Βλέπεις την αγγελία. Η θέση εργασίας μοιάζει πολύ ενδιαφέρουσα. Στέλνεις αμέσως την αίτηση. Παίρνεις τη θέση. Γεμίζεις χαρά. Ανυπομονείς να ξεκινήσεις.

Πηγαίνεις στη νέα δουλειά. Απογοήτευση. Η πραγματικότητα δεν ανταποκρίνεται στις προσδοκίες σου. Οι ειδικοί υποστηρίζουν ότι αυτό που νιώθεις είναι το σοκ που βιώνεις όταν αντιμετωπίζεις μια συνθήκη πολύ διαφορετική από αυτή που περίμενες. Πρόκειται για ένα πολύ συχνό φαινόμενο.

Όπως εξηγεί η Kathryn Minshew, που επινόησε τον όρο, το σοκ της μετατόπισης ισοδυναμεί με το «συναίσθημα που έχεις όταν ξεκινάς μια δουλειά και συνειδητοποιείς, με έκπληξη ή και λύπη, ότι η θέση ή η εταιρεία είναι πολύ διαφορετική από αυτό περίμενες». Σχετική έρευνα του The Muse αποκάλυψε το 72% των 2.500 ερωτηθέντων είχε βιώσει μια τέτοια εμπειρία.

Πολλοί είναι οι λόγοι που μπορούν να γεννήσουν το shift shock: Για παράδειγμα, οι ώρες εργασίας είναι διαφορετικές από αυτές που είχες συμφωνήσει, οι ευθύνες περισσότερες από εκείνες που αναλογούν σε έναν εργαζόμενο ή η εταιρική κουλτούρα απογοητευτική.

Όποια κι αν είναι η αιτία, το αποτέλεσμα είναι να οδηγεί τους εργαζόμενους να σκέφτονται άμεσα την παραίτηση. Σίγουρα, το πρώτο που θα σκεφτείς είναι: Γιατί να πιέσεις τον εαυτό σου να μείνει σε μια δουλειά που δεν σου αρέσει, ενώ μπορείς να βρεις μια καλύτερη; Ακόμη κι έτσι, όμως, θα πρέπει να περάσεις ξανά από την αρχή τη διαδικασία της αναζήτησης, των συνεντεύξεων, της αγωνίας…Πώς μπορείς, λοιπόν, να γλιτώσεις από αυτό; Και πώς θα ξεχωρίσεις αν το σοκ της μετατόπισης είναι απλώς το άγχος των πρώτων ημερών ή μια καλή ένδειξη ότι πρέπει πραγματικά να φύγεις;

«Το ξεκίνημα σε μια νέα θέση εργασίας είναι μια σημαντική αλλαγή, που πυροδοτεί έντονα συναισθήματα», παραδέχεται η ειδικός καριέρας του LinkedIn, Charlotte Davies στο Stylist. «Τα νέα ωράρια, οι μετακινήσεις, οι νέες ευθύνες, η γνωριμία με νέους συναδέλφους και η προσαρμογή στην εταιρική κουλτούρα μπορούν όλα να συμβάλουν σε ένα πρώτο αίσθημα κλονισμού, που είναι πολύ φυσιολογικό».

Η διαφάνεια είναι το κλειδί

Είναι προφανές ότι οποιοσδήποτε παράγοντας της δουλειάς που έχει συμφωνηθεί και δεν εφαρμόζεται στην πράξη μπορεί να προκαλέσει σοκ.

«Η διαφάνεια κατά τη διάρκεια της συνέντευξης είναι το κλειδί, τόσο από πλευράς εργοδοσίας, όσο και από την πλευρά του υποψήφιου για τη θέση», εξηγεί η Davies. «Είναι σημαντικό να υπάρχει ειλικρίνεια σχετικά με την εταιρική κουλτούρα και τις απαιτήσεις της θέσης, έτσι ώστε οι υποψήφιοι να λαμβάνουν σαφείς πληροφορίες σχετικά με το τι θα αντιμετωπίσουν εάν πάρουν τη θέση».

Φυσικά, δε μπορείς να ελέγξεις πόσο ειλικρινής θα είναι ο εργοδότης. Υπάρχουν, όμως, ορισμένα πράγματα που μπορείς να κάνεις για να αποφύγεις το σοκ της αλλαγής.

Μίλα με τους υπαλλήλους

Πριν πας στη συνέντευξη, συγκέντρωσε όσο πιο πολλές πληροφορίες μπορείς σχετικά με το πώς είναι η καθημερινότητα κάποιου που εργάζεται στη συγκεκριμένη επιχείρηση. «Αυτό μπορεί να αποδειχθεί σωτήριο πριν πεις το ναι για τη δουλειά», λέει η Davies.

Μην φοβάσαι να κάνεις ερωτήσεις

«Αν κάτι είναι σημαντικό για σένα, θα πρέπει να το ξέρεις από την αρχή», τονίζει η Davies. «Κάνε ερωτήσεις στον υποψήφιο εργοδότη σου, για να καταλάβεις εάν η εταιρική κουλτούρα ευθυγραμμίζεται με τις απαιτήσεις σου», προσθέτει. Ερωτήσεις σχετικά με τυχόν υπερωρίες, φόρτο εργασίας, άδειες και άλλα είναι πληροφορίες που δικαιούσαι να γνωρίζεις, γι’ αυτό μη διστάσεις.

Ακόμη, όμως, κι αν τελικά δέχθηκες τη δουλειά και απογοητεύτηκες από αυτό που βιώνεις, δε χρειάζεται να προσποιείσαι πως όλα είναι καλά. Υπάρχουν πράγματα που μπορείς να κάνεις πριν η παραίτηση να μοιάζει με μονόδρομος. Ξεκίνα, για παράδειγμα, από τον επικεφαλής σου. Εξήγησε σε αυτό το άτομο τους προβληματισμούς σου και ρώτα εάν μπορεί να γίνει κάτι για να επιλυθεί το πρόβλημα.

Δώσε χρόνο

Αν η απογοήτευση ήρθε γρήγορα, είναι καλό να κάνεις λίγη υπομονή και να διαπιστώσεις αν, με το πέρασμα του χρόνου, θα συνεχίσεις να αισθάνεσαι το ίδιο. Δίνοντας χρόνο στη νέα σου πραγματικότητα, θα μπορέσεις να αξιολογήσεις καλύτερα εάν οι προβληματισμοί σου είναι πράγματι τόσο σοβαροί, αν είναι αναστρέψιμοι ή όχι ή ακόμη κι αν πρόκειται απλώς για το άγχος της αρχής. Θα έχεις, επίσης, την ευκαιρία να συνομιλήσεις με τους νέους σου συναδέλφους και να μάθεις περισσότερα για την εταιρία και την καθημερινότητά σου.

Η Davies προτείνει να αφιερώσεις «τουλάχιστον 3 έως 6 μήνες πριν πάρεις οποιαδήποτε σοβαρή απόφαση. Δώσε στον εαυτό σου τον απαραίτητο χρόνο να προσαρμοστεί και αντιμετώπισε, παράλληλα, τους προβληματισμούς σου με ειλικρίνεια».