουργούν πρόσφορο έδαφος για μια σειρά από άλλα φαινόμενα, όπως χαμηλή αυτοεκτίμηση και αρνητική αυτο-ομιλία.
Όλα αυτά έχουν καθοριστεί σε μεγάλο βαθμό από τη σχέση που διαμορφώσαμε με τους φροντιστές μας. Οι άνθρωποι είναι παρατηρητικοί μαθητές. Οι συμπεριφορές στις οποίες βλέπουμε τους άλλους να επιδίδονται είναι συχνά αυτές που υιοθετούμε. Αν, για παράδειγμα, ασκείς αυστηρή κριτική στον εαυτό σου, είναι πολύ πιθανό να έχεις επικριτικούς γονείς. Αν οι άνθρωποι που σε μεγάλωσαν δεν σου έμαθαν πώς να ηρεμείς και να ανακουφίζεις το άγχος σου, ενδέχεται να μην ανέπτυξες ποτέ αυτές τις ικανότητες.
Εδώ, λοιπόν, είναι που μπαίνει στη ζωή μας το reparenting: Η «ανατροφοδότηση» είναι η διαδικασία που σε καλεί να διδάξεις στον εαυτό σου ως ενήλικας πλέον ό,τι δεν διδάχθηκες ως παιδί. Είναι το να δίνεις στον εαυτό σου όλα όσα χρειαζόσουν μεγαλώνοντας, αλλά δεν πήρες.
Πώς γίνεται αυτό;
Βήμα 1. Προσδιόρισε τι χρειάζεσαι
Μπορεί να μην ξέρεις καν ποιες είναι οι ανάγκες σου, αν δεν έχεις συνηθίσει να φροντίζεις τον εαυτό σου. Η ικανοποίηση των αναγκών είναι σαν ένας μυς, που χτίζεται με την πάροδο του χρόνου.
- Μια ματιά στο παρελθόν: Κάνε έναν απολογισμό της παιδικής σου ηλικίας και θυμήσου τις φορές που ένιωσες ότι δεν είχες την υποστήριξη που χρειαζόσουν. Τι θα έκανες αν γυρνούσες πίσω το χρόνο; Πώς θα μιλούσες στον εαυτό σου; Τι θα ήθελες να ακούσεις; Τι θα σε έκανε να αισθανθείς καλύτερα;
- Επιστρέφοντας στο παρόν: Φέρε στο μυαλό σου κάποιες καταστάσεις που συνέβησαν πρόσφατα. Αν είχες να κάνεις με ένα αγαπημένο σου πρόσωπο, πώς θα το υποστήριζες; Κάνεις το ίδιο για τον εαυτό σου; Η αναγνώριση της «γλώσσας αγάπης» και του τρόπου με τον οποίο προτιμάς να δίνεις και να λαμβάνεις αγάπη και υποστήριξη μπορεί να σε βοηθήσει να κατανοήσεις πώς να ικανοποιείς τις συναισθηματικές σου ανάγκες.
Βήμα 2: Άλλαξε τη σχέση με τον εαυτό σου
Πώς αντιδράς όταν αντιμετωπίζεις δύσκολα συναισθήματα; Ποιες είναι οι σκέψεις σου σχετικά με αυτό που βιώνεις; Επιτρέπεις στον εαυτό σου να τα αισθανθεί ή τον τιμωρείς και τον επικρίνεις γι’ αυτό;
Ίσως ήρθε η ώρα να εξασκηθείς στην επαναθεμελίωση της σχέσης που έχεις με τον εαυτό σου και τα συναισθήματά σου. Αντί να παίζεις τον ρόλο του αυστηρού κριτή, επειδή έτσι έμαθες από τους γονείς σου, υιοθέτησε μια στάση που λειτουργεί καλύτερα για σένα. Τι θα σε έκανε να αισθανθείς καλά; Αυτό να κάνεις. Πριν μπεις σε μια διαδικασία επίλυσης προβλημάτων, βεβαιώσου ότι το παιδί μέσα σου ξέρει ότι είναι εντάξει να βιώνει και τα δύσκολα συναισθήματα πού και πού.
Η αλλαγή μπορεί να έχει αρχικά μια αμήχανη αίσθηση, όμως εν τέλει θα διαπιστώσεις ότι γίνεται για το καλό σου. Θα μάθεις να υποστηρίζεις αποτελεσματικότερα την ψυχική σου υγεία, να φροντίζεις και να διαχειρίζεσαι τα συναισθήματά σου και να κατανοείς καλύτερα τις ανάγκες σου. Όταν μπορείς να βασίζεσαι στον εαυτό σου, η ζωή γίνεται πιο απλή.