Τη στιγμή που νιώθεις να έρχεται ένα κρύωμα, τι κάνεις; Οι πιθανότητες είναι ότι ξαφνικά θα αρχίσεις να πίνεις κάποιο σιρόπι (ή κάποιο άλλο συμπλήρωμα βιταμίνης C) και να ψάχνεις κάψουλες ψευδαργύρου. Εκεί που κάποτε οι γιαγιάδες μας θα μπορούσαν να συνταγογραφούσαν ζεστά ροφήματα και μέλι, είμαστε πολύ πιο ενήμεροι για το ρόλο που παίζουν οι βιταμίνες και τα μέταλλα στην ανοσία. Τι γίνεται όμως αν στην πραγματικότητα τα έχουμε όλα λάθος;

Είναι σαφές ότι πολλοί από εμάς στρεφόμαστε τις σκόνες, τα σέικ και τα χάπια για να πάρουμε τις βιταμίνες μας. Και αν είσαι ένας από αυτούς, μπορεί να στενοχωρηθείς όταν ανακαλύψεις ότι οι επιστήμονες τείνουν να πιστεύουν ότι οι περισσότερες βιταμίνες και τα συμπληρώματα είναι «σπατάλη χρημάτων», ειδικά όταν πρόκειται για την καταπολέμηση ασθενειών.

Επιστήμονες από το Πανεπιστήμιο Northwestern λένε ότι για τις μη έγκυους, υγιείς ανθρώπους, δεν υπάρχουν αρκετά στοιχεία που να υποδεικνύουν ότι τα συμπληρώματα μπορούν να αποτρέψουν την ασθένεια. Σε μια έκθεση που δημοσιεύτηκε στο JAMA, ο Δρ Jeffrery Linder, επικεφαλής γενικής εσωτερικής ιατρικής στο τμήμα ιατρικής του πανεπιστημίου, λέει ότι οι άνθρωποι «σπαταλούν χρήματα και επικεντρώνονται νομίζοντας ότι πρέπει να υπάρχει ένα μαγικό σύνολο χαπιών που θα τους κρατήσει υγιείς όταν πρέπει.

Αν αυτό δεν ήταν αρκετό για εμάς που παίρνουμε συμπληρώματα, ένας κλινικός καθηγητής στο Πανεπιστήμιο της Τζόρτζια είπε στη συνέχεια στο Insider ότι οι βιταμίνες A, C, B και ο ψευδάργυρος είναι τα πιο «άχρηστα» συμπληρώματα που πρέπει να λαμβάνεις, επειδή οι περισσότεροι άνθρωποι ήδη παίρνουν αρκετά μέσω της διατροφής τους.

Τελικά σπαταλά πραγματικά τα χρήματα που κέρδισες με κόπο σε συμπληρώματα για το τίποτα;

Η Reema Patel, εγγεγραμμένη διαιτολόγος -διατροφολόγος, λέει στο Strong Women: «Γενικά, μπορείς να λαμβάνεις πολλές από τις βιταμίνες που χρειάζεσαι μόνο από τη διατροφή σου, επομένως συχνά υπάρχει μικρή έως καθόλου ανάγκη για συμπλήρωμα. Ορισμένες βιταμίνες λαμβάνονται εύκολα από τα τρόφιμα που τρως τακτικά, όπως τα αντιοξειδωτικά (βιταμίνες Α, C και Ε), τα οποία βρίσκονται σε αφθονία στα φρούτα και τα λαχανικά.

«Ωστόσο, θα υπάρχουν κάποιες βιταμίνες που χρειάζονται λίγη περισσότερη προσοχή για να ληφθούν σε επαρκή ποσότητα στη διατροφή».

Το NHS, για παράδειγμα, συνιστά σε όλους στο Ηνωμένο Βασίλειο να λαμβάνουν βιταμίνη D κατά τους χειμερινούς μήνες. «Και αν είσαι vegan, υπάρχουν μερικές σημαντικές βιταμίνες που πρέπει να λαμβάνεις σαν συμπλήρωμα, καθώς μπορεί να είναι δύσκολο να βρει σε μια vegan διατροφή γενικά, όπως η Β12», λέει η Patel.

Μπορούν η βιταμίνη C και ο ψευδάργυρος να βοηθήσουν στην ανακούφιση των συμπτωμάτων του κρυολογήματος;

Μια μετα-ανάλυση του 2011, που δημοσιεύτηκε στο Open Respiratory Medicine Journal, διαπίστωσε ότι οι παστίλιες ψευδαργύρου μείωσαν τη διάρκεια των συμπτωμάτων του κρυολογήματος κατά 48%. Την ίδια χρονιά, μια ανασκόπηση του Cochrane εξέτασε 13 τυχαιοποιημένες ελεγχόμενες με εικονικό φάρμακο δοκιμές που εξέτασαν όλες την επίδραση της λήψης ψευδαργύρου αμέσως μετά την έναρξη των συμπτωμάτων του κρυολογήματος. Κατέληξε στο συμπέρασμα ότι υπήρχαν πειστικά στοιχεία που υποδηλώνουν ότι ο ψευδάργυρος «μειώνει σημαντικά τόσο τη διάρκεια όσο και τη σοβαρότητα των συμπτωμάτων».

«Ορισμένες έρευνες έχουν δείξει ότι τα επαρκή επίπεδα ψευδαργύρου και βιταμίνης C μπορούν να βοηθήσουν στη μείωση της διάρκειας των κρυολογημάτων, αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι μπορούμε να τα αποφύγουμε εντελώς απλώς αυξάνοντας τα επίπεδα ψευδάργυρου και βιταμίνης C», εξηγεί η Patel. Με άλλα λόγια, πάρε ψευδάργυρο αν έχεις κρυολόγημα, όχι για να προλάβεις το κρυολόγημα.

Ωστόσο, είναι καλύτερο να προσπαθήσεις να πάρεις τις βιταμίνες μέσω της διατροφής, παρά με συμπληρώματα. «Η βιταμίνη C γενικά λαμβάνεται εύκολα από την διατροφή από φρούτα και λαχανικά. Ενώ ο ψευδάργυρος βρίσκεται εύκολα από το κρέας, τα ψάρια, τα δημητριακά ολικής αλέσεως και το γάλα, όπως και οι ξηροί καρποί και τα φασόλια. Επομένως σπάνια χρειάζεται να λάβεις αυτά τα θρεπτικά συστατικά μέσω συμπληρωμάτων».

Στην πραγματικότητα, ο τρόπος που σκέφτεσαι τα κρυολογήματα είναι μάλλον λάθος γενικά. Ο Δρ Ross Perry κατέρριψε προηγουμένως τον μύθο ότι μπορείς να κρυώσεις σε υγρό καιρό, εξηγώντας ότι: «Οι ιοί και τα βακτήρια προκαλούν λοιμώξεις και αυτές είναι πιθανό να μεταδοθούν από άτομο σε άτομο εισπνέοντάς τα με τη μορφή σταγονιδίων αέρα από ένα φτέρνισμα. ή βήχα».

Έχοντας αυτό κατά νου, πιθανώς είναι λογικό ότι η απλή λήψη επιπλέον βιταμινών δεν πρόκειται να σε προστατεύσει από την αναπνοή της ασθένειας κάποιου άλλου.

Μπορείς να λάβεις όλα τα θρεπτικά συστατικά και τις βιταμίνες μόνο από τα τρόφιμα;

«Όπου είναι δυνατόν, θα πρέπει να επιδιώκεις να ικανοποιείς τις διατροφικές σου απαιτήσεις από τα τρόφιμα», συμβουλεύει η Patel. Ωστόσο, εάν πραγματικά δυσκολεύεσαι να τρως φρούτα και λαχανικά τακτικά, η λήψη μιας πολυβιταμίνης μπορεί να είναι χρήσιμη για την πρόληψη των ελλείψεων».

Εάν είσαι vegan, ωστόσο, τότε πρέπει πραγματικά να σκεφτεί τη λήψη συμπληρωμάτων και όχι μόνο για τη Β12. Οι vegan μπορεί να χρειαστεί να λαμβάνουν περισσότερο ορισμένα θρεπτικά συστατικά, όπως τα ωμέγα 3 λιπαρά οξέα, το ιώδιο, το σελήνιο, τον σίδηρο, το ασβέστιο και τη βιταμίνη D, καθώς αυτά τα θρεπτικά συστατικά μπορεί να είναι πιο δύσκολο να ληφθούν από μια vegan διατροφή. Αξίζει να πούμε ότι ακόμα και τότε, μπορείς να λαμβάνει τις διπλάσιες ημερήσιες ανάγκες σου σε σελήνιο από ένα μόνο φιστίκι Βραζιλίας. Επίσης τα καρύδια είναι πλούσια σε ωμέγα-3 και τα πεκάν είναι μια καλή πηγή ασβεστίου. Αλλά είναι λίγο πιο δύσκολο να βρεις φυτικές πηγές σιδήρου, ιωδίου και βιταμίνης D.

Όμως πάντα, πρέπει να συμπουλεύεσαι με τον γιατρό σου ή ένα διαιτολόγο-διατροφολόγο πριν πάρεις ένα νέο συμπλήρωμα. Όπως επίσης αξίζε να ελέγξεις τα επίπεδά σας βιταμινών σου πριν δοκιμάσεις κάτι νέο. Εάν έχεις χαμηλή ενέργεια, μπορεί να χρειαστεί να λάβεις συμπλήρωμα σιδήρου, για παράδειγμα, αλλά θα μάθεις εάν είναι σπατάλη χρημάτων ή όχι μόνο εάν γνωρίζεις με βεβαιότητα ότι έχεις αναιμία.