Ο Χάρης Φραγκούλης κάνει σταθερά, ανοδικά και ενδιαφέροντα βήματα. Έχει βραβευτεί (Βραβείο Δημήτρης Χορν) για την ερμηνεία του στην παράσταση Όταν έκλαψε ο Νίτσε σε σκηνοθεσία Ακύλα Καραζήση και Νίκου Χατζόπουλου, καθώς και για την ερμηνεία του στην ταινία Οι Αισθηματίες του Νίκου Τριανταφυλλίδη. Είναι ψύχραιμος, δραστήριος και δουλεύει σκληρά. Είναι μέλος της θεατρικής ομάδας Kursk, συμμετέχει σε παραστάσεις και ταινίες που συζητάμε για καιρό, σκηνοθετεί, διαβάζει, αναζητά την βαθύτερη σύνδεση των πραγμάτων. Πιστεύει στις συναντήσεις των ανθρώπων και αντλεί δύναμη και έμπνευση από αυτές. Σε μια συνάντηση μαζί μας, μοιράστηκε σκέψεις, ιδέες και σχέδια σε μια απολαυστική κουβέντα.

Μίλησε μας για το έργο Ο Άρντεν πρέπει να πεθάνει που ετοιμάζετε με την ομάδα για το Φεστιβάλ Αθηνών.

Το έργο αυτό σε πρώτο επίπεδο είναι ένα θρίλερ. Πρόκειται για μια γυναίκα που είναι ερωτευμένη με έναν τύπο και βάζει κάποιον -όλους βασικά, τον υπηρέτη του σπιτιού, τον γείτονα, δύο δολοφόνους από το Λονδίνο, έναν ζωγράφο που γνωρίζει- να σκοτώσουν τον άντρα της για να μπορεί να είναι ελεύθερη με τον εραστή της. Έτσι προκύπτει και το μπέρδεμα. Αυτή από την επιθυμία της να σκοτωθεί ο άντρας της τους μπλέκει όλους, χωρίς λογική σκέψη. Όλοι αυτοί αποτυγχάνουν παταγωδώς και ενώ πιστεύεις ότι θα σωθεί, κάποιος τον σκοτώνει. Τελικά τους ανακαλύπτουν και τους κρεμάνε όλους. Αυτή είναι πραγματική ιστορία. Το έργο προκύπτει από ένα μύθο κατά τον οποίο το περιστατικό αυτό συνέβη. Ένας άντρας δολοφονήθηκε και τον εγκατέλειψαν σε μια περιοχή με κτήματα που είχε αποκτήσει παράνομα, όπου έκτοτε στο σημείο εκείνο δεν βλάστιζε τίποτα. Υπάρχουν και φωτογραφίες. Επίσης, έχουν χρησιμοποιηθεί και τα αληθινά ονόματα.

Το ζευγάρι τον δολοφόνων που θέλει να σκοτώσει τον άντρα για να είναι μαζί είναι αθώο ή ένοχο;

Για την αστυνομία είναι ένοχοι. Εμείς αγαπάμε τον άνθρωπο και τα πάθη του πολύ. Εγώ αυτούς τους ανθρώπους αγαπάω. Για παράδειγμα, ένας από τους αγαπημένους μου συγγραφείς είναι ο Νίκος Νικολαΐδης. Τώρα που διαβάζω τα μυθιστορήματά του συγκινούμαι πάρα πολύ που βλέπω ήρωες που βιώνουν αδιέξοδα και μετά πηγαίνουν προς το φως και μετά πάλι το ίδιο. Οι ήρωες του δεν είναι απαραίτητα καλοί. Μπορεί να είναι και δολοφόνοι και εγκληματίες. Δεν τους αθωώνω. Απλά με ενδιαφέρει να δω τι έγινε, τι συνέβη μέσα στον άνθρωπο που κάνει τέτοια πράγματα. Με ενδιαφέρουν πολύ η πολυπλοκότητα, τα βάθη, η ταχυπαλμία, η ζωή που έχει αυτό το πράγμα. Και έτσι μπορώ να καταλάβω και πράγματα για τον εαυτό μου.

Με ενδιαφέρουν πολύ η πολυπλοκότητα, τα βάθη, η ταχυπαλμία, η ζωή που έχει αυτό το πράγμα. Και έτσι μπορώ να καταλάβω και πράγματα για τον εαυτό μου.

Γιατί διάλεξες αυτό το έργο τώρα;

Όλα αυτά που είπα απαντούν στο γιατί. Υπήρχαν και κάποιοι πολύ συγκεκριμένοι καλλιτεχνικοί λόγοι -που και οι καλλιτεχνικοί, υπαρξιακοί είναι-. Ήθελα να κάνω ένα έργο με μεγάλα θέματα. Πέρυσι σκηνοθέτησα την Προσευχή της κοπέλας που έπεσε μέσα στο πηγάδι και δεν θέλει να πεθάνει, ένα έργο γραμμένο από την ομάδα μας, το οποίο έγινε για να ακολουθήσει αυτό το έργο. Ήθελα να ασχοληθώ με αυτήν την εποχή. Ήθελα να ασχοληθώ με αυτά τα θέματα, τα μεγάλα θέματα, το αίμα, την εκδίκηση, τον φόνο, την εξουσία που αυτή η εποχή τα πιάνει πολύ καλά. Είναι ένα έργο με επτά πρόσωπα πάρα πολύ σύνθετα και όλα τα μέλη της ομάδας έχουν να διαχειριστούν ένα πολύ σοβαρό κομμάτι. Όταν το διάβασα μου φάνηκε πως αυτό το έργο με τις εναλλαγές του χωροχρόνου που έχει και αυτοί οι άνθρωποι με τις εναλλαγές των συναισθημάτων τους είναι ιδανικά για κούκλες. Με ενδιέφερε πολύ η εντύπωση που μου άφησε πως όλοι αυτοί είναι κούκλες και όχι άνθρωποι. Μετά έψαξα να βρω ποιοι ηθοποιοί μπορούν να το κάνουν αυτό. Θα δεις στην παράσταση τι ακριβώς εννοώ. Δεν το λέω κυριολεκτικά. Αναφέρομαι σε ένα τρόπο παιξίματος που επιτρέπει να γίνει ένας ηθοποιός τα πάντα, να αλλάξει ακαριαία συναισθήματα, να κάνει πράγματα με το σώμα του. Αυτό μου έβγαλε αυτό το έργο.

Η ομάδα αλλάζει μορφή ανάλογα με τις ανάγκες κάθε έργου;

Η ομάδα έχει κάποιους ανθρώπους που είναι ο πυρήνας αλλά ανάλογα με το έργο έρχονται και κάποιοι άλλοι. Επίσης μπορεί να αλλάξει και το σχήμα της ομάδας, για παράδειγμα κάποιος που τη μία χρονιά παίζει, την άλλη να κάνει τα σκηνικά.

Αλλάζετε ρόλους.

Ως Kursk η ομάδα έχει συγκεκριμένη μορφή με εμένα σκηνοθέτη, αλλά το σκεπτικό είναι όλοι να κάνουν διάφορα πράγματα.

Φωτογραφία της ομάδας Kursk από την παράσταση Προσευχή της κοπέλας που έπεσε μέσα στο πηγάδι και δεν θέλει να πεθάνει

Οι σκηνοθετικές επιλογές κρύβουν πάντα κάποιον συμβολισμό;

Ελπίζω πως δεν υπάρχει κανενός είδους συμβολισμός σε τίποτα από αυτά που κάνω. Είναι αυτό που είναι. Υπάρχουν πράγματα στις παραστάσεις που σκηνοθετώ με τα οποία έχω μία προσωπική σύνδεση αλλά δεν τα βάζω για να συμβολίσουν αυτό. Είναι μια προσωπική ανάγκη.

Δεν υπάρχει συγκεκριμένη πρόθεση;

Η πρόθεση είναι η προσωπική μου σύνδεση, να με ευχαριστεί και να βγάζει νόημα. Ούτως ή άλλως κάθε θεατής θα βγάλει το δικό του νόημα. Δεν χρησιμοποιώ κάτι για να σημαίνει κάτι άλλο.

Πως δουλεύεις μια σκηνοθεσία; Με μελέτη ή με τη φαντασία;

Αυτό που συνήθως συμβαίνει είναι ότι διαβάζω ένα έργο και φαντάζομαι χώρο και ανθρώπους. Από εκεί και πέρα στην πρόβα μπορούν να γίνουν τα πάντα.

Εξελίσσεται μετά μέσω της πρόβας;

Ναι βέβαια. Και παίρνει την μορφή του μόνο του. Υπάρχει ένας ψυχικός χώρος που μεταφράζεται σε κάτι οπτικό και έπειτα παίρνει τον δρόμο του.

Διαβάζεις σχετικό υλικό;

Όχι ιδιαίτερα. Διαβάζω ότι μ΄ αρέσει. Διαβάζω πολύ λογοτεχνία. Για μένα σημασία έχει η έμπνευση και αυτή προκύπτει από τα πράγματα που έχουν μεταξύ τους σχέση πολύ πιο σύνθετη και πολύ πιο παράδοξη και μεταφυσική από όσο νομίζουμε. Οι χώροι είναι ψυχικοί. Μπορεί κάλλιστα να δω μία ταινία του Τζάρμους ή να διαβάσω ένα μυθιστόρημα του Νικολαΐδη και να καταλάβω πολύ καλύτερα ένα έργο του Σαίξπηρ από το να διαβάσω μία ανάλυσή του. Τα πράγματα τα ψυχικά με κάποιον τρόπο συνδέονται. Οπότε μέσα από την έμπνευση καταλαβαίνεις τα πράγματα. Όταν λέω έμπνευση δεν εννοώ κάτι μεταφυσικό που έρχεται ενώ κοιμάσαι -που μπορεί να είναι κι αυτό-. Εννοώ τη χαρά και το βάθος της κατανόησης μέσω της χαράς που σου προσφέρει το οτιδήποτε υπάρχει γύρω σου. Τα πράγματα συνδέονται πολύ περισσότερο απ’ όσο νομίζουμε. Μπορεί πιο πολλά να καταλάβω για μένα από την ιστορία παρά αν διαβάσω κάτι σύγχρονο.

Γιατί το θέατρο υπάρχει σε κάθε εποχή, τόπο και χρόνο;

Νομίζω ότι ο άνθρωπος θα πεθάνει χωρίς ιστορίες. Οι ιστορίες βάζουν μια τάξη στο χάος. Αν πεθάνει το φαντασιακό του, ο άνθρωπος θα μαραζώσει. Για παράδειγμα αν κάποιος σου πει σ΄ αγαπώ, νιώθεις πιο δυνατός, σου δίνει πίστη. Οι ιστορίες -γιατί το θέατρο είναι ιστορίες- σου δίνουν πίστη. Χωρίς την πίστη θα πεθάνεις. Ο άνθρωπος είναι φτιαγμένος από πνεύμα, σχεδόν πιο πολύ απ’ ότι από σώμα. Το πνεύμα μπορεί να αλλάξει το σώμα. Άρα η πίστη σου δίνει ζωή. Οι ιστορίες σου δίνουν πίστη.

Υπάρχει κάποια από τις δουλειές που έχεις κάνει που θεωρείς πως σε έχει πλουτίσει περισσότερο;

Υπάρχουν συναντήσεις με ανθρώπους που είναι πολύ σημαντικές. Ούτως η άλλως οι συναντήσεις είναι αυτές που σε διαμορφώνουν. Και οι κακές συναντήσεις δια του αντιθέτου. Είχα κάποιους δασκάλους, με τους οποίους μετά συνεργάστηκα κιόλας. Ας πούμε η συνάντηση με τον Ακύλα Καραζήση ή με την Μαρία Κεχαγιόγλου ή με τον Λευτέρη Βογιατζή ήταν συναντήσεις πάρα πολύ καίριες. Ήταν πολύ σημαντικές για μένα. Δεν μπορώ να μην έχω ευγνωμοσύνη για αυτές τις συναντήσεις.

Τι σε οδήγησε στο θέατρο;

Από περιέργεια πήγα σε ένα εργαστήρι. Δεν έγινε κάτι τελείως συνειδητά.

Τι σε κράτησε;

Μετά υπήρξε μία προσωπική σύνδεση. Αυτό αν δεν είσαι πολύ χαλιά το καταλαβαίνεις. Γιατί γίνεται και να περάσει αυτό που θες από δίπλα σου και να μην το καταλάβεις. Δεν ήταν πάντως η αποδοχή των γύρω. Όχι ότι δεν με νοιάζει, αλλά δεν με επηρεάζει καλλιτεχνικά. Στην αρχή δεν είχα ιδέα. Ήμουν σε ένα εργαστήρι με μία πολύ καλή και πολύ ταπεινή δασκάλα που με τον σωστό τρόπο με ενθάρρυνε να προχωρήσω. Προχώρησα γιατί το ήθελα και όχι γιατί το είχα. Από ένα σημείο και μετά ήταν αυτονόητο, ότι αυτό θέλω να κάνω.

Ως ηθοποιός αφήνεσαι στην καθοδήγηση του σκηνοθέτη ή προσπαθείς να βρεις τις δικές σου λύσεις;

Είναι δύσκολο να το πω αυτό. Το πως αντιμετωπίζεις έναν ρόλο είναι πολύ σύνθετο. Αλλάζει η δουλειά, αλλάζει το έργο, αλλάζει ο άνθρωπος που το κάνει, άρα αλλάζει το σύμπαν. Μπορεί να είμαι από τρομερά επιφυλακτικός για να προστατεύσω κάτι μέχρι τρομερά ανοιχτός “πάρε και κάνε ότι θες”. Από το να κοιτάξω ας πούμε να δω ταινίες για να έχω αναφορές μέχρι το να μην έχω καμία αναφορά και να κάτω ότι μου βγαίνει. Είναι τόσο μεγάλη η γκάμα αυτών που μπορείς να κάνεις όσο οι άνθρωποι που υπάρχουν. Εξαρτάται από το έργο, από τους συνεργάτες, από την διάθεσή σου τη δεδομένη στιγμή.

Πως επιλέγεις συνεργασίες; Με τους ανθρώπους;

Μόνο. Τα έργα είναι τα έργα.

Ο κινηματογράφος;

Έχω κάνει ταινίες μικρού μήκους με ανθρώπους που είναι πολύ αξιόλογοι. Θα κάνουμε και μεγάλου μήκους του χρόνου.

Η ταινία που συμμετέχεις τώρα; Έχει ενδιαφέρον. Ασχολείται με μια σημαντική ιστορική στιγμή. Έχει διάφορες ιστορίες που τρέχουν. Η βασική ιστορία είναι ο έρωτας ενός Χριστιανού με μία Εβραία.

Οι φωτογραφίες είναι από τα γυρίσματα της νέας ταινίας του Μανούσου Μανουσάκη Ουζερί Τσιτσάνης, από την σελίδα της στο Facebook.

Ποια είναι η αγαπημένη σου ταινία;

Δεν υπάρχει μία απάντηση. Μου αρέσουν όλες οι ταινίες του Φατίχ Ακίν, μου αρέσουν όλες οι ταινίες του Τζάρμους. Ο Φελίνι μου αρέσει πολύ. Το Amarcord είδα πρόσφατα και είναι αριστούργημα.

Αν πρότεινες ένα βιβλίο…

Εξαρτάται…Ωραία. Το Μια στεκιά στο μάτι του Μοντεζούμα του Νίκου Νικολαΐδη.

Μουσική; Αν ήταν ένα τραγούδι, θα ήταν ένα τραγούδι των Beatles.

Αυτήν την περίοδο ο Χάρης Φραγκούλης βρίσκεται στα γυρίσματα της νέας ταινίας του Μανούσου Μανουσάκη Ουζερί Τσιτσάνης. Παράλληλα σκηνοθετεί την ομάδα Kursk στο έργο Ο Άρντεν πρέπει να πεθάνει για το Φεστιβάλ Αθηνών 2015 που θα παρουσιαστεί στη Νέα Σκηνή του Θεάτρου Οδού Κυκλάδων 2 – 11 Ιουνίου (Έναρξη προπώλησης 2/5 – Στην παράσταση συμμετέχουν οι ηθοποιοί Κωνσταντίνος Αβαρικιώτης, Ηρώ Μπέζου, Μαρία Πανουργιά, Γιάννης Παπαδόπουλος, Γιάννος Περλέγκας, Θάνος Τοκάκης, Νικόλας Χανακούλας). Ακόμα, θα συμμετέχει στην παράσταση Το ατλαζένιο γοβάκι  του Paule Claudel σε σκηνοθεσία ‘Εφης Θεοδώρου που θα πραγματοποιηθεί στην σκηνή Πειραιώς 260 στις 26&27/06, καθώς και στην παράσταση Αίας του Σοφοκλή σε σκηνοθεσία Σύλβιας Λιούλιου που θα παρουσιαστεί στην Μικρή Επίδαυρο 31/07 και 01/08, στο πλαίσιο του Φεστιβάλ Αθηνών. 

Η ταινία Οι Αισθηματίες κυκλοφορεί στα videoclub.

Οι φωτογραφίες είναι από το αρχείο του ηθοποιού.