Ορισμένοι ιδιοκτήτες χρυσόψαρων υποστηρίζουν ότι τα ψάρια τους δείχνουν να παρακολουθούν μαζί τους τηλεόραση. Έτσι, επιστήμονες του Πανεπιστημίου MacEwan του Καναδά, ξεκίνησαν πείραμα σε ένα είδος αφρικανικού χρυσόψαρου. Προσδοκώντας να βγάλουν συμπεράσματα για τη νοημοσύνη του.

Κατά τη διάρκεια του πειράματος, τα χρυσόψαρα εκπαιδεύτηκαν να μπαίνουν σε ένα συγκεκριμένο τμήμα του ενυδρείου, ώστε να τραφούν ως επιβράβευση. Μετά η εκπαίδευση τελείωσε και τα ψάρια αφέθηκαν σε 12 ημέρες διακοπών. Έπειτα τα έβαλαν και πάλι στο ενυδρείο, καταγράφοντας τις κινήσεις τους.

Τα χρυσόψαρα λοιπόν κινήθηκαν όλα προς το συγκεκριμένο τμήμα που είχαν φαίνεται μνημονικά συνδέσει με την τροφή. Και κάπως έτσι, το σχήμα λόγου που παρουσιάζει τη μνήμη κάποιου που εύκολα ξεχνά με τη μνήμη χρυσόψαρου, αποδείχθηκε αστικός μύθος.

Εμείς είμαστε το χρυσόψαρο

Δώδεκα μέρες μετά, το χρυσόψαρο θυμόταν πού τράφηκε. Την ώρα που οι περισσότεροι από εμάς δε θυμόμαστε καν τι φάγαμε χθες, πόσο μάλλον δώδεκα μέρες πριν.

Και στα άλλα. Την υγεία μας τη θυμόμαστε μόνο όταν τη στερούμαστε ή όταν αυτή βρίσκεται σε κίνδυνο. Τις υπόλοιπες μέρες την ξεχνάμε. Και μάλιστα, μόλις ξεπεραστεί το θέμα υγείας που περνάμε, πάλι μετά από λίγο καιρό την ξεχνάμε.

Το ίδιο και στη δουλειά. Τείνουμε να γκρινιάζουμε για το μεγάλο φόρτο, τις δύσκολες εργασιακές σχέσεις, την τηλεργασία που τελικά μας περιορίζει ώρες πολλές στο σπίτι. Ξεχνάμε όμως την αγωνία της πρώτης συνέντευξης. Τις δυσκολίες που περάσαμε μέχρι να τη βρούμε αυτή τη δουλειά. Το άγχος, όποτε είναι να αξιολογηθούμε για το έργο που παράγουμε.

Και με το σύντροφό μας τα ίδια. Πολλές φορές θα δημιουργηθεί ένταση. Δε θα λυθεί με τον τρόπο που εγωιστικά θα μας βόλευε, κρατάμε μούτρα. Περνάνε ώρες ή και μέρες, τα μούτρα καλά κρατούν. Και στο τέλος, πιάνουμε τον εαυτό μας καν να μη θυμάται τι αρχικά οδήγησε σε όλο αυτό. Μολαταύτα, ξεχνάμε προς στιγμήν όλες τις όμορφες στιγμές που έχουμε ζήσει μαζί. Αλλά και τα όνειρα που έχουμε κάνει. Και το δηλητηριάζουμε όλο αυτό με τα μούτρα που, κακά τα ψέματα, μόνο στα μωρά είναι γλυκούλικα.

Ξεχνάμε τα μικρά, τα μεγάλα, τα ενδιάμεσα. Ίσως φταίει που τα θεωρούμε δεδομένα, αλλά αυτό μόνο ικανή δικαιολογία δεν είναι. Οπότε είναι σαφές, εμείς είμαστε το χρυσόψαρο της υπόθεσης.

Η ευγνωμοσύνη που πήγε περίπατο

Μας φταίει η υγρασία και η άνοιξη που αργεί να έρθει. Αλλά και το κυκλοφοριακό που είναι χειρότερο από ποτέ -μα πώς γίνεται κάθε φορά να είναι χειρότερη από όλες τις άλλες; Μας φταίνε οι γονείς μας που δε μας καταλαβαίνουν. Και η σχέση μας που δε μας στηρίζει. Η οικονομία που διαρκώς παίρνει την κατιούσα. Οι λογαριασμοί που συνεχώς φουσκώνουν και οι ουρές που πρέπει να σταθούμε για να τους πληρώσουμε.

Όταν ταξιδεύουμε σε κλίματα τροπικά, αναπολούμε τα επίπεδα υγρασίας της χώρας μας. Κι όταν πάμε σε χώρες που ούτε το νερό δεν αποτελεί κοινό αγαθό, η οικονομία μας μοιάζει να ακμάζει. Ας ήρθε και φουσκωμένος ο λογαριασμός του νερού, τουλάχιστον έχουμε νερό. Και οι γονείς μας και η σχέση μας, εκεί είναι το κρίμα το μεγάλο. Πρέπει να μην είναι εκεί ώστε να τους εκτιμήσουμε και να μας λείψουν;

Βλέποντας τα πάντα ως δεδομένα, η ευγνωμοσύνη πάει περίπατο. Η έλλειψη ευγνωμοσύνης όμως οδηγεί σε αρνητικές καταστάσεις. Γιατί θεωρώντας τα πάντα δεδομένα, δεν τα εκτιμούμε. Οδηγούμαστε σε μια διαρκή γκρίνια, σε παράπονα, σε αρνητικές σκέψεις. Και σύμφωνα με το νόμο της έλξης, ξέρουμε όλοι τι θα γίνει. Η γκρίνια μας, δεν μπορεί παρά να προσελκύει στη ζωή μας περισσότερα πράγματα που θα μας κάνουν να γκρινιάζουμε.

Και γιατί ήρθε η ώρα να τη γυρίσουμε πίσω

Δεν είναι πως μπορεί κανείς να μας ζητήσει να μη βλέπουμε τα αρνητικά. Αφού είναι εκεί και συμβαίνουν, προφανώς και τα βλέπουμε. Το θέμα είναι να μην επικεντρωνόμαστε μόνο στον πόνο που μας προκαλούν, αλλά να κάνουμε βήματα ώστε να τα απομακρύνουμε όσο περισσότερο γίνεται από τη ζωή μας.

Εξασκώντας την ευγνωμοσύνη, βοηθιόμαστε να βλέπουμε τα θετικά. Αλλάζει ο τρόπος παρατήρησης των όσων συμβαίνουν γύρω μας. Τα ερεθίσματα που προσλαμβάνει ο εγκέφαλός μας. Αλλάζει τελικά και το ποιες περιοχές του ενεργοποιούνται. Έτσι, παρατηρούνται δομικές διαφορές στο μέσο προμετωπιαίο φλοιό ανάμεσα σε ανθρώπους που τείνουν να νιώθουν ευγνωμοσύνη και σε ανθρώπους που δεν.

Αυτή είναι και η εξήγηση πίσω από το γεγονός ότι οι άνθρωποι που διατηρούν ημερολόγιο ευγνωμοσύνης, αποδεικνύονται πιο ευτυχισμένοι και αισιόδοξοι από όσους δεν το κάνουν.

Στο μεταξύ, όταν νιώθουμε και εκφράζουμε την ευγνωμοσύνη μας, απομακρυνόμαστε από οποιαδήποτε αρνητική εικόνα έχουμε για τον εαυτό μας. Νιώθουμε όμορφα σε σχέση με το μέσα αλλά και το γύρω μας.  Καλλιεργούμε θετικά συναισθήματα και αρετές. Όπως η υπομονή, η συγχώρεση, η συμπόνοια, η γενναιοδωρία. Γίνεται η ευγένεια συνήθεια ζωής, εμπνέοντάς μας να φερθούμε με τρόπο τέτοιο και προς τον ίδιο μας τον εαυτό.

Είναι τελικά η ευγνωμοσύνη μία αστείρευτη πηγή θετικής ενέργειας. Και για καλή μας τύχη, δείχνει να είναι και μεταδοτική. Βλέποντας γύρω μας ευγνωμοσύνη, ωθούμαστε να την υιοθετήσουμε κι εμείς. Βαδίζοντας το μονοπάτι που θα μας οδηγήσει στην καλύτερη εκδοχή του εαυτού μας.

Σε μόλις 15 δευτερόλεπτα μπορούμε καθημερινά να νιώσουμε ευγνωμοσύνη, δίνοντας το απαραίτητο boost στη διάθεσή μας

Έπειτα από ένα χρόνο απογοητευτικά πολλών αλλαγών, μοιάζει σημαντικό όσο ποτέ να βρούμε όσα πραγματικά μπορούν να επηρεάσουν την προσωπική μας ευεξία και ευτυχία. Κι όταν έρχεται η ώρα να δεσμευτούμε σε ένα τρόπο ζωής που προάγει την καλή μας υγεία, η συνέπεια είναι το κλειδί. Για να διατηρήσουμε όμως τη συνέπειά μας σε οτιδήποτε νέο, πρέπει αυτό να είναι κάτι υπερβολικά απλό και σύντομο. Ώστε να μη βρίσκουμε δικαιολογίες να το παραλείπουμε λόγω κούρασης ή έλλειψης χρόνου.

Ένα ημερολόγιο ευγνωμοσύνης είναι όλα αυτά, μαζί. Σε μελέτη του Πανεπιστημίου της Καλιφόρνια και του Μαϊάμι, επιστήμονες ζήτησαν από τους μισούς συμμετέχοντες να γράφουν μια λίστα κάθε εβδομάδα που να εστιάζει στα όσα θετικά συνέβησαν. Στους άλλους μισούς, ζήτησαν η λίστα τους να εστιάζει στα εμπόδια που συνάντησαν. Μετά από 10 εβδομάδες, οι πρώτοι μισοί βρέθηκαν να νιώθουν πιο ευγνώμονες και αισιόδοξοι και πιο ικανοποιημένοι από τη ζωή τους.

Η αλήθεια βέβαια είναι πως συνήθως μια κενή σελίδα μας τρομάζει. Και η σκέψη πως δεν μπορούμε να τη γεμίσουμε με όσα μας κάνουν να νιώθουμε καλά, απλά εντείνει το άγχος μας. Γι΄αυτό, αντί να στοχεύουμε σε ημερολόγια ευγνωμοσύνης που μας βαραίνουν με τη σκέψη ότι πρέπει να γράφουμε και να γράφουμε και να γεμίζουμε σελίδες επί σελίδων, μπορούμε απλά να διαθέσουμε 15 δευτερόλεπτα την ημέρα. Και να γράψουμε μία μόλις μικρή χαρούμενη σκέψη. Για κάτι καλό που συνέβη σήμερα. Ή μια ανάμνηση που μας ήρθε στο νου και μας έκανε να χαμογελάσουμε. Ή μια όμορφη σκέψη για το αύριο.

Η τριανταφυλλιά στο μπαλκόνι που επιτέλους έβγαλε το πρώτο της άνθος. Ο γάμος των αγαπημένων μας φίλων που περάσαμε αξέχαστα. Η απογευματινή βόλτα που πήγαμε και άδειασε το μυαλό. Η Κυριακή που αφιερώσαμε σε ξεκούραση και περιποίηση του εαυτού. Οι γιορτές που έρχονται και θα περάσουμε ξέγνοιαστο χρόνο με την οικογένειά μας. Το επόμενο ταξίδι που οργανώνουμε με το σύντροφό μας. Το μπάνιο με το καινούργιο αφρόλουτρο που μυρίζει μαγικά.

Σε μια κοινωνία που τείνει να μας ανταμείβει όταν βρίσκουμε το λάθος, παρά όταν παρατηρούμε το καλό, χρειάζεται να δημιουργήσουμε το δικό μας σύστημα ανταμοιβής για την αναγνώριση των θετικών. Έχει λοιπόν σημασία να τα γράφουμε, όσα μικρά ή μεγάλα κι αν είναι. Γιατί για να τα γράψουμε, πρέπει να τα αναγνωρίσουμε. Κι έτσι βάζουμε τον εγκέφαλό μας στη διαδικασία να παρατηρεί τα θετικά της κάθε μέρας. Και έπειτα να τα γράψουμε. Σε δεκαπέντε μόλις δευτερόλεπτα. Μη μου πεις πως δεν προλαβαίνεις.

first published: Απρ 22, 2021