Άγχος: Αυτή η μικρή λέξη, που έχει καταφέρει όμως να κυριεύει τη ζωή μας. Από τότε που έχουμε αρχίσει να καταλαβαίνουμε πόσο μας βλάπτει το διαρκές, χρόνιο άγχος, αναζητάμε τρόπους για να το αντιμετωπίσουμε. Ανάμεσα σε γνώριμες επιλογές, όπως η ψυχοθεραπεία και τα αντικαταθλιπτικά, μια νέα μελέτη έρχεται να βάλει στο τραπέζι των λύσεων άλλη μια, εντελώς αναπάντεχη επιλογή: Το botox.

Αυτό που ξέρουμε είναι ότι οι ενέσεις botox λειτουργούν αποδυναμώνοντας και παραλύοντας συγκεκριμένους μύες ή μπλοκάροντας ορισμένα νεύρα. Χάρη σε αυτή την ιδιότητα, είναι ευρέως γνωστές για την ικανότητά τους να εξομαλύνουν τις ρυτίδες του προσώπου και να θεραπεύουν διάφορες ιατρικές παθήσεις. Σύμφωνα, όμως, με πρόσφατα ευρήματα που δημοσιεύονται στο Scientific Reports, μπορούν επίσης να ανακουφίσουν από τα συναισθήματα άγχους και κατάθλιψης. Αυτό έκανε τους ειδικούς να υποστηρίζουν το botox ως μια πολλά υποσχόμενη εναλλακτική θεραπεία ψυχικής υγείας, ειδικά για όσους δεν ανταποκρίνονται στις παραδοσιακές θεραπείες.

Σημειώνεται ότι η κατάθλιψη επηρεάζει περισσότερους από 264 εκατομμύρια ανθρώπους παγκοσμίως, ενώ σχεδόν το 1/3 βρίσκει αναποτελεσματικές τις συνήθεις θεραπείες. Αυτό το θεραπευτικό κενό έχει αυξήσει το ενδιαφέρον για εναλλακτικές θεραπείες, όπως η ψιλοκυβίνη, οι εγχύσεις κεταμίνης και, τώρα, οι ενέσεις botox. Τα τελευταία 15 χρόνια, διάφορες μελέτες έχουν δείξει ότι το botox μπορεί να έχει αντικαταθλιπτική δράση, αλλά οι μελέτες αυτές συχνά περιορίζονταν σε μικρά μεγέθη δείγματος και ασυνεπείς μεθοδολογίες.

Για να ξεπεραστούν οι προηγούμενοι περιορισμοί, οι ερευνητές ανέλυσαν πάνω από 45.000 αναφορές για παρενέργειες που σχετίζονται με θεραπείες botox από το Σύστημα Αναφοράς Ανεπιθύμητων Ενεργειών του Οργανισμού Τροφίμων και Φαρμάκων των ΗΠΑ. Η μελέτη διαπίστωσε ότι οι ασθενείς που έλαβαν θεραπεία με botox για καταστάσεις όπως η υπερβολική εφίδρωση, οι ρυτίδες του προσώπου, οι ημικρανίες και οι σπασμοί αντιμετώπιζαν κατά 40-88% μειωμένο κίνδυνο εκδήλωσης καταθλιπτικών συμπτωμάτων, συγκριτικά με όσους έλαβαν άλλες θεραπείες για τις ίδιες παθήσεις.

Ο μηχανισμός πίσω από τις αντικαταθλιπτικές επιδράσεις του botox

Ο ακριβής μηχανισμός με τον οποίο το botox ανακουφίζει την κατάθλιψη παραμένει ασαφής. Αρχικά, οι ερευνητές υπέθεσαν ότι μπορεί να διαταράξει έναν βρόχο ανατροφοδότησης μεταξύ των αρνητικών εκφράσεων του προσώπου και των αρνητικών συναισθημάτων, ιδιαίτερα στην περιοχή της γλαυκιάς (μεταξύ των φρυδιών). Αυτή η περιοχή, που συχνά συνδέεται με εκφράσεις θλίψης, αποτέλεσε πρωταρχικό σημείο εστίασης σε προηγούμενες μελέτες.

Ωστόσο, η νέα μελέτη υποδηλώνει ότι η αντικαταθλιπτική δράση του botox δεν περιορίζεται στις ενέσεις στο πρόσωπο, αλλά υποστηρίζει ότι πιθανώς μπορεί να επηρεάζει δομές του κεντρικού νευρικού συστήματος που εμπλέκονται στη ρύθμιση της διάθεσης και των συναισθημάτων. Για παράδειγμα, μια μελέτη του 2019 έδειξε ότι το botox θα μπορούσε να επηρεάσει μυϊκές ομάδες και αντανακλαστικά πέρα από το σημείο της ένεσης, μεταβάλλοντας τη νευρική δραστηριότητα.

Ο αντίκτυπος του botox στη μυϊκή ένταση, που αποτελεί κοινό σύμπτωμα κατάθλιψης, μπορεί επίσης να παίζει ρόλο. Εκτιμάται, επομένως, ότι η μείωση αυτής της έντασης μέσω ενέσεων botox θα μπορούσε ενδεχομένως να ανακουφίσει τα καταθλιπτικά συμπτώματα. Η ιδέα αυτή ευθυγραμμίζεται με καθιερωμένες ψυχιατρικές θεραπείες, όπως η προοδευτική μυϊκή χαλάρωση.

Επιπλέον, θεραπεύοντας χρόνιες και επιβαρυντικές καταστάσεις που μπορεί να προκαλέσουν δευτερογενή ψυχιατρικά προβλήματα, το botox θα μπορούσε έμμεσα να βελτιώσει την ψυχολογική ευεξία. Ο δρ. Jason Reichenberg, δερματολόγος στο Ascension Medical Group, εικάζει ότι η θεραπεία σωματικών συμπτωμάτων, όπως οι μυϊκοί σπασμοί ή η υπερβολική εφίδρωση θα μπορούσε να ανακουφίσει μια «αίσθηση κατάθλιψης», ενισχύοντας τόσο τη σωματική, όσο και την ψυχολογική υγεία.

Η μελέτη προτείνει τη λύση των ενέσεων botox ειδικά για τους ασθενείς που δεν ανταποκρίνονται στις συμβατικές θεραπείες κατάθλιψης, ιδίως για εκείνους με ταυτόχρονες χρόνιες παθήσεις. Ωστόσο, απαιτείται προσοχή, λόγω των πιθανών κινδύνων που συνδέονται με το botox, ιδίως εάν οι δόσεις υπερβαίνουν τα ασφαλή όρια.

Απαιτείται, φυσικά, πρόσθετη έρευνα για να διερευνηθούν οι μακροπρόθεσμες επιδράσεις και η ασφάλεια του botox ως θεραπεία για την κατάθλιψη. Παρ’ όλα αυτά, η δυνατότητα αντιμετώπισης τόσο των σωματικών, όσο και των ψυχολογικών συμπτωμάτων με μία μόνο θεραπεία προσφέρει μια ενδιαφέρουσα δυνατότητα για μελλοντικές θεραπευτικές στρατηγικές.

Έτσι, μελλοντικά οι ενέσεις botox μπορεί να αναγνωριστούν όχι μόνο για τις αισθητικές και ιατρικές εφαρμογές τους, αλλά και για τον πιθανό ρόλο τους στη βελτίωση της ψυχικής υγείας. Αυτό το διπλό όφελος θα μπορούσε να προσφέρει νέες ελπίδες σε όσους αγωνίζονται, ανοίγοντας το δρόμο για καινοτόμες και ολιστικές θεραπευτικές προσεγγίσεις.