Θα έχεις διαβάσει ή ακούσει ότι μια από τις απαραίτητες προϋποθέσεις της ευτυχίας και της ψυχικής ευεξίας είναι η ευγνωμοσύνη. Ίσως έχεις συναντήσει τη φράση Practise Gratitude σε μερικά inspo posts στο Pinterest, το Instagram ή το vlog του/της αγαπημένου/νης σου YouTuber.

Σύμφωνοι, η ευγνωμοσύνη είναι απαραίτητη και άκρως καθοριστική για εσένα που μέσα στο χαμό των τελευταίων ετών αναζητάς την ψυχική σου γαλήνη.

Τι είναι όμως ευγνωμοσύνη; Και πώς μπορείς όντως να κάνεις αυτήν την εμπειρία, μια πρακτική που θα σε βοηθήσει να εξασφαλίσεις τις ισορροπίες σου;

Είναι οκ το να μην είσαι οκ

Το να μην πηγαίνουν όλα καλά είναι και αυτό μέσα στο πλάνο. Ίσως όχι στο πλάνο Α αλλά σίγουρα στο πλάνο Β (και όλοι ξέρουμε πόσο σημαντικό είναι να έχουμε πάντα έτοιμο ένα πλάνο B). Ίσως τα τελευταία χρόνια, η ευτυχία να έχει γίνει σε όλους μας κάτι σαν κοινωνική επιταγή. Ίσως φταίνε οι άπειροι Influencers του instagram που ακόμη και όταν βγαίνουν να μιλήσουν ανοιχτά για εκείνο το πρόβλημα υγείας τους, το κάνουν μέσα από την απόλυτη λάμψη των φίλτρων της εφαρμογής, ή του γενικότερου life style που έχουν. Ίσως φταίει που δεν μιλάμε (ή δεν ακούμε) αρκετά. Ίσως φταίει το ότι υπάρχει τόση αλήθεια σε εκείνο το ρητό που λέει ότι το γρασίδι είναι πάντα πιο πράσινο από την άλλη μεριά του φράχτη.

Στην πραγματικότητα όμως, το να μην είσαι 100% οκ, έχει και αυτό τη θέση του στη ζωή. Χωρίς φυσικά να αποτελεί μια συνθήκη που δεν πρέπει να επιδιώκεις να αλλάξεις προκειμένου να νιώσεις πιο ευτυχισμένος. Ωστόσο, το να αποδεχτείς ότι είναι οκ να μην είσαι απόλυτα καλά δεν εκφράζει ούτε μοιρολατρία, ούτε παραίτηση, ούτε συνεπάγεται αυτομάτως ότι θα συμβιβαστείς με λιγότερα από αυτά που σου αξίζουν. Απλά θα μετριάσει τον πανικό και την απόγνωση σου και θα σε βοηθήσει να τα δεις όλα πιο σφαιρικά και ψύχραιμα.

Παρατήρησε πότε τα πράγματα πάνε καλά

Γενικώς τον τελευταίο καιρό όλοι περάσαμε πολλά και ήρθαμε μάλλον σε μια κατάσταση ανασφάλειας και αμφισβήτησης σχετικά με το πού βρισκόμαστε.

Στην πραγματικότητα, το mode στο οποίο μπαίνει ο οργανισμός μας όταν αισθανόμαστε απειλή ή δυσφορία, έχει μια καθαρά αταβιστική προέλευση, και στοχεύει στο να μας βοηθήσει να αποφύγουμε τον οποιονδήποτε επικείμενο κίνδυνο.

Την στιγμή όμως που αυτή η κατάσταση επιφυλακής είναι απαραίτητη για την επιβίωση ενός θηλαστικό-θήτη όπως μια αντιλόπη, για το σύγχρονο άνθρωπο το όφελος είναι σημαντικά μικρότερο. Στην πραγματικότητα, ίσως αυτό το αίσθημα επιφυλακής να βρίσκεται πίσω από την αδυναμία μας να ηρεμήσουμε, να δούμε τα πράγματα πιο θετικά και αποστασιοποιημένα. Ίσως τελικά να βλάπτει την ψυχική ευεξία περισσότερο από όσο φανταζόμαστε.

Πρόκειται για εκείνη τη φωνή που σου ψιθυρίζει ότι ο κίνδυνος διαρκώς καραδοκεί και συνεπώς δεν πρέπει να επαναπαυθείς στιγμή αν θέλεις να είσαι ασφαλής. Εκείνη τη φωνή που στο ζωικό βασίλειο είναι απαραίτητο εργαλείο επιβίωσης αλλά που στις σύγχρονες ανθρώπινες κοινωνίες είναι μία ακόμη πηγή στρες.

Πώς μπορούμε όμως να πάμε κόντρα σε κάτι που αποτελεί προϊόν εκατομμυρίων χρόνων εξέλιξης;

Η λύση είναι να προσπαθήσουμε να δώσουμε αξία σε εκείνα τα πράγματα που, μέσα στο γενικό χαμό, εξακολουθούν να πηγαίνουν καλά. Ίσως έχει σημασία να αγνοήσουμε για λίγο αυτά τα μικρά ενοχλητικά triggers άγχους και εκνευρισμού και να δώσουμε βάση στο πόσα πολλά καλά μπορούν να μας εξασφαλίσουν αυτά που εξακολουθούν να βαίνουν καλώς.

Πηγές:

Rick Hanson PhD et al., Anxiety First Aid Kit: Quick Tools for Extreme, Uncertain Times, New Harbinger Publications, 2020