Πολλοί είναι εκείνοι οι οποίοι υποστηρίζουν πως η εργασία μας δεν είναι απαραιτήτως ανάγκη να είναι και διασκεδαστική για να είναι λειτουργική. Σαν να λέμε, κάνε τη δουλειά σου, πληρώσου και μετά φύγε! Εάν θέλεις άλλωστε να βρεις χρόνο για διασκέδαση, υπάρχουν τα Σαββατοκύριακα ή ακόμα και οι διακοπές, σωστά; Εν μέρει σωστά.
Στη πραγματικότητα, όταν αισθάνεσαι χαρούμενος στη δουλειά σου, αυτομάτως γίνεσαι πιο παραγωγικός αλλά και πιο συνεργάσιμος. Τι συμβαίνει όμως στη περίπτωση εκείνη που επιλέγεις να προσποιείσαι πως περνάς καλά στη δουλειά; Τη στιγμή που όλα μέσα σου «φωνάζουν» για το αντίθετο;
Σε πρώτη φάση ας γίνει ξεκάθαρο πως εάν αισθάνεσαι για αρκετό χρονικό διάστημα να προσπαθείς με νύχια και με δόντια να φανείς χαρούμενος στη δουλειά σου, τότε ξανά σκέψου αυτό που κάνεις. Σίγουρα έχεις καλές προθέσεις για αυτό και επιλέγεις να το κάνεις. Δεν έχεις όμως καλές προθέσεις απέναντι στον εαυτό σου. Η διατήρηση της ψυχικής σου υγείας είναι πολύ πιο σημαντική από όλα τα άλλα, τα οποία καλό θα είναι σιγά σιγά να τα αφήσεις για λίγο στην άκρη.
Είναι πολύ φυσιολογικό το να θέλεις να κάνεις καλή εντύπωση στον εργοδότη, στους συνεργάτες καθώς και σε όλο το εργασιακό σου περιβάλλον. Είναι επίσης σπουδαίο το να προσπαθείς να αποφεύγεις κάθε μορφής αντιπαράθεση και διαφωνία στον χώρο όπου εργάζεσαι. Ωστόσο, σύμφωνα με μια μελέτη που ήρθε για να ταράξει τα όσα γνωρίζαμε έως τώρα: Η παλιά κλασσική τακτική «επιβίωσης» του fake it till you make it, πλέον δεν έχει τη δυναμική που συνήθιζε να έχει όλα αυτά τα χρόνια.
Το να προσποιείσαι δηλαδή το οποιοδήποτε συναίσθημα το οποίο δεν αντιπροσωπεύει αυτό που είσαι, μπορεί στα αλήθεια να προκαλέσει στη ψυχολογία σου σοβαρά τραύματα. Συμπεριλαμβανομένου του αισθήματος εξάντλησης. Να σημειωθεί δε, πως η συναισθηματική εξάντληση στις μέρες μας δυστυχώς είναι αναπόφευκτη, μιας και η πλειοψηφία της κοινωνίας μας συνηθίζει να μην αποκαλύπτει στον εργασιακό της χώρο, τον αυθεντικό της χαρακτήρα.
Στη μελέτη που διεξήχθη, εξετάστηκαν περισσότεροι από 2.500 εργαζόμενοι και για να γίνει η έρευνα πιο αντικειμενική, χρησιμοποιήθηκε ένα αρκετά ευρύ φάσμα επαγγελμάτων. Της έρευνας ηγήθηκε ο Allison Gabriel από το πανεπιστήμιο της Αrizona. Ο Allison ισχυρίστηκε πως υπάρχουν δύο τύποι συναισθηματικής εργασίας σε ένα εργασιακό περιβάλλον: H επιφανειακή δράση και η βαθύτερη δράση.
Τι ορίζεται ως «επιφανειακή» και τι ως «βαθύτερη» δράση;
Η τεχνική της επιφανειακής δράσης (surface acting) αναφέρεται στη χειραγώγηση της συναισθηματικής έκφρασης, χωρίς να αλλάζουν τα πραγματικά συναισθήματα του εργαζόμενου. Τα συναισθήματα εδώ εκφράζονται με σκοπό την προσαρμογή στις απαιτήσεις εργασίας και δεν εσωτερικεύονται. Η τεχνική αυτή επικεντρώνεται στην έκφραση των συναισθημάτων και όχι στην αλλαγή των όσων αισθάνεται το άτομο. Την τεχνική αυτή εφαρμόζει για παράδειγμα, ο πωλητής που «φοράει» ένα χαμόγελο ενώ είναι στεναχωρημένος ή εξυπηρετεί έναν απαιτητικό πελάτη.
Όσων αφορά την τεχνική της βαθύτερης δράσης (deep acting), ο εργαζόμενος προσπαθεί συνειδητά να αλλάξει το μοτίβο των σκέψεων και των συναισθημάτων του με σκοπό να ταυτιστεί με όσα πρέπει να εκφράσει. Εδώ η αλλαγή στη συναισθηματική κατάσταση μπορεί να επιτευχθεί δίνοντας έμφαση στα θετικά στοιχεία μιας κατάστασης. Ή μέσω μιας γνωστικής αλλαγής όπου, για παράδειγμα η κατάσταση επανεκτιμάται με μια πιο αισιόδοξη ματιά και προσέγγιση.
Πώς μεταφράζεται αυτό στην καθημερινότητα;
Σύμφωνα με έρευνες που αποκαλύφθηκαν κατά τη διάρκεια της μελέτης του Αllison Gabriel, όσοι έλαβαν μέρος στη «βαθύτερη δράση», αποκόμισαν σημαντικά υψηλότερα οφέλη από εκείνους που προσπάθησαν να ρυθμίσουν τα συναισθήματά τους. Έλαβαν επίσης υψηλότερα επίπεδα υποστήριξης από τους συναδέλφους τους, ισορροπημένο φόρτο εργασίας. Και φυσικά βρέθηκαν σε πολύ καλύτερη συναισθηματική κατάσταση. Επιπλέον, υπήρξε πρόοδος στους στόχους της σταδιοδρομίας τους καθώς και καθιέρωση ενός επιπέδου εμπιστοσύνης μεταξύ των συναδέλφων τους!
Από την άλλη πλευρά, όσοι τάχθηκαν προς την «επιφανειακή δράση» έδειξαν να υπέστη αρνητικές συνέπειες στην υγεία τους και τη γενική ευημερία τους. Αυτό εξαιτίας των αισθημάτω εξάντλησης και του μη αυθεντικού χαρακτήρα τους. Φαίνεται ότι για χάρη της υγείας μας, όλοι οφείλουμε να προσπαθήσουμε να οδηγηθούμε σε μια πιο αυθεντική εργασιακή ζωή, η οποία θα έχει τη δύναμη να ευθυγραμμίζει τα εσωτερικά μας συναισθήματα με τις εξωτερικές μας ενέργειές.
Θεωρητικά μάλλον ακούγεται εύκολο και πρακτικά σίγουρα χρειάζεται αρκετή προσπάθεια. Όμως αν σκεφτούμε ότι η συναισθηματική εργασία μπορεί να ωφελήσει ριζικά έναν εργαζόμενο, ανάλογα με το πως αυτή χρησιμοποιείται, τότε σίγουρα αξίζει χωρίς δεύτερη σκέψη να διώξουμε μακριά κάθε αίσθημα έλλειψης αυθεντικότητας που έχουμε ή είχαμε έως τώρα! Γιατί αυτό που έχει σημασία τελικά είναι το να μπορούμε να εκφράζουμε τα αληθινά μας συναισθήματα, σε όποιον χώρο και αν βρισκόμαστε. Όπως έχει πει άλλωστε και ο Leo Tolstoy: Η εργασία είναι αληθινή πηγή της ανθρώπινης ευημερίας. Για να συνεχίσει όμως να συμβαίνει αυτό, θα πρέπει πρώτα από όλα εμείς οι ίδιοι να υπενθυμίζουμε στον εαυτό μας το ‘’ποιοι είμαστε’’ και ‘’τι ζητάμε’’ σε συνάρτηση με τη ζωή μας!
