Πριν από ένα μήνα δεν ήξερα τι είναι η Biennale, ίσως να το είχα ξανακούσει, αλλά τίποτα παραπάνω. Είχα μείνει στο «η τέχνη στις μέρες μας είναι δυο μολυβιές σ’ ένα καμβά και τέλος, τέχνη είναι αυτό;» Και μερικώς το είχα αποδεχτεί …μέχρι πρόσφατα. Κάτι άλλαξε όταν με την καλή μου φίλη -με το κωδικό όνομα- Ραφαέλλα σχεδιάζαμε το ταξίδι μας στην Ιταλία και πρότεινε να πάμε στη Βενετία, στη Biennale. -Καλλιτέχνες, λέει, από όλον τον κόσμο κάθε δυο χρονιά συμμετέχουν στη Biennale της Βενετίας η οποία θεωρείται η πλέον δημοφιλής έκθεση του είδους της. -Υπάρχει κάτι που πρέπει να διαβάσω πριν πάμε; Μην είμαι σαν τη μύγα μες στο γάλα! Τη ρώτησα. -Όχι, αν ήταν να διαβάζουμε και για τις εκθέσεις…

Να μη στα πολυλογώ, πηγαίνοντας είχα το φόβο ότι δε θα καταλαβαίνω τίποτα (γιατί δεν είχα διαβάσει!), ότι θα μείνω στο τι θέλει να πει ο ποιητής και ότι ακόμα και να θέλω να καταλάβω, θα είναι ακαταλαβίστικα αυτά από μονά τους. Και μάντεψε, έκανα λάθος. Μπορεί στα δικά μου ματιά να μην ήταν όλα όσα έβλεπα τέχνη, με την έννοια που τη συλλαμβάνει ο μέσος, απαίδευτος νους, άλλα κάθε τι που αντίκριζα ήταν, σίγουρα, κάτι νέο, διαφορετικό και απρόβλεπτο· τόσο νέο, διαφορετικό και απρόβλεπτο, που σίγουρα με κάνει να μπερδεύω/ξεχνώ σε ποιας χώρας τον καλλιτέχνη ανήκει το κάθε ένα.

Βεβαία, δεν πρόκειται να ξεχάσω ό,τι εκείνη την ώρα μπροστά από το δημιούργημα του κάθε ενός αισθανόμουν. Και πίστεψε με ήταν διαφορετικό από χώρο σε χώρο. Έβλεπες έργα οργισμένα, έργα που βροντοφώναζαν αγανάκτηση και έργα που θα μπορούσαν να υποκινήσουν επανάσταση, γιατί δεν ξέρω πως αλλιώς να ερμηνεύσω έναν κατάλευκο τοίχο με τοποθετημένα σ’ αυτόν σκίτσα από διαδηλώσεις ανά τον κόσμο (Πώς θα λείπαμε εμείς από εκεί;). Δεν μπορώ, επίσης, να φανταστώ ότι εκείνος με το τεράστιο δέντρο στη μέση ενός αίθριου με τη χαλαρή μουσική να παίζει δεν αναζητούσε γαληνή, ή δεν προθυμοποιούταν να στην προσφέρει.

Κάπου εκεί κατάλαβα ότι δεν έπρεπε να ψάχνω τι θέλει να πει ο ποιητής, αλλά τι λέει σ’ εμένα αυτό που έφτιαξε. Γιατί αν έπρεπε να ξέρω τι είχε στο νου του, δε θα ήταν τέχνη, αλλά μάθημα με βιβλίο και στυλό. Και δε ξέρω αν η τέχνη στις μέρες μας όντως περνάει κρίση, επειδή, λένε, ότι με τα μέσα που διαθέτουν οι καλλιτέχνες θα μπορούσαν να κάνουν τόσα και τόσα φανταχτερά πράγματα, αλλά σκέφτομαι πως ακόμη και έτσι να είναι, η τέχνη που εγώ, τουλάχιστον, είδα στην Biennale, επικοινωνούσε ξεκάθαρα τα μηνύματα της. Ισότητα σε κάθε τομέα της ζωής, πρόοδος με έρεισμα την παράδοση, σύγκρουση με το άδικο και επιβράβευση του καλού, για να υπογραμμίσω μερικά από αυτά που κατάλαβα με το μέσο, με όρεξη να μάθει νου μου.

Κι αν, τέλος, με απειλούσες με θάνατο, γιατί ήθελες οπωσδήποτε να σου πω τι είναι η σύγχρονη τέχνη, θα κατέληγα ότι, κατά τη γνώμη μου, είναι ένα ερέθισμα (οπτικό- ακουστικό κ.α.), για να σκεφτούμε λίγο παραπάνω την, υποτίθεται, βαλμένη σε τάξη ζωή μας, για να αναθεωρήσουμε, να προβληματιστούμε και να κάνουμε όσα πρέπει να κάνουμε, όταν εμπνεόμαστε από κάτι!

Αριστέα Μπισμπίκη