Τείνουμε να συγχέουμε τη συναισθηματική νοημοσύνη με την ικανότητα να αναγνωρίζουμε τα συναισθήματά μας. Εν μέρει αυτό αληθεύει, αλλά η συναισθηματική νοημοσύνη εκτείνεται από αυτό. Αποτελεί την επίγνωση, την κατανόηση και τον έλεγχο των συναισθημάτων μας, παράλληλα με την προσπάθεια να είμαστε πιο ευαίσθητοι απέναντι στα συναισθήματα των άλλων.

Σύμφωνα με τον ορισμό που έδωσε το 1983 ο ψυχολόγος Howard Gardner, η συναισθηματική νοημοσύνη μπορεί να αναλυθεί σε πέντε μικρότερα συστατικά:

• Αυτογνωσία: Η ικανότητα να προσδιορίζεις και να εκφράζεις με λέξεις τα συναισθήματά σου • Αυτορρύθμιση: Να είσαι σε θέση να διαχειρίζεσαι τα συναισθήματά σου σε κοινωνικά περιβάλλοντα • Κίνητρο: Η ικανότητα να έχεις πειθαρχία • Ενσυναίσθηση: Να είσαι σε θέση να συσχετιστείς με τα συναισθήματα των άλλων • Κοινωνικές δεξιότητες: Ο τρόπος που αλληλεπιδράς με τους άλλους

Οι άνθρωποι είμαστε εκ φύσεως συναισθηματικά όντα. Στη βρεφική ηλικία, το κλάμα είναι εκείνο που εκφράζει τις ανάγκες, ενώ μεγαλώνοντας οι τρόποι έκφρασης αλλάζουν και εξελίσσονται. Μαθαίνουμε να εκφραζόμαστε επαρκώς και παίρνουμε κοινωνικά στοιχεία από τον κοινωνικό μας περίγυρο.

Είναι στη φύση μας να εκφράζουμε αυτά που νιώθουμε και να κρατάμε χώρο για τα συναισθήματα των άλλων. Ο ψυχολόγος Daniel Goleman υποστηρίζει, μιλώντας στο thegoodtrade.com ότι οι άνθρωποι έχουν δύο μυαλά: το λογικό και το συναισθηματικό.

Σύμφωνα με τον ίδιο, τα δύο μυαλά μας βρίσκονται σε αρμονία τις περισσότερες φορές, ωστόσο «όταν τα πάθη έρχονται στο προσκήνιο, η ισορροπία καταρρέει: Το συναισθηματικό μυαλό είναι αυτό που αποκτά τον έλεγχο».

Με απλά λόγια, η καλλιέργεια της συναισθηματικής νοημοσύνης σημαίνει μια πιο διαυγή αντίληψη. Καθώς μεγαλώνουμε και μαθαίνουμε καλύτερα τον εαυτό μας, η ζωή γίνεται ευκολότερη στην κατανόηση και τη διαχείριση. Οι άνθρωποι που μεγαλώνουν σε περιβάλλοντα που επιτρέπουν την ανάπτυξη της συναισθηματικής νοημοσύνης, ουσιαστικά καλλιεργούν το έδαφος να ικανοποιούν καλύτερα τις ανάγκες και τις επιθυμίες τους, ενώ παράλληλα είναι σε θέση να απορρίψουν οτιδήποτε δεν ευθυγραμμίζεται με αυτό που επιθυμούν για τον εαυτό τους.

Η κατανόηση των συναισθημάτων μας δημιουργεί τα θεμέλια για την οικοδόμηση υγιών πλατωνικών και ρομαντικών σχέσεων, καθώς βοηθά να τεθούν όρια στο τι προσφέρουμε εμείς στους άλλους, αλλά και το πώς συμπεριφέρονται εκείνοι σε εμάς.

Η ανάπτυξη της συναισθηματικής νοημοσύνης, ωστόσο, δεν είναι μια απλή υπόθεση. Εάν αντιμετωπίζεις δυσκολία σε ένα ή περισσότερα από τα επιμέρους στοιχεία της, είναι πιθανό αυτό να επηρεάζει την αυτοπεποίθηση και την αυθεντικότητά σου σε διάφορα κοινωνικά περιβάλλοντα.

Αυτό, ωστόσο, δεν χρειάζεται να σου δημιουργεί προβληματισμό, καθώς η ρύθμιση των συναισθημάτων είναι μια διαρκής διαδικασία στην οποία μαθαίνεις να εξασκείσαι.

Πώς μπορούμε να γίνουμε πιο ευφυείς συναισθηματικά;

Μερικοί πρακτικοί τρόποι με τους οποίους μπορείς να αυξήσεις τη συναισθηματική σου νοημοσύνη είναι:

1. Ενσυναίσθηση

Αυτογνωσία σημαίνει να δίνεις προσοχή στον εαυτό σου και τις ανάγκες σου σε όλες τις περιστάσεις. Η ενσυνειδητότητα μας καλεί να δώσουμε προσοχή στην παρούσα στιγμή και στο περιβάλλον μας, συμπεριλαμβανομένου του πώς νιώθουμε, ενεργούμε ή τι λέμε.

Οι συνήθειες ενσυνειδητότητας μπορούν να ενσωματωθούν στον τρόπο ζωής μας και δεν υπάρχει ένας μοναδικός τρόπος για να εξασκηθούμε. Οι δραστηριότητες ενσυνειδητότητας μπορούν να περιλαμβάνουν την καταγραφή των συναισθημάτων μας σε ημερολόγιο, την άσκηση της αυτοεπιβεβαίωσης και πολλές άλλες τεχνικές.

2. Ψυχοθεραπεία

Οι εκπαιδευμένοι επαγγελματίες μπορούν να μας βοηθήσουν να αντιμετωπίσουμε τα δύσκολα συναισθήματα. Οι στρεσογόνοι παράγοντες και τα συναισθηματικά ερεθίσματα είναι αναπόφευκτα. Αυτό που μπορούμε να κάνουμε, όμως, είναι να ελέγξουμε τον τρόπο με τον οποίο αντιδρούμε σε αυτές τις καταστάσεις.

Η θεραπεία δίνει μια επαγγελματική εικόνα για τη ζωή και επιτρέπει στους ειδικούς να παρέχουν στρατηγικές που θα σε βοηθήσουν να ρυθμίσεις τα συναισθήματά σου σε στρεσογόνες καταστάσεις.

3. Ποιοτικός χρόνος

«Ήξερες ότι μπορείς να μιλήσεις τη γλώσσα της αγάπης στον εαυτό σου;». Το να περνάς ποιοτικό χρόνο με τον εαυτό σου, σού επιτρέπει να σε μάθεις καλύτερα. Η δημιουργία υγιών κοινωνικών δεξιοτήτων και το να γίνεις πιο συναισθηματικά ευφυής ξεκινά από τον ίδιο μας τον εαυτό. Όταν γνωρίζουμε τον εαυτό μας και νοιαζόμαστε γι’ αυτόν, μπορούμε να δημιουργήσουμε υγιείς σχέσεις και με τους άλλους.

Δοκίμασε απλές ατομικές δραστηριότητες, όπως τέχνη, πεζοπορία, γραφή ή μαγείρεμα, που θα σε βοηθήσουν να κατανοήσεις καλύτερα τις ανάγκες, τις επιθυμίες και τα πάθη σου.

4. Κοινωνικός περίγυρος

Οι πιο κοντινοί μας άνθρωποι μπορούν να λειτουργήσουν ως καθρέφτης για το πώς διαχειριζόμαστε τα συναισθήματά μας, καθώς γίνονται μάρτυρες πολλών από τις αντιδράσεις μας σε καθημερινούς στρεσογόνους παράγοντες.

Ο καλύτερος τρόπος για να γνωρίσουμε το φάσμα της συναισθηματικής μας νοημοσύνης είναι να ρωτήσουμε τους γύρω μας: «Πώς απάντησα σε αυτήν την κατάσταση;» ή «Πώς μπορώ να βελτιωθώ;». Αυτή είναι μια καλή αρχή για να βελτιώσεις την επικοινωνία σου. Μπορεί συχνά να είναι μια δύσκολη διαδικασία, γιατί δε θα μας αρέσουν όλες οι απαντήσεις που θα πάρουμε, ωστόσο αποτελεί μια ανεκτίμητη ευκαιρία για βελτίωση.

Η καλλιέργεια συναισθηματικής νοημοσύνης δεν είναι εύκολη υπόθεση, αλλά, μέσω διαφόρων δεξιοτήτων, μπορούμε να κατανοήσουμε καλύτερα τον εαυτό μας και να αναπτύξουμε πιο ουσιαστικές σχέσεις με τους άλλους. Η ανάπτυξη της συναισθηματικής νοημοσύνης είναι μια διαρκής διαδικασία, μια καθημερινή πρακτική. Ένα είναι, όμως, το σίγουρο: Αξίζει τον κόπο.