Στις 27 Ιανουαρίου του 1945 σοβιετικά στρατεύματα απελευθερώνουν το Άουσβιτς, τον τόπο που έγινε συνώνυμο της ναζιστικής επίγειας κόλασης. Αναρίθμητες ταινίες παγκοσμίως έχουν προσπαθήσει να χωρέσουν σε κάδρα την πιο μαύρη σελίδα της ανθρώπινης ύπαρξης. Τα Θύματα του Ολοκαυτώματος βίωσαν όσα ανθρώπου νους δεν μπορεί να συλλάβει. Το λιγότερο που μπορούμε να κάνουμε είναι να συνεχίσουμε να λέμε την ιστορία όπως ακριβώς είναι. Κάθε ταινία που θα φτιάχνεται θα ‘ ναι για κάθε ψυχή που χάθηκε. Παρακάτω δεν θα βρείτε σπάνια κινηματογραφικά διαμάντια που δεν ακούγονται συχνά και αφορούν λεπτομέρειες εκείνης της περιόδου. Οι ταινίες που θα αναφερθούν είναι εκείνες που αν προβάλλονταν στα σχολεία ίσως κάτι να άλλαζε.

Schindler’s List (1993)

Ίσως πρόκειται για το κινηματογραφικό συνώνυμο εκείνης της περιόδου. Από την μουσική και το κόκκινο παλτό του μικρού κοριτσιού μέχρι τον σπαραξικάρδιο L. Neeson στον ρόλο του Schindler. Ο σκηνοθέτης της, S. Spielberg, βίωσε την δημιουργία της σαν μία καθημερινή επίπονη υπενθύμιση της ιστορίας των προγόνων του. Ο Schindler γίνεται ένας ήρωας διαφορετικός από αυτούς που τα παιδιά συνηθίζουν να έχουν για πρότυπο. Μα είναι ένα εξαιρετικό πρότυπο που θα έπρεπε να έχουν.

The Boy in the Striped Pajamas (2008)

Τότε που η ομοιομορφία των αυστηρών στολών και των παρανοϊκών μυαλών επικρατούσε, η αθωότητα των παιδιών διατηρούσε την ελπίδα. Η οικογένεια ενός υψηλά ιστάμενου στρατιωτικού μετακομίζει στην ύπαιθρο ώστε ο πατέρας να είναι κοντά σε ένα στρατόπεδο συγκέντρωσης. Ο γιος του είναι ατίθασος και δεν μπορεί να περιορίσει το παιχνίδι του στην αυλή. Σε μία εξερεύνηση του δάσους καταλήγει έξω από τα συρματοπλέγματα του στρατοπέδου. Μπροστά του βρίσκεται το απάνθρωπο δημιούργημα της συνομοταξίας του πατέρα του και μία αναπάντεχη και γλυκιά φιλία με τον “εχθρό”.

The Book Thief (2013)

Σε αυτή την ταινία μεταφερόμαστε στην αφετηρία των δεινών, στην Γερμανία. Ένα νεαρό κορίτσι δίνεται σε μία οικογένεια Γερμανών καθώς η μητέρα της κινδυνεύει λόγω των αριστερών φρονημάτων της. Το κορίτσι θέλει να μάθει να διαβάζει και δεν παραιτείται λόγω της ταραχώδους πραγματικότητας. Πρόκειται για μία ταινία που σε φέρνει στην αντίπερα όχθη από αυτήν που συνήθως βρίσκεσαι. Χιλιόμετρα μακριά από τα στρατόπεδα συγκέντρωσης και τις εμπόλεμες ζώνες. Ωστόσο το μήνυμα της είναι ουσιαστικό και ελπιδοφόρο. Ακόμη και εν μέσω πολέμου, η δύναμη της θέλησης και τα όνειρα μπορούν να γλυκάνουν έστω και λίγο το γκρίζο σκηνικό.

The Pianist (2002)

Εδώ ο κεντρικός ήρωας είναι ένας χαρισματικός πιανίστας που λόγω της εβραϊκής του καταγωγής χάνει τα πάντα σταδιακά. Αποκόπτεται από την οικογένεια του, περιφέρεται χωρίς στέγη και φαγητό και γίνεται μάρτυρας όλων των θηριωδιών των ναζί. Ο Πολάνσκι ανασύρει και εκείνος γνώριμα συναισθήματα καθώς βίωσε αντίστοιχες συνθήκες ως παιδί στο γκέτο  της Κρακοβίας. Η εξαθλίωση και αποδυνάμωση ψυχής και σώματος δεν έχει οπτικοποιηθεί ποτέ καλύτερα μετά την ερμηνεία του Α. Μπρόντι.

Αν κάποιος πιστεύει ότι είμαστε μακριά από τέτοιες καταστάσεις μπορεί να δει την γερμανική ταινία Die Welle (2008)

Βασισμένη σε αληθινά γεγονότα μας μεταφέρει στην σύγχρονη εποχή της εξέλιξης και της πληροφόρησης. Οι μαθητές ενός σχολείου θεωρούν πως δεν μπορεί να υπάρξει αντίστοιχη τυφλή υποταγή σε έναν παρανοϊκό ηγέτη και στις διαταγές του. Ο καθηγητής αναλαμβάνει να ηγηθεί ενός πειράματος δημιουργώντας μία ομάδα που καταλήγει σε συμμορία εκτός ορίων. Τίποτα δεν είναι απίθανο. Ειδικά όσο ξεχνάμε τι πραγματικά συνέβη και αποφεύγουμε να μάθουμε την σκληρή πραγματικότητα γιατί δεν πρόλαβε να μας αγγίξει.

featured image: filmquest.com