Είτε πρόκειται για ένα match στο Tinder είτε για έναν άνθρωπο που γνώρισες σε ένα πάρτυ πριν μερικές μέρες ή ακόμα και για ένα φλερτ στο γραφείο, σε κάθε περίπτωση, το να ερωτευτείς είναι μία έντονη εμπειρία, τόσο σωματική όσο και συναισθηματική.

Σε πολλές περιπτώσεις, τα σωματικά συμπτώματα που έχουμε διδαχθεί να συνδέουμε με την αγάπη όπως η ταχυκαρδία, το αίσθηση ότι πετάνε πεταλούδες στο στομάχι μας κ.λπ. δεν είναι στην πραγματικότητα παρενέργειες του έρωτα. Αντίθετα, οι ψυχολόγοι λένε ότι αυτές οι αισθήσεις μπορεί να είναι προειδοποιητικά σημάδια από το συμπαθητικό νευρικό σύστημα (SNS) – ή πιο συγκεκριμένα, η απόκριση πάλης ή φυγής του σώματός σας όταν βρίσκεται σε υπερένταση.

Η απόκριση «πάλης ή φυγής» ενεργοποιείται όταν το σώμα μας αντιλαμβάνεται έναν κίνδυνο να έρχεται και σκοπός είναι να μας βοηθήσει να επιβιώσουμε από απειλητικές για τη ζωή καταστάσεις, εξηγεί η Αδαμοπούλου Ελένη, σύμβουλος ψυχικής υγείας, ειδική στη σχεσιακή ψυχαναλυτική ψυχοθεραπεία. Αυτή η απόκριση ελέγχεται από το συμπαθητικό νευρικό μας σύστημα, το οποίο διαχειρίζεται επίσης τον καρδιακό μας ρυθμό, την αρτηριακή πίεση, την πέψη και άλλες βασικές λειτουργίες του οργανισμού.

Η σειρά έχει ως εξής: Όταν ενεργοποιείται το συμπαθητικό νευρικό σύστημα ο οργανισμός εκκρίνει ορμόνες όπως αδρεναλίνη και κορτιζόλη, αυξάνει τον καρδιακό σας ρυθμό, ενισχύει τη ροή του αίματος στους μύες, διαστέλλει τις κόρες των ματιών και επηρεάζει τη λειτουργία του πεπτικού. Ίσως να έχεις ακούσει ήδη ότι πριν από χιλιάδες χρόνια, αυτή η αντίδραση έδωσε στον άνθρωπο την ενέργεια και την ικανότητα για να ξεφεύγει από πεινασμένα λιοντάρια ή άλλους επικείμενους, απειλητικούς για τη ζωή κινδύνους.

Σήμερα, οι περισσότερες καθημερινές απειλές της ζωής δεν περιλαμβάνουν λιοντάρια και αρκούδες. Εμφανίζονται πιο διακριτικά και εκδηλώνονται με τη μορφή λακωνικών μηνυμάτων στα DMs μας ή τα τελευταία δέκα λεπτά πριν πάμε στο πρώτο ραντεβού. Οι ειδικοί ισχυρίζονται ότι το σώμα ανταποκρίνεται σε αυτούς τους στρεσογόνους παράγοντες με τον ίδιο τρόπο που θα ανταποκρινόταν αν ένα σαρκοφάγο πλάσμα στεκόταν λίγα μέτρα μακριά μας.

Γιατί συμβαίνει αυτό; Έχουμε ακόμα το ίδιο σώμα και τις ίδιες βιολογικές λειτουργίες που είχαμε πριν από 10.000 χρόνια. Το αυτόνομο νευρικό σύστημα κάποιων ανθρώπων ενεργοποιείται λανθασμένα ακόμα κι αν δεν βρίσκονται σε πραγματικό κίνδυνο και καταλήγουν να βιώνουν τα ίδια συμπτώματα σαν να ήταν. Ψευδείς ενεργοποιήσεις που σύμφωνα με τους ειδικούς είναι ιδιαίτερα πιθανές, σε περιπτώσεις τραύματος. Το γεγονός είναι ότι μερικές φορές νιώθεις σαν να έχεις καταπιεί πεταλούδες και οι παλάμες ιδρώνουν και τρέμουν απλά επειδή έλαβες ένα μήνυμα από το φλερτ σου, συμβαίνει απλώς επειδή το νευρικό σου σύστημα είναι μπερδεμένο.

Πώς μπορείς λοιπόν να καταλάβεις εάν το άγχος σου είναι ψευδής συναγερμός ή red flag όταν βγαίνεις ραντεβού;

Ενώ το πιο πρωτόγονο μέρος του εγκεφάλου μας μπορεί να μην είναι σε θέση να αξιολογήσει εάν κάτι είναι πραγματικά επικίνδυνο, ο προμετωπιαίος φλοιός είναι εξοπλισμένος για να το ανακαλύπτει. Εάν αντιμετωπίζετε χέρια που τρέμουν, αναστάτωση στο στομάχι σου ή άλλα συμπτώματα που συνδέεις με ιδιαίτερα αγχώδεις περιστάσεις οι ειδικοί συνιστούν να αφιερώσεις λίγα λεπτά στον εαυτό σου και να σκεφτείς γρήγορα την κατάσταση.

Ξεκίνησε ρωτώντας τον εαυτό σου: Πέρα από τα συμπτώματα που βιώνω αυτήν τη στιγμή, υπάρχει κάποια απόδειξη ότι είμαι σωματικά ή/και συναισθηματικά ανασφαλής —ή θα μπορούσα να είμαι σύντομα; Είναι ρεαλιστικός ο «φόβος»; Έχει πράγματι να κάνει με τον άλλον; Εάν η απάντηση είναι ναι, μπορείς με ήρεμο τρόπο να διακόψεις το ραντεβού και με βαθιές ανάσες να βρεθείς κάπου όπου θα νιώθεις ηρεμία ξανά.

Εάν η απάντηση είναι όχι, ρώτησε τον εαυτό σου: Αυτή η κατάσταση πυροδοτεί κάτι από το παρελθόν; Είναι σύνηθες για τους ανθρώπους να αισθάνονται ανασφαλείς – και το σώμα τους να τους λέει ότι δεν είναι ασφαλείς – όταν στην πραγματικότητα αυτό που νιώθουν θυμίζει το ενδεχόμενο για μία πιθανή απόρριψη ή μία εμπειρία που θα τους πληγώσει. Εάν η απάντηση είναι όχι, τότε μπορεί να αισθάνεσαι ανασφαλής επειδή, στην πραγματικότητα, είσαι.

Εν τω μεταξύ, εάν η απάντηση στη ερώτηση που συνδέει τον τρόμο σου με τις προηγούμενες εμπειρίες σου είναι θετική τότε μάλλον θα πρέπει να θυμίσεις στον εαυτό σου ότι οι σχέσεις συχνά μοιάζουν τρομακτικές αλλά υπάρχει περίπτωση μαζί τους να φέρνουν και υπέροχες στιγμές. Μην ξεχνάς πως κάθε άνθρωπος που μπαίνει στη ζωή μας είναι μοναδικός. Έτσι και οι σχέσεις είναι μοναδικές.

Τι να κάνεις όταν υπάρχει ψευδής συναγερμός

Σε περιπτώσεις όπου πιστεύεις ότι βρίσκεσαι σε κίνδυνο, θα πρέπει να κάνεις ό,τι μπορείς για να προστατεύσεις τον εαυτό σου. Ανάλογα με το πού βρίσκεσαι, με ποιον είσαι και τι αποτελεί κίνδυνο, μπορείς να καλέσεις την Άμεση Δράση, να στείλεις σήμα κινδύνου από το κινητό σου ή να ζητήσεις βοήθεια από κάποιον περαστικό ή ένα κατάστημα που βρίσκεται κοντά σου.

Σε περιπτώσεις όπου πιστεύεις ότι το σώμα σου σού δίνει λανθασμένα σήματα αφιέρωσε λίγο χρόνο, πάρε βαθιές αναπνοές, ρίξε με αυτόν τον τρόπο τους παλμούς σου και το νευρικό σύστημα θα πάρει το μήνυμα ότι είσαι καλά. Αν βρίσκεσαι μον@ στο σπίτι δώσε στο σώμα σου την κίνηση που χρειάζεται, μπορεί να σου φαίνεται αστείο αλλά λίγα λεπτά επιτόπιο τροχάδην ή μερικά πηδηματάκια στον αέρα θα κινήσουν το σώμα σου, όπως ακριβώς χρειάζεται.

Επίσης, ένα κρύο ντους θα ενεργοποιήσει το παρασυμπαθητικό νευρικό σύστημα, το οποίο προάγει τα αισθήματα ασφάλειας και χαλάρωσης. Εάν αυτά τα συμπτώματα εμφανιστούν όταν είσαι σε ραντεβού πιάσε τον χρυσό κανόνα: την επικοινωνία. Ποτέ μην υποτιμάς τη δύναμη του να πεις σε κάποιον ότι νιώθεις αμηχανία. Δεν είναι μια εξομολόγηση, είναι η αρχή μιας συζήτησης και δείχνει ότι μπορείς να επενδύσεις συναισθηματικά σ αυτό το ραντεβού.

Παραμένεις άνθρωπος που έχει συναντήσει έναν άλλον άνθρωπο και μην εκπλαγείς αν το φλερτ σου παραδεχτεί πως νιώθει σαν να έχει καταπιεί όσες πεταλούδες ξέφυγαν από σένα. Πολλές φορές τα πράγματα μπορεί να είναι πολύ πιο απλά και την πολυπλοκότητα να τη δημιουργούμε εμείς οι ίδιοι.

Ευχαριστούμε πολύ την Ελένη Αδαμοπούλου, σύμβουλος ψυχικής υγείας, BSc (Hons) Psychology Science, Σχεσιακή Ψυχαναλυτική Ψυχοθεραπεία (ΙΣΟΨ), Μέλος International Association for Relational Psychoanalysis and Psychotherapy (IARPP), Μέλος American Group Psychotherapy Association (AGPA), , Άλσους 31, Γλυφάδα @adamopoulou_el_psy