Ο Μιχάλης Γκανάς γεννήθηκε στον Τσαμαντά Θεσπρωτίας το 1944.
Τα παιδικά του χρόνια συμπίπτουν με τη μαύρη εποχή του Εμφυλίου. Αναγκάζεται να ζήσει από το 1948 μέχρι το 1954 με την οικογένειά του στην Ουγγαρία. Η ζωή στην Ελλάδα μετά τον επαναπατρισμό, έχει πολλές στερήσεις και δυσκολίες γι΄αυτό ο ίδιος θεωρεί εύνοια της τύχης που δεν πήγε στις “Παιδουπόλεις”. Από το 1962 ζει και εργάζεται στην Αθήνα.
Ακολούθησε σπουδές Νομικής, εργάστηκε ως βιβλιοπώλης, σεναριογράφος και επιμελητής λογοτεχνικών εκπομπών στην κρατική τηλεόραση. Από το 1989 μέχρι το 2005 εργάστηκε ως κειμενογράφος σε διαφημιστική εταιρεία. Έχει εκδώσει επτά ποιητικές συλλογές, ένα πεζογράφημα και ένα βιβλίο με μικρές ιστορίες Γυναικών, ενώ έχει μεταφράσει το Άσμα Ασμάτων, τις Νεφέλες και τους Επτά επί Θήβας.
Πολλά ποιήματά του έχουν μεταφραστεί σε αρκετές ευρωπαϊκές γλώσσες, ενώ στίχοι του έχουν μελοποιηθεί από γνωστούς Έλληνες συνθέτες.
Έχει τιμηθεί με το Κρατικό Βραβείο Ποίησης το 1994, το Βραβείο Καβάφη το 2009 και το Βραβείο Ακαδημίας Αθηνών το 2011 για το σύνολο του ποιητικού του έργου.
Οι εκδόσεις Μεταίχμιο εγκαινίασαν με “Τ΄αγαπημένα” μια ενδιαφέρουσα σειρά βιβλίων στα οποία παρουσιάζονται τα κείμενα που αγάπησαν συγγραφείς, αυτά που καθόρισαν και επηρέασαν τη ζωή και το έργο τους. Ο συγκεκριμένος τόμος αποτελεί ένα πολύτιμο λογοτεχνικό απόκτημα που επαναφέρει στην μνήμη τα αγαπημένα κείμενα του Μιχάλη Γκανά και αποκαλύπτει την αναγνωστική διαδρομή του συγγραφέα που είναι άρρηκτα δεμένη με την πορεία της ζωής αλλά και με την ιδεολογική και συναισθηματική του ωρίμανση στο πέρασμα του χρόνου. Πρόκειται για μία ιστορική αναδρομή στην νεοελληνική λογοτεχνία που αποτελείται από κείμενα που “συγκίνησαν, τάραξαν και συγκλόνισαν” τον Μιχάλη Γκανά, αλλά κυρίως τον έκαναν να “ζηλέψει”, γιατί είναι τα κείμενα που θα ήθελε να γράψει.
Στην κατατοπιστική εισαγωγή με τις πολλές διακειμενικές αναφορές επιβεβαιώνεται η στενή σχέση αναγνώστη-συγγραφέα, αλλά και κειμένων-ζωής που διαμορφώνουν, πλάθουν και επηρεάζουν τον ψυχισμό, καθώς και τις προτιμήσεις. Η πρώτη ενότητα περιλαμβάνει ποιητικά έργα ξεκινώντας από τα δημοτικά τραγούδια – την “ιδιαίτερη” προτίμηση του συγγραφέα, με προσωπικούς σχολιασμούς, εξαιρετικά χρήσιμους για την αναγνωστική πορεία του ανθρώπου που αναζητά στην λογοτεχνία την παρηγοριά και την γλύκα του βίου. Ανθολογούνται κείμενα νεοελλήνων ποιητών που αποτελούν “μεγάλα κεφάλαια” της πνευματικής μας ζωής, ενώ η συνομιλία του αναγνώστη μαζί τους ανοίγει τον δρόμο της συνομιλίας με την ιστορία και τους καημούς του λαού και καθενός ξεχωριστά, “έτσι για να έρθουμε πιο κοντά”. Στην δεύτερη ενότητα η ποίηση υπεισέρχεται στον πεζό λόγο και τον διατρέχει σε όλες τις επιλογές του Μιχάλη Γκανά. Ξεκινά από δύο συγκλονιστικές “μαρτυρίες” γυναικών που δίνουν το χαρακτηριστικό στίγμα του νέου ελληνισμού και συνεχίζει με κείμενα νέων Ελλήνων πεζογράφων.
Ο συγγραφέας σχολιάζει σε κάθε απόσπασμα την δύναμη και την ομορφιά της γλώσσας, τον ρυθμό, το ύφος και τον πλούτο της αφηγηματικής ποικιλίας. Τα κείμενα αυτά φωτίζουν την ιδιαίτερη ψυχή του Έλληνα κατά τον τρόπο που διαμορφώθηκε από τις εκάστοτε ιστορικές και κοινωνικές συνθήκες. Οι ήρωες γίνονται πρόσωπα οικεία, αγαπητά και η ανάγνωση πραγματική “απόλαυση που αφήνει αυτή τη γλύκα που απλώνεται στο διάφραγμα”. Η συλλογή των ποιημάτων και αφηγημάτων που με επιμέλεια ανθολόγησε ο Μιχάλης Γκανάς, κάνουν τον αναγνώστη να αγαπήσει περισσότερο τον ποιητή, αλλά και τα αποσπάσματα που εκείνος επέλεξε, καθώς και το βιβλίο, στενό σύντροφο της καθημερινότητάς του.
Το βιβλίο κυκλοφορεί από τις Εκδόσεις Μεταίχμιο.
Ελένη Κουνενή
