Το έργο της Χριστιάνας, το ανακάλυψα τυχαία πριν δύο χρόνια, σε post της ΜΚΟ Άγονη Γραμμή Γόνιμη.

Η φωτογραφία, έδειχνε μια κοπέλα που ζωγράφιζε ευλαβικά ένα παλιό καΐκι για το προσωπικό της project Καράβια που δεν Φοβήθηκαν. Η Χριστιάνα, είχε ήδη ξεκινήσει τότε να ταξιδεύει σε κυκλαδίτικα νησιά, μετατρέποντας ξεχασμένα από το χρόνο καΐκια, σε έργα τέχνης. Παρακολουθώντας έκτοτε την εξέλιξη της επαγγελματικά και καλλιτεχνικά, περίμενα την κατάλληλη στιγμή να συνομιλήσω μαζί της και να μάθω περισσότερα για την πολυδιάστατη καλλιτεχνική της δράση.

Και να που ήρθε. Η Χριστιάνα, αυτή την περίοδο κλείνει έναν κύκλο και ξεκινάει έναν νέο. Φτιάχνει το έβδομο – και τελευταίο- καΐκι του προγράμματος Καράβια που δεν Φοβήθηκαν στις Σπέτσες, ενώ παράλληλα παρουσιάζει το e-shop του brand της, All We See is the Sea, που φέρνει στην κυριολεξία το κυκλαδίτικο καλοκαίρι στο σπίτι και την ντουλάπα σου. Η συνομιλία μας σίγουρα έγινε στη θάλασσα, εγώ στη Βάρκιζα, εκείνη στην Πάρο.

Τα είπαμε στο τηλέφωνο, ξεκινώντας από τα τυπικά, για να καταλήξουμε να μιλάμε σαν δυο φίλες που μοιράζονται τα ψυχολογικά τους. Κλείνοντας, είπαμε να βάλουμε μια άνω τελεία στη συζήτηση και να τη συνεχίσουμε off the record όταν πάω στην Πάρο, στο εργαστήριο της, παρέα με μια σούμα.

Πού σε βρίσκουμε αυτό το διάστημα;

Είμαι στην Πάρο! Μετακόμισα πρόσφατα σε άλλο εργαστήριο, οπότε οι τελευταίοι μήνες με πέτυχαν πολύ δημιουργικά, φτιάχνοντας το καινούριο εργαστήριο και showroom, το οποίο είναι στη Νάουσα. Παράλληλα, δουλεύουμε πολύ εντατικά το e-shop. Με βρίσκεις επίσης ανάμεσα σε Σπέτσες και Πάρο, γιατί φτιάχνω το έβδομο καΐκι του προγράμματος Καράβια που δεν Φοβήθηκαν, στα πλαίσια των 200 χρόνων από το 1821, το οποίο θα παρουσιαστεί τον Αύγουστο στις Σπέτσες.

Σε ανακάλυψα μέσα από το project Καράβια που δεν Φοβήθηκαν, σε post που είχε αναρτήσει στη σελίδα της, η ΜΚΟ Άγονη Γραμμή Γόνιμη. Ένα χρόνο αργότερα, σε ταξίδι μου στην Πάρο, έμαθα και για το δεύτερο “παιδί” σου, το All we See is the Sea. Πώς ξεκίνησε αυτό το δημιουργικό ταξίδι;

Κοίτα, ήμουν έξι χρόνια στο Λονδίνο και σπούδαζα γλυπτική και παράλληλα δούλευα στο Browns Fashion που είναι η κορωνίδα της βρετανικής μόδας, όπου έκανα τα windows installations παράλληλα με άλλα projects μαζί τους. Μετά από 6 χρόνια, είχε κάνει τον κύκλο της η ζωή μου στο Λονδίνο, παρότι το λατρεύω. Πώς προέκυψε λοιπόν…Η πτυχιακή μου ήταν γύρω από τις παραδόσεις της Ελλάδας που χάνονται με το πέρασμα του χρόνου και μέσα σε αυτές τις παραδόσεις και τα καίκια.

Περνάει ο καιρός και επιστρέφω στην Ελλάδα, χωρίς να γνωρίζω τι θέλω να κάνω ακριβώς. Τον χειμώνα του 2015, γνωρίστηκα με τον Στέφανο Νόλλα, που είναι ο υπεύθυνος της Άγονης Γραμμής Γόνιμης, του πρότεινα την ιδέα με τα καΐκια και ότι αυτό είναι που θα ήθελα να δοκιμάσω και ο Στέφανος το πίστεψε πολύ όλο αυτό και ήταν αυτός που μου έδωσε το έναυσμα και μου είπε, έλα να ξεκινήσουμε να κάνουμε το πρώτο στη Σχοινούσα.

Οπότε στην ουσία το πρώτο έγινε υπό την αιγίδα του Στέφανου και της Αγονης Γραμμής κι έτσι εγώ μπήκα σε έναν κόσμο μαγικό. Ξεκίνησα με τη Σχοινούσα, τον επόμενο χρόνο έκανα την Ηρακλειά, το Κουφονήσι, την Πάρο, τη Δονούσα, έχει μείνει τώρα στα σκαριά εκείνο της Αμοργού, λόγω covid και στις Σπέτσες, που προέκυψε χάρη στο επετειακό. Θέλω να σου πω, ότι κάπως έτσι εξελίχθηκε. Το ένα έφερε το άλλο. Όταν έκανα το πρώτο καΐκι στη Σχοινούσα, δεν φανταζόμουν την εξέλιξη που θα είχαν και όλα τα υπόλοιπα.

Αν μπορούσες να ξεχωρίσεις δυο στιγμές από τη μέχρι τώρα πορεία σου, ποιες θα ήταν αυτές;

Για ΄μένα, είναι πάντα μια δύσκολη στιγμή όταν ολοκληρώνεται το καΐκι – συνήθως την ημέρα των εγκαινίων. Εννοείται ότι η συγκίνηση είναι τεράστια, γιατί δένομαι με το κάθε καΐκι και με τον κάθε τόπο, καθώς περνάω πολύ καιρό στο κάθε νησί για να το φτιάξω. Το καΐκι του Κουφονησίου ήταν ένα από τα πιο δύσκολα projects. Γενικά ήταν επίπονο το ταξίδι της ολοκλήρωσης του. Ήταν ίσως ένα από τα ωραιότερα γλέντια, τα εγκαίνια του Κουφονησίου, οπότε τα συναισθήματα εκείνης της περιόδου ήταν πάρα πολύ έντονα για εμένα, γιατί ολοκληρώθηκε κάτι…δεν ξέρω πως να στο περιγράψω (!).

Είναι σαν αυτή τη στιγμή, εγώ να έχω έξι παιδιά. Έτσι το βλέπω. Γιατί, τα συντηρώ και μέσα στα χρόνια, δεν είναι ότι τα μεταποιώ και τα αφήνω μετά, υπό την αιγίδα του κάθε δήμου. Στη Σχοινούσα, είχα τη βάση μου τρία χρόνια! Έμεινα και έναν ολόκληρο χειμώνα στην Ηρακλειά, πηγαινοερχόμουν έναν άλλον χειμώνα πολύ εντατικά στο Κουφονήσι και μετά στην Πάρο.

Στα υπόλοιπα νησιά έκατσα πολύ λιγότερο, δεδομένου ότι έχω πια ξεκινήσει και το project All We See is the Sea, το οποίο απαιτεί να είμαι στην Πάρο πολύ περισσότερο και δεν έχω πια τη δυνατότητα να πηγαίνω και να κάθομαι έναν και δύο μήνες κάπου αλλού.

Παράλληλα με τα καΐκια, στη Σχοινούσα, στην Ηρακλειά και στο Κουφονήσι, είχα δημιουργήσει εικαστικό εργαστήρι για παιδιά. Είναι άπειρες οι στιγμές που μπορώ να ξεχωρίσω από αυτή την εμπειρία. Είναι τόσο διαφορετική η γλύκα των νησιών τον χειμώνα και η όλη κατάσταση που μπορεί κάποιος να βιώσει ζώντας σε αυτά, οπότε όλη εκείνη η περίοδος που έκανα το εικαστικό εργαστήρι σε εκείνα τα νησιά, είναι κάτι που ξεχωρίζω πολύ έντονα.

Έζησες στο Λονδίνο πέντε χρόνια και είσαι από τους νέους που συνειδητά επέστρεψαν στην Ελλάδα μόνιμα, σε μια εποχή που αρκετοί μαζεύουν τις βαλίτσες τους για έξω. Υπήρξε κάποιο γεγονός που έδρασε καταλυτικά στην απόφαση σου να επιστρέψεις; Υπάρχουν στιγμές που το μετανιώνεις;

Κοίτα, δεν το μετάνιωσα ποτέ, αν και το Λονδίνο για ΄μένα είναι home away from home και με έκανε πολύ αυτό που είμαι σήμερα. Αν κάτι με έστρεψε στην Ελλάδα, ήταν ο δάσκαλος που είχα στο πανεπιστήμιο την τελευταία χρονιά. Αυτός ήταν που είδε όλη μου τη δουλειά και την αγάπη μου για αυτήν και μου είπε ότι δεν πρέπει να κάτσω στο Λονδίνο, αλλά να γυρίσω στη χώρα μου. Αν δεν είχε επιμείνει τόσο πολύ τότε, δεν ξέρω αν θα είχα γυρίσει τόσο άμεσα.

Θα είχα γυρίσει σίγουρα γιατί λατρεύω την Ελλάδα, γιατί ανέκαθεν και στο Λονδίνο που ήμουν, είχα όνειρο να έχω ένα εργαστήριο σε ένα νησί. Όνειρο το οποίο πραγματοποιήθηκε. Αλλά θέλω να σου πω, πως αν δεν υπήρχε αυτός ο καθηγητής, δεν ξέρω κατά πόσο όλο αυτό θα γινόταν τόσο δραστικά και έντονα.

Φεύγοντας από το Λονδίνο, πραγματοποίησες και ένα όνειρο ζωής, να περάσεις ένα μικρό διάστημα στην Ινδία, προσφέροντας εθελοντικά μαθήματα εικαστικών, σε παιδιά με αυτισμό. Θα ήθελες να μοιραστείς μαζί μας κάποιες στιγμές από το οδοιπορικό σου;

Γενικά η δουλειά που κάνω σαν Χριστιάνα, είναι ένα κράμα του Ινδικού και του ελληνικού πολιτισμού, από άποψη χρωμάτων και έντασης. Όχι τόσο του φολκλόρ, αλλά με μια πιο νέα προσέγγιση. Σκέψου ότι εγώ πήγα στην Ινδία, γιατί ήταν ένα όνειρο ζωής και λειτούργησε εν τέλει καταλυτικά. Πήγα αρχικά να δω κάποιες τεχνικές με τα πανιά για τη δουλειά μου τότε, οπότε τις χρησιμοποίησα στην πορεία. Ήταν ένα kick start, σε έναν πολιτισμό ο οποίος μου έδωσε πάρα πολύ μεγάλο έναυσμα.

Ακόμα και το logo μου, το Chrieco – που είναι μια κόκκινη βούλα- από την Ινδία την εμπνεύστηκα. Μου άρεσαν πάρα πολύ οι θρησκείες τους, έχουν μια πολύ μεγάλη απλότητα και μια αποδοχή προς τον οποιονδήποτε. Μου άρεσε που μπορούσα να μπω σε έναν ναό, να παρακολουθήσω μια τελετή, χωρίς να είμαι κομμάτι όλου αυτού ή χωρίς να πιστεύω απαραίτητα στον κάθε θεό που έχουν.

Μου άρεσε η ατελείωτη φασαρία, η ένταση και ότι συνέχεια γίνονται πράγματα.

Εντάξει, εννοείται ότι έφαγα και πάρα πολλά ζόρια με την βρωμιά και με τις επικρατούσες συνθήκες. Υπήρχαν πάρα πολλά ευτράπελα, δεν το συζητώ, αλλά θέλω να σου πω ότι τώρα, καθώς τα σκέφτομαι, αυτή ήταν η μαγεία του ταξιδιού μου! Έγινε όλο με τέτοιο timing, το ένα διαδέχθηκε το άλλο, και εν τέλει ήρθαν όλα ακριβώς έτσι όπως έπρεπε να έρθουν.

Δεν σου κρύβω πως θαυμάζω ιδιαίτερα το έργο σου στα “Καράβια που δεν Φοβήθηκαν”. Θέλεις να μας πεις δυο λόγια για το συγκεκριμένο project;

Είναι ένα εικαστικό project, στο οποίο παίρνω παλιά εγκαταλελειμμένα καΐκια, τα οποία στην ουσία πεθαίνουν και τα αναπαλαιώνω, καθαρά εικαστικά. Δεν πέφτουν στο νερό, παραμένουν στο λιμάνι του κάθε νησιού σαν έργο τέχνης. Ουσιαστικά, λειτουργούν ως φόρος τιμής, σε όλα τα καΐκια τα οποία έχουν καταστραφεί τα τελευταία 20 χρόνια, από μια εντολή της Ε.Ε. να καταστραφούν τα παραδοσιακά καΐκια και οι ψαράδες να καταθέσουν την αλιευτική τους άδεια.

Όλο αυτό, έχει ως αποτέλεσμα την θεωρητική μείωση της αλιείας στο Αιγαίο και κατ’επέκταση στη Μεσόγειο. Αν θες, είναι κάπως ένα πιο ρομαντικό project, καθώς τα καίκια αυτά, μένουν ως έργο τέχνης αντί να ξαναπέσουν στη θάλασσα, όπως ιδανικά θα ήθελα. Αλλά ξέρεις, κάτι είναι κι αυτό, αν σκεφτείς ότι η Ελλάδα είναι συνυφασμένη με το καλοκαίρι στο Αιγαίο και με ένα τρεχαντήρι που ταξιδεύει.

Σκέψου ότι μπορεί σε 10 χρόνια από τώρα, τα παιδιά σου να μην έχουν ιδέα τι είναι καΐκι και τι είναι τρεχαντήρι. Για ‘μένα αυτό είναι τραγικό.

Το “All We See is the Sea”, φέρνει το ελληνικό καλοκαίρι στην ντουλάπα και το σπίτι μας. Χειροποίητες δημιουργίες που μυρίζουν θάλασσα, φτιαγμένες με μεράκι και εξαιρετικά πρωτότυπο packaging που λυπάμαι να ξετυλίξω! Θες να μου συστήσεις το brand σου;

Είναι ένα inspirational brand. Το όνομα του το έχει πάρει από το motto που γράφω σε όλα τα καΐκια. Ξεκίνησε σαν ένα παιχνίδι αρχικά, στο τρίτο μου καΐκι στο Κουφονήσι, όταν μου έλεγαν όλοι να βγάλω ένα μπλουζάκι με το συγκεκριμένο logo! Έβγαλα τότε κάποια μπλουζάκια και τα μοίρασα στα εγκαίνια σε φίλους, γνωστούς και ξεκίνησαν να μου ζητούν και άλλοι, οπότε το ένα έφερε το άλλο. Στη συνέχεια ήρθε το logo “Παντός Καιρού”.

Η δουλειά μου, έχει να κάνει πάρα πολύ με τις ελληνικές παραδόσεις και γι’ αυτό στη συνέχεια προστέθηκαν τα τάματα, τα καλάθια κοκ. Μου αρέσει αυτή η προσέγγιση του νεοπαραδοσιακού. Όπως συνηθίζω να λέω, we twist tradition!

Ποια ήταν η μεγαλύτερη πρόκληση που αντιμετώπισες ως νέα brand owner και καλλιτέχνης;

Αυτό που με στενοχωρεί βαθιά, είναι ότι από την αρχή ξεκίνησα με συγκεκριμένους προμηθευτές που στην πορεία δεν μπόρεσα να κρατήσω. Οι έμποροι σιγά σιγά εξαφανίζονται, είναι εμφανές ότι η Ελλάδα έχει χτυπήσει πάρα πολύ τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις. Στο κομμάτι λοιπόν της πρώτης ύλης και δεδομένου ότι προσπαθώ να μην εισάγω τίποτα, αντιμετώπισα τη μεγαλύτερη πρόκληση. Ακόμα και σήμερα, ένας από τους προμηθευτές μου, μου είπε “Χριστιάνα τέλος, ό,τι πάρεις σήμερα, κλείνουμε, δεν φέρνουμε άλλα”. Είμαι σε έναν συνεχή αγώνα, να βρίσκω υλικά που με εκφράζουν, που είναι καλής ποιότητας.

Στην Ελλάδα του 2021, που υπάρχουν τόσοι νέοι άνθρωποι, δημιουργικοί, που θέλουν να πρωτοπορήσουν και βλέπεις ότι συνέχεια βγαίνουν καινούρια brands, τα πράγματα είναι πολύ δύσκολα, δυστυχώς.

Τι θα έλεγες σε μια φίλη σου που θέλει να δημιουργήσει κάτι δικό της από το μηδέν- όπως εσύ- και δεν έχει βρει τη δύναμη ή τον τρόπο να κάνει την αρχή;

Θα σου πω κάτι που είναι αρκετά κλισέ, αλλά είναι και πραγματικό! Κάθε αρχή και δύσκολη! Αν δεν το πιστέψεις εσύ, δεν πρόκειται να το πιστέψει κανείς για ‘σένα. Εγώ μέχρι και σήμερα κάνω συνεχή αγώνα να μπορώ να κάνω keep up με την επιλογή μου να ζω στο νησί, ενώ η ζωή μου, οι φίλοι μου και οι γονείς μου είναι στην Αθήνα.

Ξέρω όμως πως οι δικοί μου άνθρωποι, είναι πολύ περήφανοι για ‘μένα και για όσα κάνω. Είναι μεγάλο το τίμημα, είναι πάρα πολύ ωραίο το νησί, αλλά δεδομένου ότι εμένα δεν είναι η ζωή μου εδώ, προσπαθώ να τα βάλω όλα σε μια ζυγαριά. Όλα είναι εν τέλει εφικτά. Αν εμένα μου έλεγες το 2016 ότι σε 6 χρόνια θα έχω μεταποιήσει 7 καΐκια και θα μένω στα νησιά, θα σε κοίταγα και θα γέλαγα!

Πριν σε αποχαιρετίσω, θα ήθελα να μας πεις ποιους στόχους έχεις θέσει για το προσεχές μέλλον και τι έχουμε να περιμένουμε από τα δυο σου projects

Αχ, τώρα χτυπάς φλέβα! Θα σου μιλήσω ειλικρινά. Είχα πει ότι το καΐκι στις Σπέτσες θα είναι το τελευταίο καΐκι που θα αναλάβω. Για ‘μένα αυτό είναι πολύ δύσκολο και επίπονο και το λέω και το ξαναλέω, ότι δεν ξέρω πως θα είναι του χρόνου που δεν θα κάνω κάποιο καΐκι. Σίγουρα κρατάω την επαφή, γιατί τα συντηρώ κάθε χρόνο, αλλά αυτή τη νέα περιπέτεια στο κάθε νησί, που βρίσκω το καινούριο καΐκι, δεν μπορώ να τη συγκρίνω με τίποτα δυστυχώς. Ετοιμάζω μια μεγάλη παρουσίαση των καϊκιών τον χειμώνα στην Αθήνα, αυτό είναι που δουλεύω περισσότερο αυτή τη στιγμή, γιατί υπάρχει κόσμος που δεν έχει τη δυνατότητα να έρθει στα νησιά να τα δει από κοντά.

Οπότε στην ουσία αυτό θέλω να δουλέψω. Και φυσικά το καινούριο μου e-shop για το All We See is the Sea. Τώρα ως Χριστιάνα, στόχος μου είναι να αφιερώνω περισσότερο χρόνο στον εαυτό μου. Νομίζω ότι είναι κάτι βασικό για ‘μένα, γιατί όλη αυτή η πορεία είναι αρκετά μοναχική. Οι προκλήσεις είναι συνεχώς διαφορετικές και πολλές. Πρέπει να δίνεις και να παίρνεις από ‘σένα για ‘σένα. Επειδή είμαι γενικά άνθρωπος που τον καίω τον server εντελώς (γέλια), φέτος έχω βάλει στόχο να κάνω περισσότερα πράγματα για ΄μένα.

Εννοείται πως η δουλειά μου γίνεται για ‘μένα , αλλά αναφέρομαι σε ένα πιο προσωπικό επίπεδο. Νομίζω μέσα σε αυτό το πολύ όμορφο ταξίδι, πολλές φορές βρίσκω τον εαυτό μου και άλλες τόσες τον χάνω. Το βράδυ που ξαπλώνεις στο μαξιλάρι σου, δεν ‘πα να είναι δίπλα σου, σκύλος, γάτα, άντρας, γυναίκα…είσαι μόνος σου.

Πρέπει λοιπόν πρώτα να έχουμε καλή σχέση με τον εαυτό μας, για να έχουμε καλή σχέση με όλους τους υπόλοιπους.