Εσύ, που ονειρεύεσαι ταξίδια σε λάγνους, λατινικούς προορισμούς, που σαγηνεύεσαι από το άκουσμα της ισπανικής γλώσσας και όλο λες πόσο θες να μάθεις ισπανικά (αλλά όλο το αναβάλλεις), εσύ φίλε-φίλη που αγαπάς επίσης την τέχνη -γιατί ποιος εκτιμά την εξερεύνηση του κόσμου αν δεν εκτιμά την καλλιτεχνική έκφραση;- ΕΣΥ λοιπόν, ξέρεις ότι έχεις μια πολύτιμη ευκαιρία να ταξιδέψεις ως εκεί που λαχταράς με μηδαμινό κόστος; Ε; Και επίτρεψέ μου να σου μαρτυρήσω το μυστικό. Λέγεται σινεμά. Η μαγεία του σινεμά έγκειται μεταξύ άλλων στο ότι σου εγγυάται ότι θα ταξιδέψεις νοητά σε μέρη και κόσμους που δεν έχεις καταφέρει ποτέ να πας (και μπορεί να μην καταφέρεις και ποτέ, κυρίως γιατί ορισμένοι δεν υπάρχουν, αλλά αυτό δεν θα το συζητήσουμε τώρα, εδώ).

Σύντομα λοιπόν, θα έχεις μέσα από τη μεγάλη οθόνη τη δυνατότητα να ταξιδέψεις στην κοντινή μας Ισπανία αλλά και στην πιο μακρινή από εμάς ισπανόφωνη Λατινική Αμερική, να πάρεις σπανιόλικο αέρα, και να απολαύσεις τις πιο πρόσφατες και καταξιωμένες δημιουργίες του ισπανόφωνου σινεμά. Κι όλα αυτά γιατί από τις 2 ως τις 8 Ιουνίου διεξάγεται στον Κεραμεικό το Φεστιβάλ Ισπανόφωνου Κινηματογράφου Αθήνας. Στο Θερινό Κινηματογράφο Λαΐς της Ταινιοθήκης της Ελλάδας θα προβληθούν αυτήν την εβδομάδα 13 πρόσφατες και πολυβραβευμένες παραγωγές ευρείας θεματολογίας, έτοιμες να παρασύρουν τον κάθε θεατή στη λατινογενή κουλτούρα. Εκεί επίσης, όχι μόνο θα χαρείς προβολές, αλλά και φαγάκι και μπυρίτσα μεξικάνικη… Δε θα στα πω όμως εγώ αναλυτικά, τα είπαν όλα ωραιότατα οι άνθρωποι στην επίσημη ιστοσελίδα του φεστιβάλ (fecha.gr).

Πόση προϋπηρεσία έχεις όμως στο «cine hispanόfono»; Επίτρεψέ μου πάλι να μοιραστώ λίγη προσωπική, βιωματική γνώση μαζί σου. Οι ισπανόφωνες παραγωγές διακρίνονται για το συναίσθημά τους, τις ζωηρές ερμηνείες και τη ζεστή αισθητική τους, και δεν είναι αμελητέο το με πόση επιτυχία «ακούμε ισπανικά» σε όλο και περισσότερα κινηματογραφικά είδη. Από καλαίσθητα και ατμοσφαιρικά θρίλερ μέχρι μερικά από τα πιο συγκλονιστικά κοινωνικά δράματα, οι ταινίες οι οποίες αξίζουν την αμέριστη προσοχή μας συνεχώς πολλαπλασιάζονται. Κι επειδή λίγη τριβή, λίγη προετοιμασία ποτέ δεν έβλαψε (γιατί κι η τέχνη χρειάζεται την τριβή της), ιδού ένας μίνι οδηγός προς ναυτιλλομένους κινηματογραφόπληκτους, οι οποίοι θέλουν να πάρουν μια καλή γεύση από το τι εστί ισπανόφωνο σινεμά.

1. Κατηγορία Φαντασία: Ο λαβύρινθος του Πάνα (El laberinto del Fauno, 2006)

Έχει χαρακτηριστεί με επιτυχία ως «παραμύθι για μεγάλους». Πρόκειται για μια εξαιρετική ταινία που ακροβατεί μεταξύ πραγματικότητας και ονείρου, με μια μεγάλη μορφή του σινεμά πίσω από την παραγωγή της, το Guillermo del Toro. Με φόντο τον Ισπανικό Εμφύλιο, η 11χρονη Οφηλία και η μητέρα της μετακομίζουν στην έπαυλη του (σαδιστή αξιωματικού του στρατού) πατριού της, όπου το κορίτσι ανακαλύπτει έναν μυθικό κόσμο. Μέσα από τρεις αλλόκοτες δοκιμασίες, καλείται να αποδείξει στο φύλακα αυτού του κόσμου, έναν επιβλητικό φαύνο, ότι είναι η πριγκίπισσα που το μαγικό του βασίλειο απώλεσε.

Highlight: Το παραμυθένιο soundtrack, όπως πρέπει σε μια τέτοια ταινία. Και μια από τις πιο creepy παρουσίες που έχει εμφανιστεί ποτέ σε ταινία, βγαλμένη πραγματικά από εφιάλτη, ο Paleman, με τα ενσωματωμένα -στα χέρια του- μάτια.

2. Κατηγορία Δράμα: Χαμένες αγάπες (Amores Perros, 2000)

Αυτή είναι μια ταινία την οποία προσωπικά παραλληλίζω ως προς τη δραματικότητα με το Requiem for a dream. Από τα έργα που θα σε λυγίσουν ψυχολογικά όσο σθεναρός χαρακτήρας κι αν είσαι, τόσο με τις δραματικές συμπτώσεις που υφαίνουν την πλοκή της, όσο και με την ευαισθησία των ερμηνειών. Ένα τραγικό τροχαίο ατύχημα αποτελεί το συνδετικό γεγονός μεταξύ τριών παράλληλων ιστοριών, οι οποίες ξετυλίγονται στην οθόνη η μία μετά την άλλη. Η μία, ιστορία επιβίωσης, προδοσίας κι απελπισμένης αγάπης. Η δεύτερη, ιστορία επιτυχίας και μοιραίας απώλειας. Κι η τρίτη, ιστορία περιθωριοποίησης και δεύτερης ευκαιρίας στη ζωή. Δακρύστε ελεύθερα.

Highlight: Oι ερμηνείες, ειδικά του πολύ ταλαντούχου Gael Garcia Bernal (Βαβέλ, Ημερολόγια Μοτοσυκλέτας, Mozart in the jungle…) που είναι κυριολεκτικά δακρύβρεχτες. Επίσης, η ταινία είναι το κινηματογραφικό ντεμπούτο του Alejandro G. Iñárritu και ο κύριος αυτός μας έχει χαρίσει μερικές από τις πιο πολυβραβευμένες παραγωγές του Hollywood τα τελευταία χρόνια (Babel, Birdman και το πιο πρόσφατο The Revenant, με το οποίο κέρδισε το πολυπόθητο Όσκαρ ο Ντι Κάπριο).

3. Κατηγορία Θρίλερ: Το ορφανοτροφείο (El Orfanato, 2007)

Η αλήθεια είναι πως δεν είμαι η μεγαλύτερη λάτρης των ταινιών τρόμου ώστε να έχω επαρκώς τεκμηριωμένη άποψη για το είδος. Απ’ όσες τέτοιες ταινίες όμως έχω παρακολουθήσει, το Ορφανοτροφείο κερδίζει επάξια το βραβείο της πιο τρομακτικής. Σε αυτό συνετέλεσε καθοριστικά η τρομερή ατμόσφαιρα που οικοδομήθηκε, η οποία ξεπερνά τα κλισέ των αντίστοιχων ταινιών, τουλάχιστον όσον αφορά τα δεδομένα της Αμερικής. Μια γυναίκα μετακομίζει με τον άντρα και το μικρό της γιο στο οίκημα το οποίο όταν ήταν μικρή αποτελούσε ορφανοτροφείο για εκείνη και άλλα παιδιά. Εκεί αρχίζει μια σειρά από παραφυσικά -και όχι μόνο- γεγονότα, με απαρχή τους την “εμφάνιση” ενός φανταστικού φίλου του παιδιού και την εξαφάνιση του ίδιου. Στο αποκορύφωμα της απελπισίας της, η μάνα καλεί μια ειδικό παραψυχολόγο να ερευνήσει -ως είθισται σε αυτές τις περιπτώσεις!- το σπίτι. Δυνατό.

Highlight: Aυτή η σκηνή. Με άφησε ξύπνια πολύ καιρό.

4. Κατηγορία Κωμωδία(;): Ιστορίες για αγρίους (Relatos salvajes, 2014)

Η συγκεκριμένη ταινία ταξινομείται ως κωμωδία-δράμα-θρίλερ. Άντε βγάλε άκρη. Ασχέτως πώς θα την χαρακτήριζε κάποιος, πρόκειται για μια ανθολογία ιστοριών (όχι, δε συνδέονται αυτή τη φορά) η οποία καταδεικνύει, σκιαγραφεί θα έλεγε κανείς, το ανθρώπινο ένστικτο της επιθετικότητας. Μια πτήση αλλιώτικη από τις άλλες, μια μοιραία αναμέτρηση σε ένα εστιατόριο, ένας διαπληκτισμός άνευ προηγουμένου στο δρόμο (το αγαπημένο μου), ένα τροχαίο που πρέπει να «σωθεί», η αγανάκτηση ενός αδικημένου πολίτη και τέλος ένας επεισοδιακό-τα-τος γάμος είναι τα κεντρικά γεγονότα στις 6 ιστορίες. Σε αρκετές στιγμές θα γελάσεις, σε άλλες θα σοκαριστείς, αλλά συνολικά θα αναλογιστείς κι εσύ μαζί με του χαρακτήρες το πού μπορεί να φτάσει η αγριότητα της φύσης μας.

Highlight: Η παρουσία του σταρ του ισπανόφωνου σινεμά, Ricardo Darín, που σαν να εγγυάται, με την επιτυχημένη πορεία του σε άλλα διαμαντάκια («Το μυστικό στα μάτια της», «9 Βασίλισσες» κ.α.) την ποιότητα της ταινίας. Η δική του ιστορία μάλιστα ίσως είναι η πιο απολαυστική –θα ταυτιστούμε όλοι με την αγανάκτησή του, θυμίζει κάτι από Ελλάδα…

Αριάννα Σταθακοπούλου