Ο Στέφανος Θεοδώρου βρίσκεται στο Ελσίνκι της Φιλανδίας όπου κάνει το Μάστερ του στον κλάδο της Αρχιτεκτονικής. Νιώθω πραγματικά τυχερή που τον γνώρισα με αφορμή τη νίκη του στον Παγκόσμιο Διαγωνισμό Αρχιτεκτονικής με θέμα τη λύση του Κυπριακού Προβλήματος. Είναι άτομο που αγαπά τον τόπο του με όρεξη και δίψα για δουλειά και είμαι σίγουρη πως θα δώσει πολλά στο νησί του, και γενικότερα στον χώρο της Αρχιτεκτονικής.

Πώς είναι η ζωή για έναν νέο Κύπριο αρχιτέκτονα στο Ελσίνκι και πώς πήρες την απόφαση να βρίσκεσαι εκεί;

Σίγουρα για έναν Κύπριο, το Ελσίνκι και η Φιλανδία γενικότερα, είναι μια εντελώς καινούρια εμπειρία. Οι αντίθετες καιρικές συνθήκες σε σχέση με την Κύπρο και το τοπίο με τα αμέτρητα δάση, είναι τα πρώτα στοιχεία που κάποιος θα προσέξει. Η ζωή και η κοινωνία, αν και έχει εντελώς διαφορετική νοοτροπία από τους Μεσογειακούς λαούς, επιτρέπουν την εύκολη προσαρμογή οποιουδήποτε, ανεξαρτήτως καταγωγής. Αν και είναι ένας λαός πολύ λιγότερο εκφραστικός σε σχέση με τους Κύπριους, είναι ανοιχτοί σε νέες ιδέες και πάντα πρόθυμοι να βοηθήσουν.

Το Ελσίνκι έχει αποκτήσει τις τελευταίες δεκαετίες ένα πολύ καλό όνομα στο χώρο τις αρχιτεκτονικής και του σχεδιασμού το οποίο είναι παγκοσμίως αναγνωρισμένο. Ο σκοπός μου είναι να μάθω από τη δική τους αρχιτεκτονική προσέγγιση και νοοτροπία και με την επιστροφή μου στην Κύπρο να μοιραστώ αυτή την γνώση προσαρμόζοντάς την στις ανάγκες της Κυπριακής κοινωνίας.

Πρώτο βραβείο στον Παγκόσμιο Διαγωνισμό αρχιτεκτονικής (UIA-HYP Cup 2014 ) με τον Kαταλανό συμφοιτητή σου Biel Susanna Viladot με θέμα τη λύση του Κυπριακού προβλήματος με μια αρχιτεκτονική και παράλληλα ανθρωπιστική προσέγγιση, μίλησε μας γι’αυτό.

Αφού πήραμε την απόφαση να λάβουμε μέρος σε αυτό τον διαγωνισμό μαζί με τον Biel, ήμασταν ανάμεσα σε δύο τοποθεσίες για το πού θα σχεδιάζαμε την πρότασή μας. Ήμασταν μεταξύ της Καταλονίας με τη θέληση τους για ανεξαρτητοποίηση από την Ισπανία, και την Κύπρο με το θέμα της επανένωσης. Αφού επιλέξαμε την Κύπρο, αναδείξαμε μέσω της πρότασης μας δύο κύρια προβλήματα που αντιμετωπίζει το νησί, την έλλειψη νερού και το διχασμό των δύο κοινοτήτων. Θέλαμε μέσω μιας αρχιτεκτονικής ‘’παρέμβασης’’ να δείξουμε πως υπάρχουν λύσεις για συμβίωση, υποδεικνύοντας τις ουσιώδεις ανάγκες, πάνω στις οποίες θα χτίσουμε μια καινούρια αρχή σε ένα ενωμένο νησί.

Γιατί η επιλογή ενός τόσο λεπτού και ευαίσθητου θέματος; Ποιό είναι το μήνυμα που θέλετε να δώσετε με την πρότασή σας;

Η πρόταση μας κρύβει πολλά συμβολικά στοιχεία. Όπως μια καταιγίδα που φορτώνει και στο τέλος απελευθερώνει το ζωτικό στοιχείο του νερού, έτσι και η δική μας καταιγίδα απελευθερώνει τις εντάσεις σε πολιτικές, οικονομικές, θρησκευτικές και κοινωνικές διαφορές, ενώνοντας τις δύο κοινότητες με μια ουσιώδη ανάγκη, το νερό. Το νερό φέρνει ζωή, η καταιγίδα μας λοιπόν φέρνει ζωή. Είναι μια μονάδα αφαλάτωσης και δεξαμενή νερού, αλλά και ένα μνημείο που συμβολίζει μια νέα αρχή και παράλληλα μια υπενθύμιση για το τραγικό παρελθόν που τόσοι άνθρωποι θυσιάστηκαν. Η γυάλινη του επιφάνεια λειτουργεί σαν μέσω προειδοποίησης όταν το νερό είναι λιγοστό, αλλά και σύμβολο διαφάνειας μεταξύ των δύο κοινοτήτων. Ο αριθμός των κολώνων που κρατάνε το κτίριο είναι ο αριθμός των αγνοουμένων και από τις δύο κοινότητες αναδεικνύοντας πως για να παραμείνει όρθιο, χρειάζεται προσπάθεια και από τις δύο μεριές. Είναι ένα μνημείο χτισμένο στην πράσινη γραμμή, ενισχύοντας έτσι την σημασία της. Η πράσινη γραμμή είναι πλέον ένα μεγάλο μέρος της ιστορίας μας, κάτι που καθιστά τον χώρο αυτό ιερό. Η πράσινη γραμμή είναι το στοιχείο που μας χωρίζει αλλά και που θα μας ενώσει.

Η πρότασή μας είναι ένα αστικό πάρκο, σε μια πόλη που τα στοιχεία της ιστορίας είναι εμφανή, έτσι σκοπός είναι να συμπεριλάβουμε το κτίριό μας, σαν ένα επιπρόσθετο στοιχείο στην πλούσια μας ιστορία.

 

Φαντάζομαι πίσω από όλο αυτό βρίσκεται σκληρή δουλειά, πολύ μελέτη αλλά και πείσμα. Πόσο χρόνο διήρκησε για την ολοκήρωση της πρότασής σας;

Δουλέψαμε για τον διαγωνισμό κατά την διάρκεια των καλοκαιρινών μας διακοπών για περίπου ένα τρίμηνο. Δώσαμε όλες τις δυνάμεις μας ώστε να παραδώσουμε ένα αποτέλεσμα που να είμαστε πρώτον εμείς οι ίδιοι  ευχαριστημένοι. Για αυτό, πραγματικά ευχαριστώ τον Biel αλλά και τον επιβλέπων καθηγητή μας  κ. Chiu Chen-Yu που αφιέρωσαν τον ελεύθερο τους χρόνο να μάθουν για την ιστορία και τον πολιτισμό του τόπου μου.

Ποια είναι τα δικά σου συναισθήματα για την κατάσταση που επικρατεί στο νησί; Είσαι αισιόδοξος;

Αν και υπερήφανος για τον τόπο μου, νιώθω κυρίως λύπη και αγανάκτηση. Είναι πολύ λυπητερό ένα τόσο μικρό νησί με τέτοιο τεράστιο πολιτισμό και χαρίσματα να βρίσκετε στην κατάσταση που βρίσκετε τώρα. Έχουμε στοιχεία και κουλτούρα που άλλες χώρες του κόσμου θα ζήλευαν να έχουν, και πρέπει αυτό να το συνειδητοποιήσουμε και να το προωθήσουμε. Θέλω να είμαι σε θέση όταν λέω σε κάποιο άτομο στο εξωτερικό πως είμαι από την Κύπρο, να μην χρειάζεται να απαντώ στην συνηθισμένη πλέον ερώτηση του αν είμαι από την ελληνική ή τούρκικη πλευρά.

Είμαι όμως αισιόδοξος για το μέλλον της Κύπρου γιατί πολλοί πλέον συμμερίζονται τα συναισθήματά μου για ένα ενιαίο νησί όπου ο κάθε Κύπριος μπορεί να απολαύσει τις χάρες και τα πλούτη του. Το τι έγινε στο παρελθόν δεν πρέπει ποτέ μας να ξεχάσουμε, αντιθέτως πρέπει να το τιμούμε σαν ένα σημαντικό μέρος της ιστορίας του νησιού μας. Όπως βλέπουμε, παρ’ όλες τις δυσκολίες που πέρασε και περνά αυτός ο τόπος, επιβιώνουμε και δηλώνουμε την παρουσία μας, γι’ αυτό λοιπόν πρέπει ενωμένοι πλέον να δούμε μπροστά και μέσω της συμβίωσής μας να κτίσουμε μια νέα ταυτότητα και νέες αρχές που να υπόσχονται το καλό όλων των Κυπρίων.

 

Πιστεύεις στην εξέλιξη της αρχιτεκτονικής στην Κύπρο;

Βλέπουμε σε μεγάλο βαθμό πως η Κύπρος, όπως και οι πλείστες χώρες του κόσμου, ακολουθεί μια παγκόσμια νοοτροπία που σκοπός είναι το ‘’μέγιστο κέρδος στην ελάχιστη τιμή’’ κάτι που καθιστά την αρχιτεκτονική σαν ένα προϊόν. Οι  χώροι που δημιουργούμε πρέπει να έχουν επίκεντρο τον άνθρωπο και την εξυπηρέτηση των αναγκών της κοινωνίας του τόπου. Πρέπει να συμβάλλει στην δημιουργία μιας τοπικής ταυτότητας που να καθρεφτίζει την κοινωνία και να συνεισφέρει σε ένα καλό βιοτικό επίπεδο.

Tι συμβουλή θα έδινες στους νέους που νιώθουν απογοήτευση και φόβο για το μέλλον τους;

Όλοι μας φοβόμαστε για το μέλλον και όλοι θα ζήσουμε στιγμές απογοήτευσης. Πρέπει ο καθένας μας να χτίσει ένα όραμα το οποίο θα δίνει δύναμη να ξεπεραστεί οποιαδήποτε δυσκολία. Χρειαζόμαστε λοιπόν οραματιστές σε αυτό τον τόπο που μέσω των πράξεων τους να βοηθούν από τον απλό γείτονα μέχρι και μια ολόκληρη κοινωνία  μέσα από τα επιτεύγματά τους. Μέσω της συνεισφοράς τους λοιπόν ο καθένας θα παίρνει την ευχαρίστηση και επομένως την δύναμη να συνεχίσει το έργο του, οποιοδήποτε και αν είναι αυτό.

Tι θα ήθελες να σου συμβεί στο άμεσο μέλλον;

Το άμεσο μου μέλλον είναι πολύ αβέβαιο. Για αυτό που είμαι βέβαιος είναι πως θέλω να αποκτήσω γνώσεις και εμπειρίες, από διάφορους πολιτισμούς και διάφορα μέρη του κόσμου έτσι ώστε να μπορώ να γυρίσω πίσω στην Κύπρο και να μοιραστώ αυτές τις γνώσεις. Να μπορέσουμε να τις χρησιμοποιήσουμε προς όφελός μας και να συνεισφέρουμε για το καλό του τόπου με νέες ιδέες για την ανάπτυξή και την καλοζωία μας.