Τριάντα χρόνια πριν, στο Ηνωμένο Βασίλειο, έκανε το ντεμπούτο της μια ταινία που έμελλε να αφήσει το δικό της στίγμα στην αιώνια μάχη των φύλων. Το «Sleepless In Seattle» της Nora Ephron είναι μια ωδή στον κινηματογραφικό ρομαντισμό, όχι όμως με την κλασσική έννοια του όρου.

Στο «Sleepless In Seattle», η Annie (Meg Ryan) είναι μια νεαρή μαχόμενη ρεπόρτερ από τη Βαλτιμόρη, ενώ ο Sam (Tom Hanks) είναι ένας πρόσφατα χήρος αρχιτέκτονας, που ζει με τον γιο του στο Σιάτλ. Όταν η Annie ακούει τον Sam να μιλά για την απώλειά του στο ραδιόφωνο, τον ερωτεύεται. Τελικά, του γράφει ένα γράμμα, ζητώντας του να τη συναντήσει στην κορυφή του Empire State Building, μια κίνηση δανεισμένη από την αγαπημένη της ταινία, το «An Affair To Remember».

Η ταινία έχει τα κλασσικά στοιχεία μιας rom com που σέβεται τον εαυτό της -έντονα βλέμματα, χαμηλό φωτισμό και ατμοσφαιρική μουσική- ταυτόχρονα, όμως, όπως και ο προκάτοχός της, φέρνει στην επιφάνεια το χάσμα μεταξύ των δύο φύλων. Οι στερεοτυπικές αντιλήψεις περί φύλου είναι ένα αντικείμενο με το οποίο η σκηνοθέτις «παίζει» διαχρονικά. Στην προηγούμενη ταινία της, που είχε κυκλοφορήσει 4 χρόνια νωρίτερα και της χάρισε την πολυπόθητη φήμη, το θρυλικό «When Harry met Sally», αυτές οι προκαταλήψεις φύλου γίνονταν φανερές μέσω φράσεων των πρωταγωνιστών, όπως «οι γυναίκες είναι πολύ πρακτικές» ή «σίγουρα, όλοι οι άντρες το σκέφτονται αυτό». Αντίθετα, στο «Sleepless In Seattle» γίνεται περισσότερο φανερό από το πώς συμπεριφέρεται καθένας από τους δύο πρωταγωνιστές, κάνοντας αντίστοιχα «γυναικεία» και «αντρικά» πράγματα.

Για παράδειγμα, η Annie και η κολλητή της, Becky (Rosie O’Donnell), έχουν εμμονή με το «An Affair to Remember», βλέπουν την ταινία ξανά και ξανά, φορώντας πιτζάμες, τρώγοντας ποπ κορν και κλαίγοντας από συγκίνηση με την πλοκή. «Οι άντρες δεν βλέπουν ποτέ αυτή την ταινία», λέει κάποια στιγμή η Becky, αναδεικνύοντας την αντίληψη ότι όλες οι γυναίκες έχουν μια κοινή συναισθηματική γλώσσα, που ταιριάζει με τον εξωπραγματικό ρομαντισμό του κινηματογράφου. Η Ephron «παίζει» με την ιδέα ότι γυναίκες και άνδρες είναι δύο διαφορετικά είδη, που δεν μπορούν ποτέ να απολαύσουν τα ίδια πράγματα. Μέσα από αυτή την ταινία, η Ephron όχι μόνο αναγνωρίζει, αλλά χλευάζει το στερεότυπο της «ταινίας για κορίτσια». «Στην πραγματικότητα, ολόκληρη η ταινία παίζει με τα στερεότυπα φύλου και, κατά κάποιο τρόπο, την ανατρέπει», υποστηρίζει το Stylist.

«Το An Affair To Remember είναι ένα είδος φανταστικής, κλαψιάρικης, «γυναικείας» ταινίας και όχι απαραίτητα με την καλή έννοια. Είναι κάπως γαντζωμένη σε αυτές τις αξιολύπητες γυναικείες φαντασιώσεις», σχολιάζει η ίδια η Ephron στο Turner Classic Movies. «Στο Sleepless προσπαθήσαμε να προσεγγίσουμε μια εντελώς διαφορετική ρομαντική φαντασίωση, κάτι που θα μπορούσε να είναι πραγματικότητα εάν υπάρχει το ιδανικό άλλο μισό για τον καθένα εκεί έξω».

Στόχος της Ephron ήταν να γίνει κατανοητό ότι οι «γυναικείες ταινίες» επηρεάζουν τον τρόπο με τον οποίο οι γυναίκες αντιλαμβάνονται την αγάπη και τον έρωτα και όχι με θετικό τρόπο. Γι’ αυτό και, κατά την άποψή της, δεν ακολούθησε την κλασική φόρμουλα του ρομαντισμού, αλλά έφτιαξε μια ταινία που να την αμφισβητεί. Σύμφωνα με την ανάλυση του Stylist, η ταινία αφορά λιγότερο στην ιστορία αγάπης των πρωταγωνιστών και περισσότερο στην ιδέα του ρομαντισμού συνολικά, αποτελώντας μια τομή μεταξύ πραγματικής και κινηματογραφικής αγάπης.

Καταλήγοντας να αναδείξεις εκείνο που χλευάζεις

Κατάφερε, όμως, η Ephron να πετύχει το σκοπό της ή μήπως κατέληξε να δημιουργήσει εκείνο που χλεύασε, δηλαδή ακόμη μια κλασσική rom com, βγαλμένη από τη φαντασία και σε αγεφύρωτη απόσταση από την πραγματικότητα. Η σκηνοθέτις χρησιμοποίησε όλα τα κλασσικά tricks φωτισμού, μουσικής, πλάνου, ακόμη και διαλόγων που συνθέτουν μια ρομαντική κομεντί. Το όνομά της, άλλωστε, είναι ταυτισμένο με αυτό το είδος ταινιών.

Θέλοντας, λοιπόν, όπως η ίδια υποστηρίζει, να χλευάσει το στερεότυπο της «γυναικείας ταινίας», κατόρθωσε τελικά να φτιάξει μια ακόμη τέτοια. Ακόμη κι αν ο απώτερος στόχος της ήταν να καταρρίψει τις προκαταλήψεις φύλου, για να το πετύχει, τις ανέδειξε με τον πιο χαρακτηριστικό τρόπο.

Ίσως τελικά, όσο κι αν δε το παραδεχόμαστε, όλοι έχουμε ανάγκη από λίγο κινηματογραφικό ρομαντισμό, κι ας μην έχει καμία σχέση με την πραγματικότητα. Όλοι έχουμε βρεθεί να βλέπουμε εκείνη τη «χαζή» ταινία που κάποιος άλλος ζήτησε να βάλουμε και δεχθήκαμε γκρινιάζοντας και παίρνοντας θέση σε μια γωνιά του δωματίου, για να μη δουν οι άλλοι το δάκρυ που θα κυλήσει όταν έρθει η ώρα. Και, ίσως, η Ephron έχει κι εκείνη αυτή την ένοχη απόλαυση. Κι ας μη το παραδέχεται.