Τι πραγματικά σημαίνει να είσαι “πολίτης δεύτερης κατηγορίας”; Τι πραγματικά αποκαλούμε σπίτι μας; Μία συντάκτρια του Darling magazine που έχει καταγωγή από την Ασία μάς αποκαλύπτει πώς νιώθει σε μία ξένη χώρα και το “αίσθημα του ανήκειν”. 

Ένας όρος  που συναντάμε αρκετά συχνά στη Αμερική είναι το: “πολίτης δεύτερης κατηγορίες”. Η πρώτη φορά που το άκουσα ήταν από έναν τύπο που φορούσε μπαντάνα, ανθρωπιστής που βγαίνει σε τηλεοπτικές εκπομπές και μου ήρθε σαν απάντηση σε ένα φανατικό σχόλιο.

“Κουράστηκα να με αντιμετωπίζουν ως πολίτη δεύτερης κατηγορίας,” μου είπε

Ακούστηκε δραματικό, αλλά δεν ήξερα καν τι μπορεί να σημαίνει αυτό. Το μόνο που ήξερα είναι ότι στην Αμερική η “κατηγορία” είναι σημαντική. Ο λόγος που δεν μπορούσα να ταυτιστώ ήταν μάλλον επειδή δεν ήμουν πολίτης.

Αν είσαι πολίτης δεύτερης κατηγορίες, το πιο πιθανό να παίρνεις μόνο ό,τι περισσεύει. Ως Ασιάτισσα, ξέρω από αδικία. Εγώ αντιθέτως, παραμένω ήσυχη, υπακούω στους νόμους και δεν εμπλέκομαι σε προβλήματα. Ψάχνω για δουλειές που μπορούν να με προσλάβουν νόμιμα ή να χορηγούν τη βίζα μου. 

Όλα μου τα χαρτιά τα έχω σε φάκελο μαζί με το διαβατήριό μου, σε περίπτωση που χρειαστεί να βρεθώ στη πρώτη γραμμή της μετανάστευσης. Βρήκα μεταπτυχιακά προγράμματα με βάση τη περιοχή που βρισκόταν το πανεπιστήμιο και το αν επιτρεπόταν μετανάστες εκεί. Συμπληρώνω λίστες και περιμένω γράμματα. Αναρωτιέμαι πάντα, πώς είναι να νιώθεις ότι βρίσκεσαι σπίτι σου και στα χαρτιά και στην καρδιά. 

Είναι μία ερώτηση που κάνω συχνά στον εαυτό μου. Είναι άλλωστε και ο μόνο που μπορεί να απαντήσει. Παρηγορώ τον εαυτό μου με ένα απαλό χτύπημα στον ώμο και σκέφτομαι, “Ποτέ δεν ξέρεις. Μπορεί αυτό να είναι το μέρος που θα ονομάσεις σπίτι σου.”

“Μην παραμυθιάζεσαι,” μου απαντάω μετά από λίγο. “Σε έναν χρόνο από τώρα, μπορεί να μην είσαι καν εδώ.”

Δεν πέρασα πάνω από δύο μήνες στην Βόρεια Κορέα, εκεί όπου γεννήθηκα. Δεν έμεινα για πάνω από τρεις μήνες ούτε στις υπόλοιπες χώρες: πρώτα ήταν ο Καναδάς, μία μικρή περίοδος στα Ενωμένα Εμιράτα και μετά πάλι πίσω στον Καναδά και τώρα στην Αμερική. 

Δεν ξέρω τι να ονομάσω πλέον “σπίτι”. Είναι άραγε το μέρος που γεννήθηκα; Είναι εκεί όπου πέρασα τα παιδικά μου χρόνια; Είναι το μέρος που μιλάω άπταιστα τη γλώσσα και καταλαβαίνω τη κουλτούρα του, ακόμα κι αν η οικογένειά μου δεν μένει εκεί;

Μάλλον η απάντηση είναι ότι δεν έχω σπίτι. Στην αναζήτησή μου αυτή για το πού ανήκω, έπρεπε να αφήσω στην άκρη κάθε κοινότυπη σκέψη επάνω στο θέμα και για το τι πραγματικά σημαίνει “σπίτι”.

Ένας καλός μου φίλος πέρασε τη μισή του ζωή έχοντας πράσινη κάρτα στις Ηνωμένες Πολιτείες. Πέρσι το καλοκαίρι, κατάφερε να πάρει την υπηκοότητα. Άλλη φίλη μου σε συνεργασία με έναν δικηγόρο που ειδικευόταν σε θέμα μετανάστευσης, προσπαθεί να διατηρήσει τα δικαιώματά της και να μείνει στη χώρα. Ακόμα το προσπαθεί, αλλά είναι προετοιμασμένη για τα χειρότερα.

Όλοι πρέπει να είμαστε προετοιμασμένοι. Ποτέ δεν ξέρεις τι μπορεί να αποφασιστεί από τη χώρα που μένεις

Ως “μη-πολίτης” της μεσαίας τάξης, είχα και μερικά οφέλη. Κατάφερα να σπουδάσω εκεί που ήθελα. Υπάρχει ένας μύθος γύρω από το πλούτο των φοιτητών από το εξωτερικό. Δεν είναι πάντα αλήθεια, αλλά σίγουρα υπάρχει διαφορετικό εισόδημα ανάλογα με τη χώρα προέλευσης.

Έχουμε περισσότερες πιθανότητες, επειδή ξέρουν ότι μπορούμε να πληρώσουμε τα δίδακτρα. Δεν μπορούμε να δουλέψουμε κάπου εκτός του πανεπιστημίου. Έχουμε πολύωρα ταξίδια μέχρι να φτάσουμε στη πατρίδα μας. Πληρώνουμε μεγάλες προμήθειες κάθε φορά που οι γονείς μας μάς στέλνουν χρήματα. 

Εγώ ήμουν μία από τις τυχερές, θα μπορούσα να πω. Έμαθα αγγλικά. Πήγα σε ένα πολύ καλό σχολείο. Έμαθα από πρώτο χέρι την κουλτούρα της χωράς. Κάτι που δεν θα είχα καταφέρει ποτέ στην Βόρεια Κορέα σε όλη μου τη ζωή. Ο μπαμπάς μου είχε την οικονομική άνεση να μου προσφέρει “αυτή τη ζωή” μακριά από το σπίτι. Στην τελική αναρωτιέμαι αν άξιζε που έχασα το σπίτι σαν έννοια και σαν τόπο. 

Η κοινωνικοοικονομική τάξη χωρίζει τους ξένους. Ένα αόρατο σύστημα χωρίζει τους πολίτες μιας χώρας και τους αλλοδαπούς στις καρδιές. Αυτό το σύστημα με έχει χωρίσει και εμένα για 13 χρόνια.

Τον Αύγουστο του 2006, άθελά μου, έγινα ένα πολίτης του κόσμου. Περπατάω με το καβούκι μου στη πλάτη από τότε και κάποια μέρα εύχομαι να χτίσω σε έναν τόπο το σπίτι μου. 

Αυτό είναι και όνειρό μου.