Η Σοφία Μπεκατώρου είναι η γυναίκα στην οποία οφείλουμε ένα μεγάλο ευχαριστώ, αφού βρήκε το θάρρος να αποκαλύψει ότι έπεσε θύμα σεξουαλικής κακοποίησης από παράγοντα της Ομοσπονδίας Ιστιοπλοΐας και έτσι έσπασε ο φαύλος κύκλος της σιωπής. Η Ζέτα Δούκα από τη μεριά της κατονόμασε και κατήγγειλε την τραυματική της εμπειρία καθώς έπεσε θύμα λεκτικής, ψυχικής και σωματικής κακοποίησης από άνθρωπο του θεάτρου βοηθώντας και αυτή άλλους ανθρώπους με παρόμοιες εμπειρίες να μιλήσουν.
Κάπως έτσι λοιπόν ξεκίνησε το ελληνικό #MeToo και στην Ελλάδα.
Με αφορμή λοιπόν τα δημοσιεύματα που αναφέρονται σε πρόταση της νομοπαρασκευαστικής επιτροπής για εξάλειψη της μη συναίνεσης του παθόντος από τον ορισμό του βιασμού, οι δυο γυναίκες ενώνουν τις δυνάμεις τους για να σταματήσουν τις αλλαγές που προτείνει ο ποινικός κώδικας, καθώς σε δυο σημεία δεν γίνονται με γνώμονα την πρόοδο της κοινωνίας καθώς προάγουν την ατιμωρησία αφαιρώντας τη λέξη «συναίνεση» από τον ορισμό του βιασμού κάτι που πάει την όλη κατάσταση πίσω.
Με video που ανέβασαν τόσο η Σοφία Μπεκατώρου όσο και η Ζέτα Δούκα στους προσωπικούς τους λογαριασμούς στο Instagram τοποθετήθηκαν για το θέμα της συναίνεσης και των ποινών στους ομαδικούς βιασμούς και ανακοίνωσαν τη δημιουργία ενός petition μέσω του οποίου καλούν τον κόσμο να υπογράψει κατά αυτών των αλλαγών στον ποινικό κώδικα οι οποίες θα προάγουν την κουλτούρα του βιασμού αντί να την καταπολεμήσουν.
Η Σοφία και η Ζέτα συνοδεύουν το video τους στο Instagram με την ακόλουθη ανάρτηση:
Δείτε αυτή τη δημοσίευση στο Instagram.
«Το όχι είναι όχι! Το κίνημα #metoo εξαπλώθηκε ταχύτατα σε όλη την Ελλάδα, γιατί η κοινωνία έκρυβε μια μεγάλη πληγή μέσα της. Άνθρωποι στα μήκη και πλάτη της Ελλάδας άρχισαν να σπάνε τη σιωπή και να μιλούν, παίρνοντας κουράγιο να αντισταθούν σε κάθε μορφή κατάχρησης εξουσίας και άσκησης βίας. Αποδείχθηκε ότι πλέον η κοινωνία μας χρειάζεται εκσυγχρονισμένους νόμους, που να διαφυλάττουν τα ανθρώπινα δικαιώματα και την αρμονική συνύπαρξη όλων μας», αναφέρει αρχικά η ανακοίνωσή τους.
Σύμφωνα όμως με πληροφορίες που είδαν το φως της δημοσιότητας τις τελευταίες ημέρες, εφόσον αυτές ευσταθούν, μεταξύ των προτεινόμενων από την αρμόδια επιτροπή αλλαγών στον ποινικό κώδικα, συμπεριλαμβάνονται η απάλειψη του στοιχείου της συναίνεσης στον ορισμό του βιασμού και η μείωση του πλαισίου της ποινής για τον ομαδικό βιασμό. Το όχι – η μη συναίνεση – πρέπει να εισακούγεται και να μη χωράει αμφισβήτηση η αλήθεια του! Ο ομαδικός βιασμός είναι η μέγιστη απαξίωση της ανθρώπινης ζωής και αξιοπρέπειας. Τα θύματα πρέπει να προφυλάσσονται και να μπορούν να καταθέτουν με αξιοπρέπεια. Τα ανήλικα θύματα επιβάλλεται να αντιμετωπίζονται με την μέγιστη προσοχή και να αποφεύγεται η επανάληψη του τραύματός τους από τις αλλεπάλληλες καταθέσεις.
Κάθε μορφή βίας πρέπει να αποδοκιμάζεται από το νόμο διότι η παραγραφή κακουργημάτων της γενετήσιας αξιοπρέπειας σβήνει μόνο στα χαρτιά και όχι στην ψυχή μας. Κάθε αλλαγή νόμου που δεν λαμβάνει υπ’ όψιν του τα προβλήματα της εποχής, πόσο μάλλον μετά από ό,τι έχει συμβεί και ομολογηθεί τον τελευταίο καιρό, μας σπρώχνει σε ένα τέλμα στο οποίο γρήγορα θα βουλιάξουμε. Τώρα είναι η στιγμή που οφείλουμε να ενώσουμε ξανά τις φωνές μας και να διεκδικήσουμε τις αλλαγές του ποινικού κώδικα που μας πηγαίνουν μπροστά και όχι πίσω ως κοινωνία, ως πολίτες , ως ανθρώπους!», καταλήγει η ανακοίνωση που υπογράφουν η Ζέτα Δούκα και η Σοφία Μπεκατώρου.»
Την αίτησή τους μπορείς να την υπογράψεις εδώ.
Tην επιστολή μπορείς να τη διαβάσεις παρακάτω:
Προς Υφυπουργό Δικαιοσύνης κ. Γ. Κώτσηρα
Αξιότιμε κ. Υφυπουργέ,
Με το από 19-3-21 υπόμνημα που σας υποβάλαμε κατά τη διάρκεια της μεταξύ μας συνάντησης, ζητήσαμε την ολόπλευρη ενίσχυση της προστασίας των θυμάτων σεξουαλικής κακοποίησης. Καταθέσαμε συγκεκριμένες και στοχευμένες προτάσεις ώστε να διασφαλίζεται η έννομη προστασία των προσώπων αυτών και να τιμωρηθούν εγκλήματα τα οποία στην πλειονότητά τους μένουν -δυστυχώς- στην αφάνεια.
Όλο αυτό το διάστημα είχαμε την πεποίθηση και τις διαβεβαιώσεις ότι η Πολιτεία θα ανταποκρινόταν θετικά. Το ίδιο ελπίζει και το σύνολο της ευαισθητοποιημένης κοινής γνώμης. Ωστόσο, προς μεγάλη μας έκπληξη, τις τελευταίες ημέρες δημοσιοποιούνται αντίθετες πληροφορίες σχετικά με τις επικείμενες τροποποιήσεις του Ποινικού Κώδικα. Εάν επαληθευτούν, θα σημάνουν δραματική διττή υποχώρηση όσον αφορά την προστασία των δικαιωμάτων του ανθρώπου στη χώρα μας: αφενός, περαιτέρω αποδυνάμωση της προστασίας των θυμάτων τέτοιων εγκλημάτων και, αφετέρου, σαφές μήνυμα ατιμωρησίας προς τους δράστες.
Μια τέτοια εξέλιξη έχει και διεθνή διάσταση, καθώς εκθέτει πολλαπλώς τη χώρα μας: η προτεινόμενη εξάλειψη του στοιχείου της «συναίνεσης» από την παράγραφο 4 του άρθρου 336 ΠΚ περί βιασμού, με μείωση μάλιστα της ποινής, συνιστά ουσιαστικά σιωπηρή απόσυρση της χώρας μας από τη Σύμβαση της Κωνσταντινούπολης για την πρόληψη και την καταπολέμηση της βίας κατά των γυναικών. Μια τέτοια επιλογή κινείται στην απολύτως αντίθετη κατεύθυνση από τις θεσμικές εξελίξεις στον Ευρωπαϊκό χώρο αλλά και από τις αποφάσεις του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου Δικαιωμάτων του Ανθρώπου, σύμφωνα με τη νομολογία του οποίου παύει πλέον να θεωρείται απαραίτητο στοιχείο του βιασμού ο εξαναγκασμός και η βία αλλά αρκεί η έλλειψη συναίνεσης εκ μέρους του θύματος.
Σύμφωνα με δημοσιεύματα των ημερών, η απάλειψη του όρου «χωρίς τη συναίνεση του παθόντος» προτείνεται λόγω της αποδεικτικής δυσχέρειας που παρουσιάζει η απόφανση επί του στοιχείου της συναίνεσης. Θα ήταν όμως πραγματικά ολέθριο η θεσμική απάντηση της Πολιτείας στο κίνημα #metoo να είναι η κατάργηση αδικημάτων ως «δυσαπόδεικτων». Θα δινόταν έτσι ένα σήμα αποτροπής από την καταγγελία, θα οξυνόταν το αίσθημα ντροπής και ενοχής του θύματος. Εν ολίγοις, η Πολιτεία θα έστελνε ένα μήνυμα ατιμωρησίας των αδικημάτων αυτών. Η αποδεικτική δυσχέρεια, η οποία διατρέχει συνολικά τα αδικήματα κατά της γενετήσιας ελευθερίας, δεν μπορεί να είναι λόγος για την κατάργησή τους.
Αντίθετα, είναι λόγος για να ενισχυθούν οι δομές προστασίας των θυμάτων, ανηλίκων και ενηλίκων, με την εφαρμογή επιτέλους του νόμου για τα «Σπίτια του Παιδιού» (Ν. 4478/2017), την τροποποίηση της διάταξης του άρθρου 228 του Κώδικα Ποινικής Δικονομίας ώστε να περιλαμβάνει και την κατάθεση ενήλικων θυμάτων πράξεων προσβολής της γενετήσιας ελευθερίας, την επιμόρφωση αστυνομικών, δικαστών κ.τ.λ., με λίγα λόγια τη δημιουργία όρων και προϋποθέσεων επαρκών ώστε τα θύματα, έγκαιρα, με ασφάλεια και αξιοπρέπεια να προσφεύγουν στη δικαιοσύνη.
Περαιτέρω, φαίνεται τελείως ακατανόητη και αποκαρδιωτική η προτεινόμενη μείωση του πλαισίου ποινής για τον ομαδικό βιασμό, ένα από τα πλέον ειδεχθή εγκλήματα, βαρύτατης κοινωνικοηθικής απαξίας, το οποίο διαλύει τα θύματα με τρόπο ανεπανόρθωτο για το υπόλοιπο της ζωής τους.
Τέλος, ενώ φαίνεται να έχουν γίνει κάποιες ουσιαστικές κινήσεις προς τη σωστή κατεύθυνση ως προς τα ζητήματα της έναρξης παραγραφής μετά την ενηλικίωση του θύματος και της αυτεπάγγελτης δίωξης (κατάργηση της έγκλησης) όσον αφορά όλα τα αδικήματα κατά της γενετήσιας ελευθερίας ανηλίκων, οι σχετικές ρυθμίσεις θεωρούμε πως πρέπει να επεκταθούν και να ενισχυθούν έτι περαιτέρω κατά τους τρόπους που έχουμε αναλυτικά εκθέσει στο υπόμνημά μας, μαζί με άλλες επιμέρους προτάσεις μας που αφορούν και αυτές πολύ σημαντικά ζητήματα, οι οποίες ομοίως δεν φαίνεται να έχουν εισακουστεί. Ως προς τα παραπάνω επιφυλασσόμαστε να επανέλθουμε άμεσα με νέα επιστολή.
Αξιότιμε κ. Υφυπουργέ, ειλικρινώς ελπίζουμε ότι οι πληροφορίες και τα δημοσιεύματα των ημερών δεν ανταποκρίνονται στην πραγματικότητα. Ελπίζουμε ακόμα ότι το Υπουργείο σας θα σκεφτεί σοβαρά τις παρεμβάσεις στις οποίες τελικώς θα προβεί, οι οποίες θα έχουν και τεράστιο συμβολικό βάρος, όποια κατεύθυνση και εάν ακολουθήσουν. Να είστε βέβαιος ότι η κοινωνία των πολιτών και η κοινή γνώμη θα στηρίξει κάθε θετική προς τα θύματα κίνηση, ενώ αντίθετα θα αντιμετωπίσει πολύ αρνητικά, ειδικά στο πλαίσιο αυτής της συγκυρίας, κάθε κίνηση που θα αποδυνάμωνε τα θύματα και θα έδειχνε ανοχή προς τους θύτες.
Πέμπτη, 10 Ιουνίου 2021
Μετά τιμής,
Γιώργος Γεραρής, Δικηγόρος
Ζέτα Δούκα, Ηθοποιός / Πρόεδρος ΜΚΟ ΑΝΑΣΑ
Σοφία Μπεκατώρου, Αθλήτρια / Ολυμπιονίκης/ Ψυχολόγος
Σπύρος Μπιμπίλας, Ηθοποιός / Πρόεδρος ΔΣ ΣΕΗ
Μαριλένα Παναγιωτοπούλου, Δραματολόγος / Μεταφράστρια
Κλειώ Παπαπαντολέων, Δικηγόρος
