Για έβδομη συνεχή χρονιά, την Άνοιξη του 2024, η Φινλανδία ανακηρύχθηκε η πιο ευτυχισμένη χώρα του κόσμου, βάσει της ετήσιας κατάταξης της World Happiness Report. Στη δεύτερη θέση ακολουθεί η Δανία, στην τρίτη η Ισλανδία, ενώ η Ελλάδα έπεσε στην 64η θέση από την 58η που είχε βρεθεί το 2023.
Τη χρονιά που η Δανία κατείχε την πρώτη θέση, κάπου είχα διαβάσει ότι οι ερευνητές απέδιδαν την ευτυχία των Δανών στις χαμηλές προσδοκίες που έχουν για τη ζωή. Δηλαδή, οι Δανοί έχουν έναν μη εξιδανικευμένο τρόπο να βλέπουν τον κόσμο, κι όπως όλα δείχνουν μάλλον η ευτυχία δεν συνδέεται άμεσα με οτιδήποτε ιδανικό. Αντίθετα, είναι η δύναμη που εμείς δίνουμε σε κάθε ιδανικό μας. Μπορούμε είτε να εμπνευστούμε είτε να φυλακιστούμε από αυτά—και η επιλογή είναι δική μας.
Τι πάει να πει “ιδανικό”
Ο ορισμός της λέξης περιγράφει την εικόνα που έχουμε για κάτι στη φαντασία μας ως πρότυπο τελειότητας, ομορφιάς ή αριστείας.
Ως παιδί μιας αγαπημένης οικογένειας που μεγάλωνε στην επαρχία ήμουν χαρούμενη, ονειροπόλα, δημιουργός στόχων και ιδανικών καταστάσεων.
Από πολύ νωρίς, ένα χάσμα μεταξύ του ιδανικού της ζωής μου και της πραγματικότητας πλανιόταν στη σκέψη μου. Πόσο ψηλή και καλή μαθήτρια θα είμαι στην πρώτη τάξη του Γυμνασίου, πόσο επιμελής φοιτήτρια θα είμαι αργότερα και πόσο θα αγαπώ τη ζωή μου ως επιτυχημένη ενήλικη που συνδυάζει υπέροχη δουλειά, ευτυχισμένες φιλίες, υγιείς ερωτικές σχέσεις και πολλά ταξίδια. Στο μυαλό μου, τα μακριά μου μαλλιά έλαμπαν, ήμουν εξαιρετική αθλήτρια και λατρεμένη φίλη και σύντροφος. Η βαθιά ριζωμένη ανασφάλεια των κοινών θνητών λειτούργησε -και για μένα- σαν καύσιμο και με οδήγησε σε πολλούς από τους υψηλούς, ανεκπλήρωτους στόχους μου.Ο ιδανικός εαυτός μου είναι 5 κιλά ελαφρύτερος, διαβάζει The Economist και τρέχει μαραθώνιους. Είναι γοητευτικός, έξυπνος και κλέβει το κέντρο της προσοχής σε κάθε πάρτι. Έχει πάντα κάτι βαθιά έξυπνο να πει και γνωρίζει σχεδόν όλες τις απαντήσεις στο The Chase. Όχι όμως όλες, γιατί δεν ξέρει από αστρονομία και θρησκευτικά, αφού αυτός ο φανταστικά υπέροχος εαυτός γνωρίζει καλά ότι πρέπει να έχει και μερικές ”επιμελώς ατημέλητες” ατέλειες.
Αυτό που δεν υπολόγισα, όμως, είναι ο κίνδυνος ότι δεν θα είμαι ποτέ αρκετή, θα κυνηγάω πάντα μία άπιαστη προσωπικότητα και ποτέ δεν θα φτάνω στον στόχο μου.
Κι ύστερα ήρθε η πρώτη φορά που ανακάλυψα ότι το πλάνο δεν βγαίνει όπως το φαντάζομαι, με ένα φόρεμα που αγόρασα χωρίς να δοκιμάσω ή με το ότι τελικά δεν ψήλωσα όσο περίμενα, αλλά και η στιγμή που με σοφία κατέληξα ότι η ζωή όλων μας είναι πραγματικά ακατάστατη. Κουραστική και ανυπόφορη αλλά με μεγάλα διαλλείματα ομορφιάς ενδιάμεσα. Είναι φτιαγμένη έτσι ώστε να μην περιλαμβάνει τίποτα ιδανικό.
Σκέψου τη ζωή σαν πάρτυ που καλείς όλους σου τους εαυτούς
Τους παλιούς, τους τρέχοντες, τους ενθουσιασμένους και τους μελαγχολικούς, τους απαιτητικούς και τους τεμπέλικους, ανυπόμονους και τους ικανοποιημένους. Τον αλαζόνα και τον επίμονο, εκείνον που σε απογοητεύει επειδή αστοχεί ξανά και ξανά. Τους έχεις καλέσει όλους, εκτός από έναν: τον ιδανικό. Δεν έρχεται στο πάρτι. Δεν προσκλήθηκε γιατί δεν υπάρχει. Μερικές φορές μπορεί να συνεχίζεις να υποδύεσαι ότι είναι εκεί. Με τις παραξενιές, τις ανασφάλειες και τις φαινομενικά ανεπάρκειές σου. Κι αυτό, ας το παραδεχτούμε ότι είναι όμορφο.
Έχει την αξία του να αναγνωρίσουμε ότι δεν θα θα μεταμορφωθούμε σε σπουδαίους, λαμπερούς και ανίκητους θεούς αλλά θα πηγαίνουμε σε όλα τα πάρτυ παρέα με τους παλιούς και τωρινούς εαυτούς μας, τα ελαττώματά μας αλλά και τη γαματοσύνη μας, στριμωγμένοι όλοι μαζί στο πίσω κάθισμα ενός ταξί, τρομοκρατημένοι αλλά και σίγουροι ταυτόχρονα. Θα έχουμε τις υπέροχες στιγμές μας αλλά και τις αστοχίες μας.
Ένας προπονητής μπάσκετ κάποτε μού είπε “πρέπει να είσαι προετοιμασμένος να δεις ακόμα και τον κορυφαίο παίκτη σου να αστοχεί στο 80% των βολών του” και υποθέτω πως αυτό ισχύει και για τον ιδανικό εαυτό μας, αυτόν τον υπέροχο, γιγάντιο παικταρά που ζει μόνο στη φαντασία μας.