Πρόκειται για τη λεγόμενη ιδεοψυχαναγκαστική διαταραχή. Ψυχαναγκασμός, καταναγκασμός, πες το όπως θες, πάντως μην το αποκαλέσεις τρέλα. Αυτή η διαταραχή προκύπτει από την ανάγκη του καθενός να ελέγχει την κατάσταση τριγύρω του. Άλλωστε, δεν είσαι ούτε ο πρώτος ούτε ο τελευταίος που διπλοτσεκάρει –και τριπλοτσεκάρει μη σου πω- την κλειδαριά στην πόρτα του σπιτιού του ή τις πρίζες. Όσο δεν επηρεάζει αρνητικά την καθημερινότητά σου, δεν έχεις τίποτα να φοβάσαι και τα τηλέφωνα όλων των ψυχολόγων σού είναι αχρείαστα.
Ο ιδεοψυχαναγκασμός αποτελεί προϊόν κληρονομικότητας και σχετίζεται άμεσα με τα μέρη εκείνα του εγκεφάλου που ευθύνονται για το άγχος και τον φόβο. Ξεκινά να αναπτύσσεται, συνήθως, στην παιδική, εφηβική ή και πρώιμη ενήλικη ζωή και τα συμπτώματά του έχουν την τάση να εμφανίζονται και να εξαφανίζονται σε διαφορετικές χρονικές στιγμές. Επομένως, δεν πρόκειται για μια μόνιμη κατάσταση, αλλά για κάτι παροδικό, που απλώς όταν εμφανίζεται κάνει τους ανθρώπους γύρω σου να δυσανασχετούν.
Ωστόσο, δεν είναι λίγες οι φορές που ο ιδεοψυχαναγκασμός ταυτίζεται με την ανάγκη τελειομανίας που χαρακτηρίζει κάποιον. Όταν, για παράδειγμα διαβάζεις και ετοιμάζεσαι να μάθεις κάτι πολύ καλά, ώστε να μην το ξεχάσεις, το επαναλαμβάνεις τρεις και τέσσερις φορές. Ή, όταν είσαι μανιακός με τη θέση των πραγμάτων στο σπίτι σου και εκνευρίζεσαι κάθε φορά που κάποιος αλλάζει θέση στο τραπεζάκι της τηλεόρασης ή στα κεριά που έχεις πάνω στο τραπεζάκι της τηλεόρασης (ονόματα δε λέμε). Φυσικά, κάποιος που δεν χαρακτηρίζεται για την τελειομανία του, θα σε κοιτάξει περίεργα και θα απορήσει, αλλά πρέπει να γνωρίζει πως ένας τελειομανής χαρακτήρας θέλει να νιώθει ασφαλής με τις επιλογές του και σε κάθε περίπτωση να έχει τον έλεγχο των καταστάσεων.
Από την άλλη, ο ιδεοψυχαναγκασμός δεν ταυτίζεται με την «τρέλα». Κάποιος που πάσχει από ιδεοψυχαναγκαστική διαταραχή, μάλιστα, έχει λιγότερες πιθανότητες να «τρελαθεί», αφού οι αιτίες και τα συμπτώματα της σχιζοφρένειας είναι διαφορετικά. Η βασικότερη διαφορά στον ιδεοψυχαναγκασμό και τη σχιζοφρένεια είναι ότι στην πρώτη περίπτωση αυτός που πάσχει καταλαβαίνει ότι αυτό που σκέφτεται ή κάνει είναι παράλογο, αλλά νιώθει την ανάγκη να το κάνει, ενώ στη δεύτερη πιστεύει ακράδαντα ότι αυτό που κάνει είναι φυσιολογικό.
Ψυχαναγκασμός ή τελειομανία, λοιπόν, σίγουρα δεν πρέπει να σε ανησυχεί και να σε βάζει στη διαδικασία να ζητήσεις βοήθεια για να το καταπολεμήσεις. Αποτελεί μια φυσιολογική συνήθεια του εγκεφάλου και μπορεί να εμφανιστεί στον οποιονδήποτε. Το μόνο που μπορείς να κάνεις είναι να βγάλεις από το μυαλό σου τα «πρέπει» της καθημερινότητάς σου, ώστε να μετριάσεις το άγχος και την ανασφάλεια που νιώθεις. Άλλωστε, έτσι θα εξασφαλίσεις μια σταθερή θέση στην παρέα σου, η οποία ίσως να πιστεύει πως έχεις κάποιο πρόβλημα.
Φωτογραφία: dbox
