«Αυτός είναι ο κόσμος των ανδρών, αλλά δεν θα ήταν τίποτα χωρίς μια γυναίκα ή ένα κορίτσι», τραγούδησε ο James Brown, καταφέρνοντας με αυτό τον τρόπο, ηθελημένα ή μη, να περιγράψει τη μεγάλη εικόνα για τον κόσμο μέσα στον οποίο εξακολουθούμε να ζούμε έως και σήμερα, σχεδόν 60 χρόνια μετά την κυκλοφορία του τραγουδιού. Πράγματι, αυτός ο κόσμος εξακολουθεί να μοιάζει σαν να μην είναι πλασμένος για τις γυναίκες, οι οποίες λαμβάνουν διαρκώς κατευθυντήριες γραμμές για τα πάντα: Πώς θα ντυθούν, πώς θα διαθέσουν το σώμα τους, ποια διαδρομή ζωής θα ακολουθήσουν και πόσο «επιτρέπεται» να ασχοληθούν με την καριέρα και την προσωπική τους ανάπτυξη, πριν φυσικά αφοσιωθούν ολοκληρωτικά στο έργο για το οποίο είναι πραγματικά πλασμένες, τη μητρότητα.

Οι γυναίκες του σήμερα αναλαμβάνουν τον έναν ρόλο μετά τον άλλο, σε μια κοινωνία που απαιτεί από αυτές να τα καταφέρνουν εξίσου καλά σε όλα, χωρίς να τους προσφέρει την παραμικρή στήριξη, αλλά ούτε και αναγνώριση για όλα όσα κάνουν. Επιφορτίζονται με το μεγαλύτερο βάρος της προσωπικής και οικογενειακής τους ζωής, πράγμα που υπονομεύει την ψυχική τους υγεία και θέτει σε κίνδυνο κάθε προοπτική ζωής τους εκτός του σπιτιού. Αν, ως εκ θαύματος, επιβιώσουν από όλα αυτά, καλούνται να ανταπεξέλθουν σ’ ένα εργασιακό περιβάλλον συχνά ανταγωνιστικό, που καμιά φορά αγγίζει (ή και ξεπερνά) τα όρια της παρενόχλησης. Κι αν περάσουν με επιτυχία και από αυτό το στάδιο, τότε θα βρεθούν να αμείβονται με μισθούς αξιοσημείωτα χαμηλότερους από αυτούς των ανδρών συναδέλφων τους, ενώ η προοπτική για προαγωγή και επαγγελματική ανέλιξη θα ακούγεται σχεδόν σαν ανέκδοτο.

Κι αν νομίζεις ότι αυτό είναι ένα ακόμη «φεμινιστικό παραλήρημα», όπως κάποιοι θα το αποκαλούσαν, τα στοιχεία μιλούν από μόνα τους: Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή παραδέχθηκε πρόσφατα ότι οι γυναίκες σε κορυφαίες θέσεις εξακολουθούν να είναι ελάχιστες. Λιγότερο από το 1/3 των μελών των διοικητικών συμβουλίων των μεγαλύτερων εταιρειών είναι γυναίκες, παρά το γεγονός ότι αντιπροσωπεύουν το 60% των πτυχιούχων. Με στόχο να διασφαλίσει την «ισορροπία μεταξύ φύλων στα διοικητικά συμβούλια των μεγάλων εισηγμένων εταιρειών», η ΕΕ έχει ορίσει ότι, μέχρι το τέλος Ιουνίου 2026, το 40% των θέσεων μη εκτελεστικών διευθυντών και το 33% όλων των θέσεων διευθυντών πρέπει να καταλαμβάνονται από γυναίκες, υπό την προϋπόθεση ότι η αξία χρησιμοποιείται ως πρωταρχικό κριτήριο και ότι η διαδικασία επιλογής είναι απολύτως διαφανής.

Μια μελέτη που διεξήχθη σε περισσότερες από 18.000 εταιρείες σε 50 χώρες, δείχνει την πρόοδο της Ιταλίας στην επίτευξη της ισότητας στα διοικητικά συμβούλια: Το 2023, το ποσοστό των γυναικών στα διοικητικά συμβούλια ήταν 40,4%. Ο αριθμός αυτός αυξήθηκε σταδιακά από 29,3% το 2018, εν μέρει χάρη στον νόμο Golfo-Mosca, αλλά εξακολουθεί να είναι ανεπαρκής, αν ληφθεί υπόψη ότι μόνο το 4% είναι διευθύνοντες σύμβουλοι και ότι η παρουσία γυναικών σε υψηλόβαθμες διευθυντικές θέσεις είναι εξίσου σπάνια. Η χώρα έχει ακόμη δρόμο να διανύσει, αφού και το μισθολογικό χάσμα παραμένει υψηλό (εκτιμάται ότι αγγίζει το 43%, ενώ το 2022 το χάσμα απασχόλησης μεταξύ ανδρών και γυναικών ήταν 17,5%). Τα πράγματα γίνονται χειρότερα, δε, αν στην εξίσωση υπάρχουν και παιδιά.

Κι ενώ η πραγματικότητα εξακολουθεί να είναι ζοφερή, υπάρχουν φωνές και ομάδες ανθρώπων που παλεύουν για τη διαφορά. Φυσικά, το να έρθει η αλλαγή και μάλιστα σε βαθιά ριζωμένες κοινωνικές πεποιθήσεις είναι μια εξαιρετικά μεγάλη πρόκληση. Δεν θα γίνει εύκολα και δεν θα γίνει γρήγορα. Απαιτεί προσπάθεια, δέσμευση, συμμετοχή, προθυμία και τη δύναμη να ακουστεί η φωνή σου και να βγάλεις τον εαυτό σου προς τα έξω, ο καθένας με τον τρόπο του.

Η αντιμετώπιση της ανισότητας των φύλων στην εργασία απαιτεί μια πολύπλευρη προσέγγιση. Οι οργανισμοί πρέπει να δεσμευτούν για δίκαιες πρακτικές αμοιβής, εξασφαλίζοντας ίση αμοιβή για ίση εργασία. Η ενθάρρυνση και η υποστήριξη των γυναικών σε ηγετικούς ρόλους μέσω προγραμμάτων καθοδήγησης και πρωτοβουλιών ποικιλομορφίας μπορεί να συμβάλει στη γεφύρωση του χάσματος εκπροσώπησης. Η δημιουργία μιας πολιτικής μηδενικής ανοχής για την παρενόχληση και τις διακρίσεις, σε συνδυασμό με ολοκληρωμένα προγράμματα κατάρτισης, μπορεί να προωθήσει ένα ασφαλέστερο και χωρίς αποκλεισμούς εργασιακό περιβάλλον.

Επιπλέον, η προώθηση της ισορροπίας μεταξύ επαγγελματικής και προσωπικής ζωής μέσω ευέλικτων επιλογών εργασίας και δίκαιων πολιτικών γονικής άδειας είναι ζωτικής σημασίας. Τα μέτρα αυτά όχι μόνο υποστηρίζουν την ισότητα των φύλων, αλλά και ενισχύουν τη συνολική ικανοποίηση και παραγωγικότητα των εργαζομένων.

Ναι, ο ιδανικός κόσμος είναι αρκετά βήματα μακριά. Αν, όμως, ξεκινήσουμε τώρα να διανύουμε το δρόμο της ισότητας και της δικαιοσύνης, τότε θα βρισκόμαστε διαρκώς όλο και πιο κοντά.