Με πόση ειλικρίνεια η πολιτεία προασπίζει τα δικαιώματα της ΛΟΑΤΚΙ κοινότητας; Πόσο συνεπής είναι στην υποστήριξη των διεκδικήσεών της για ορατότητα κι εκπροσώπηση και πότε η δήθεν ανατροπή αναχρονιστικών ταμπού αποδεικνύεται μια καλά οργανωμένη στρατηγική;
«Είμαι οι αρχές μου και οι ιδέες που πρεσβεύω» αναφέρει στην Νόρα Ράλλη και την Εφημερίδα των Συντακτών η καλλιτέχνιδα, μάνατζερ και non binary (μη-δυαδικού φύλου) μοντέλο Τζεφ Μοντάνα, εξιστορώντας το δικό της ηχηρό «όχι» σε μια, όπως λέει η ίδια, προσπάθεια «pinkwashing» (ροζ ξεπλύματος), αυτή τη φορά στον χώρο του πολιτισμού.
Σύμφωνα με τα όσα αναφέρονται στη συνέντευξη, όλα ξεκίνησαν όταν της προτάθηκε να παρουσιάσει την Τελετή Λήξης του Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης, έχοντας ως κοινή βάση σκέψης και αφετηρία την συμπεριληπτικότητα. Μόλις 48 ώρες πριν την έναρξη της Τελετής, η ίδια ενημερώθηκε ότι κατά τη διάρκεια της βραδιάς θα έπρεπε να καλέσει στη σκηνή την υπουργό Πολιτισμού κ. Λίνα Μενδώνη. «Όλο αυτό ήταν απολύτως αντιφατικό!» αναφέρει χαρακτηριστικά η Τζεφ Μοντάνα, κάνοντας λόγο για μια προσπάθεια «ξεπλύματος» (pinkwashing) μετά τα όσα έχουν γίνει γνωστά αλλά και τη θέση της ίδιας ως μάρτυρα στην πολύκροτη υπόθεση του Δημήτρη Λιγνάδη. Άμεσα και ρητά ξεκαθάρισε τη θέση της αρνούμενη να υποδεχτεί στη σκηνή την κ. Μενδώνη, προτείνοντας εναλλακτικές λύσεις. Η υπουργός Πολιτισμού τελικά δεν έδωσε το παρών στην εκδήλωση, η Τζεφ Μοντάνα παρουσίασε την Τελετή και το «όχι» της είναι μια καλή αφορμή για να ανοίξει και στην Ελλάδα για τα καλά πλέον η συζήτηση για το pinkwashing.
Πρόκειται για όρο που καθιερώθηκε αφού χρησιμοποιήθηκε από την συγγραφέα Sarah Schulman στο άρθρο της Israel and “Pinkwashing” στους New York Times και αφορά την στρατηγική προώθησης θετικών μηνυμάτων που δήθεν ενθαρρύνουν την προάσπιση των δικαιωμάτων της ΛΟΑΤΚΙ κοινότητας, έχοντας όμως σκοπούς που ελάχιστη ή καμία σχέση έχουν πραγματικά με την ορατότητα, την ισότητα και την ενσωμάτωση. Στην ουσία το «ροζ ξέπλυμα» χρησιμοποιείται από εταιρείες, οργανισμούς και κράτη προκειμένου να αποσπάσουν την προσοχή και να δημιουργήσουν μια αναληθή εικόνα αποδοχής και συμπερίληψης, προχωρώντας στην εργαλειοποίηση πραγματικών αναγκών και προσπαθειών για αναγνώριση.
Θα μπορούσε έστω ένας χώρος όπως αυτός του πολιτισμού, κι ενώ πλέον επαναπροσδιορίζεται μέσα από τις αλλεπάλληλες αποκαλύψεις, να ξεφύγει από τέτοιου είδους τεχνάσματα;
Όταν κάποιος στρέψει το βλέμμα του από την μεγάλη εικόνα στην μικρή κι έπειτα στην μικρότερη, θα δει ανθρώπους που απαρτίζουν τον χώρο, τον εκπροσωπούν, τον χαρακτηρίζουν και τέλος τον παρακολουθούν να μπορούν να ανταποκριθούν με συνέχεια, συνέπεια και προσήλωση σε μια αλλαγή αναγκαία; Μια αλλαγή που καμία σχέση έχει με επικοινωνιακά τρικ και παραπλανητικές πρακτικές.
Ο κανόνας λέει ότι μια μεγάλη αλλαγή «γράφεται» από πολλές μικρές. Από ένα ηχηρό «όχι», από μια στάση ζωής με συνέπεια απέναντι στις αξίες της, από μια συμπεριφορά με συνέχεια. Πόσο εύφορο έδαφος μπορεί να βρει μια πρακτική παραπλάνησης όταν ο δέκτης γνωρίζει τις πραγματικές διαστάσεις και ανάγκες ενός ζητήματος κι εμμένει με σοβαρότητα στα πιστεύω του; Ένα «όχι» μόνο του μπορεί να μην θεωρηθεί αλλαγή από τους πολλούς, μπορεί όμως να είναι η αρχή της για τους λίγους.
